นิตยสารสารคดี Feature Magazine

 www.sarakadee.com
ISSN 0857-1538
  ฉบับที่ ๑๙๓ เดือน มีนาคม ๒๕๔๔
กลับไปหน้า สารบัญ

สัญญาณอันตรายจากลิงแอฟริกันที่สาบสูญ

กุลธิดา สามะพุทธิ เรียบเรียงจาก Chicago Tribune, ๔ กุมภาพันธ์ ๒๐๐๑
 
        Miss Waldron's red colobus-- ลิงที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ส่งเสียงดังกึกก้องที่สุด และมีสีสันจัดจ้านที่สุดชนิดหนึ่ง ซึ่งอาศัยอยู่ในกานา และไอวอรีโคสต์ในทวีปแอฟริกา ได้หายสาบสูญไปอย่างไร้ร่องรอย
      นักวิทยาศาสตร์วิตกกังวลกับเหตุการณ์นี้เป็นพิเศษ เพราะว่ามันเป็นสัตว์ตระกูลลิง (ไพรเมต) ชนิดแรกที่หายสาบสูญไปในช่วง ๓๐๐ ปีที่ผ่านมา
(คลิกดูภาพใหญ่)       W. Scott McGraw ผู้เชี่ยวชาญประจำภาควิชามานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยโอไฮโอ ผู้เฝ้าติดตามค้นหาลิงชนิดนี้กล่าวว่า การหายตัวไปของพวกมันไม่ใช่ปัญหาการสูญพันธุ์ของสัตว์ตระกูลลิงเท่านั้น แต่เป็น "จุดเริ่มต้นของการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ของสิ่งมีชีวิตในแอฟริกา" ส่วน เจน กูดัล นักมานุษยวิทยาชื่อดังย้ำเตือนว่า การหายตัวไปของ Miss Waldron's red colobus นั้นเป็นดังเช่นประกายไฟที่จะนำมาสู่อัคคีภัยครั้งใหญ่
      ปัจจุบันร้อย ๒๐ ของสัตว์ตระกูลลิงซึ่งมีอยู่ ๖๐๘ ชนิดในโลกตกอยู่ในสภาพ "ถูกคุกคามอย่างหนัก" ในจำนวนนี้มีกอริลลา อุรังอุตัง และชิมแปนซีรวมอยู่ด้วย
      การสูญพันธุ์ของ Miss Waldron's red colobus ซึ่งเป็นลิงที่ได้รับการตั้งชื่อเป็นครั้งแรกเมื่อปี ๑๙๓๖ นี้ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงชั่วข้ามคืน พวกมันเริ่มลดจำนวนลงตั้งแต่ทศวรรษ ๑๙๗๐ ต่อมาในทศวรรษ ๑๙๙๐ นักวิทยาศาสตร์เริ่มต้นค้นหาอย่างจริงจัง และต่อเนื่องเป็นเวลาถึงเจ็ดปี แต่ก็ล้มเหลว
      การล่าสัตว์เป็นภัยคุกคามที่ร้ายแรงที่สุดของสัตว์ตระกูลลิง และน่าจะเป็นสาเหตุการสูญพันธุ์ของ Miss Waldron's red colobus ด้วย "พวกนายพรานไม่มานั่งแยกแยะ หรอกว่ามันเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์หรือไม่ แค่เป็นอาหารได้เท่านั้นก็พอ" สจ๊วต ฮัดสัน ผู้อำนวยการสถาบันเจน กูดัล อธิบาย
(คลิกดูภาพใหญ่)       เมื่อ Scott McGraw ไม่พบ Miss Waldron's red colobus ที่มีชีวิตอยู่เลยแม้แต่ตัวเดียว จึงสันนิษฐานว่ามันสูญพันธุ์ไปแล้ว (ตามหลักการทางวิทยาศาสตร์ การสูญพันธุ์ของสัตว์ชนิดนั้น จะได้รับการยืนยันก็ต่อเมื่อ ไม่มีใครพบเห็นมันเลยเป็นเวลา ๒๕ ปี)
      นักวิทยาศาสตร์มองว่าการสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต ไม่ว่าชนิดใดก็ตามล้วนเป็นเรื่องใหญ่ ไม่ใช่เพียงเพราะพวกมันใช้เวลาหลายล้านปีกว่า จะวิวัฒนาการขึ้นมา แต่เป็นเพราะว่าสัตว์ทุกชนิด มีส่วนสำคัญในการรักษาสมดุลของสิ่งแวดล้อมรอบตัวมัน
      การแก้ปัญหาเรื่องสัตว์ป่าสูญพันธุ์ ในแอฟริกาทำไม่ได้ง่ายนัก เนื่องจากแนวทางการอนุรักษ์ถิ่นอาศัยของพวกมัน มักจะเป็นเรื่องของการเอารั้วลวดหนามมากั้น นำกองกำลังติดอาวุธมาเฝ้าระวัง หรือแม้แต่การอพยพคนออกจากป่า
      "มันเป็นการยากที่ต้องเลือกทางใดทางหนึ่ง" McGraw กล่าว "มนุษย์และสัตว์กำลังแย่งทรัพยากรกัน ผมไม่อยากเลือกระหว่างชีวิตของเด็กน้อยผู้หิวโหย กับชีวิตของสัตว์ตระกูลลิง... แต่ถ้าเราเอาจริงเอาจังกับการอนุรักษ์สัตว์ป่า เราก็จำเป็นต้องคิดถึงมันเป็นอันดับแรก"