นิตยสารสารคดี Feature Magazine

www.sarakadee.com
ISSN 0857-1538
  ฉบับที่ ๑๙๔ เดือน เมษายน ๒๕๔๔
 กลับไปหน้า สารบัญ

จากบรรณาธิการ

    มีภาพยนตร์เรื่องหนึ่งที่อยากให้ไปชมกัน โดยเฉพาะบรรดาผู้อยู่ในแวดวงการเมืองทั้งหลาย
    Thirteen Days เป็นภาพยนตร์ที่สร้างจากเรื่องจริงเมื่อประมาณ ๔๐ ปีก่อน เมื่อครั้งเกิดวิกฤตการณ์ครั้งใหญ่ของโลกระหว่างสหรัฐฯ กับรัสเซีย จนเกือบจะกลายเป็นสงครามนิวเคลียร์
     ตุลาคม ๒๕๐๕ เครื่องบินจารกรรมแบบ U 2 ของกองทัพอากาศสหรัฐอเมริกา บินสอดแนมเหนือน่านฟ้าประเทศคิวบา และถ่ายภาพขีปนาวุธหัวรบนิวเคลียร์ ของรัสเซียได้กลางป่าแห่งหนึ่ง
    ประธานาธิบดีจอห์น เอฟ เคนเนดี้ ได้เรียกประชุมคณะรัฐมนตรี และนายทหารทั้งหลายทันที หลังจากได้รับรายงานแน่ชัดว่า ทหารรัสเซียกำลังก่อสร้างฐานยิงขีปนาวุธ และหันหัวรบนิวเคลียร์ที่มีรัศมีการยิง ๑,๐๐๐ ไมล์ จ่อมายังประเทศสหรัฐอเมริกา ทั้งนี้คาดการณ์ว่า การก่อสร้างจะแล้วเสร็จภายใน ๑๓ วัน
    บรรดาผู้บัญชาการทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ และนายทหารระดับสูงสายเหยี่ยว รวมไปถึงนักการเมืองรุ่นใหญ่ ที่เข้าประชุมส่วนใหญ่ มีอาวุโสกว่าบรรดารัฐมนตรี และประธานาธิบดี ซึ่งเป็นนักการเมืองหนุ่มอายุ ๔๐ ต้น ๆ ได้ร่วมกันกดดันประธานาธิบดีเคนเนดี้ ให้ใช้วิธีการขั้นเด็ดขาด โดยการส่งเครื่องบินไปทิ้งระเบิดฐานทัพขีปนาวุธทันที แม้ว่าจะเสี่ยงกับการเกิดสงครามกับรัสเซีย
      ในขณะที่กลุ่มนักการเมืองรุ่นหนุ่มสายพิราบ ที่นำโดยประธานาธิบดีเคนเนดี้ และโรเบิร์ต เคนเนดี้ น้องชายที่ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรียุติธรรม ซึ่งยึดมั่น นโยบายการอยู่ร่วมกันแบบสันติภาพมากกว่า มีแนวทางที่จะใช้ความรุนแรงเป็นวิธีเลือกสุดท้าย ในการปกป้องประเทศชาติ โดยเลือกมาตรการแบบอื่น ที่ยืดหยุ่นกว่า นั่นคือการใช้การเจรจาทางการทูต และใช้เรือรบสหรัฐ ทำการปิดอ่าวคิวบา ไม่อนุญาตให้เรือสินค้าใด ๆของรัสเซียเข้ามาน่านน้ำคิวบาได้ โดยเคนเนดี้ออกคำสั่งว่าหากไม่จำเป็นจริง ๆ ห้ามเรือรบสหรัฐใช้อาวุธ
    ความขัดแย้งระหว่างผู้นำสายเหยี่ยว และสายพิราบของสหรัฐในช่วงเวลานั้น เป็นไปอย่างดุดัน โดยกลุ่มของประธานาธิบดีเคนเนดี้ ตระหนักดีว่า อะไรจะเกิดขึ้นหากตัดสินใจทิ้งระเบิดในคิวบา
    " พวกรัสเซียย่อมไม่พอใจ และจะถล่มกรุงเบอร์ลินเป็นการตอบโต้ ผลักดันให้เกิดสงครามโลกครั้งที่สาม อาวุธนิวเคลียร์จะถูกนำมาใช้อย่างแน่นอน จะมีคนตายอีกนับลิบล้านคน" คือเหตุผลสำคัญ ที่ทำให้เคนเนดี้ไม่ยอมทำตามคำเรียกร้อง ของนายทหารสายเหยี่ยว ซึ่งเคยประกาศว่า "พวกเคนเนดี้กำลังทำให้สหรัฐอเมริกาเสื่อมถอย"
    ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้ชี้ให้เห็นถึง กลุ่มนักการเมืองรุ่นใหม่ของสหรัฐ ที่ไม่ยอมอ่อนข้อให้กับ บรรดานายทหารและนักการเมืองสายเหยี่ยว ที่ต้องการความรุนแรง เพื่อศักดิ์ศรีของอเมริกันชน โดยมีชีวิตของคนนับล้านเป็นเดิมพัน
    มีอยู่ฉากหนึ่งที่เรือสินค้าลำหนึ่งของรัสเซีย ไม่ยอมปฏิบัติตามคำสั่งของเรือรบสหรัฐ ผบ.ทรได้สั่งให้เรือรบยิงปืนขู่ พอนายโรเบิร์ต แม็กนามาร่า รัฐมนตรีกลาโหมทราบเรื่อง ได้สั่งห้ามทันที แต่ผบ.ทร.ได้โต้แย้งอย่างดูเดือดว่า นี่เป็นการปฏิบัติการทางการทหาร (ที่พลเรือนไม่มีทางเข้าใจ) และเป็นเพียงการยิงปืนขึ้นฟ้าเท่านั้น
    รัฐมนตรีกลาโหมซึ่งแม้อายุอ่อนกว่ามาก จึงสอนมวยว่า
    "คุณรู้ไหม หากรัสเซียได้ข่าวว่า สหรัฐยิงปืนเข้าใส่ คงไม่มีใครสนใจหรอกว่า ยิงขึ้นฟ้าหรือยิงใส่เรือ แต่การยิงปืนได้กลายเป็น "ภาษา" ที่ส่งออกไปทั่วโลกแล้วว่า สหรัฐใช้ความรุนแรงก่อน ซึ่งเป็นข้ออ้างให้เกิดสงครามได้"
คลิกดูภาพใหญ่
ฉบับหน้า
นกเงือก แห่งบูโด
    ยังมีอีกหลายฉากในภาพยนตร์ ที่ได้แสดงให้เห็นถึงชีวิตของการเป็นนักการเมืองว่า บางครั้งจำเป็นต้องเล่นเกมการเมือง ชิงไหวพริบ เล่นเกมกับบรรดานายทหารฝ่ายเดียวกัน ไปจนถึงฝ่ายรัสเซีย เพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ ของการไม่ยอมให้เกิดสงครามนิวเคลียร์
    ในที่สุดทางรัสเซียยอมรับข้อเสนอของเคนเนดี้ ที่ยอมถอนขีปนาวุธออกจากคิวบา แลกกับการที่ทหารสหรัฐจะไม่บุกคิวบาเพื่อโค่นล้ม ฟิเดล คาสโตร ซึ่งในตอนท้ายทูตรัสเซีย ได้บอกกับโรเบิร์ต เคนเนดี้ ว่า
    " พวกคุณสองพี่น้องเป็นคนดี แต่แวดล้อมด้วยพวกกระหายสงคราม"
    จอห์น เอฟ เคนเนดี้ และโรเบิร์ต เคนเนดี้ สองพี่น้องที่มาจากตระกูลชั้นสูง และร่ำรวยของสหรัฐอเมริกา เป็นนักการเมืองรุ่นใหม่ชนิดกัดไม่ปล่อย มุ่งมั่นที่จะทำตามอุดมคติ และความเชื่อของตัวเอง ที่ปรารถนาเห็นสันติภาพ มากกว่าสงครามในโลกใบนี้ ซึ่งทำให้เขาต้องขัดแย้งกับกลุ่มนายทหารระดับสูง และนักการเมืองหัวเก่าจำนวนมาก รวมไปถึงผลประโยชน์ ของกลุ่มบริษัทค้าอาวุธสงครามในสมัยนั้น
    หลังจากนั้นไม่นาน สงครามเวียตนามกำลังระอุขึ้นมา แต่เคนเนดี้คัดค้าน การส่งทหารสหรัฐเข้าร่วมสงคราม
    ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๐๖ จอห์น เอฟ เคนเนดี้ถูกลอบสังหาร และห้าปีต่อมา โรเบิร์ต เคนเนดี้ก็ถูกลอบสังหารไปด้วย
    ภาพยนตร์เรื่อง Thirteen Days จึงพอให้เราเห็นเค้าลางๆ ว่า ทำไมเหตุการณ์ผ่านไปร่วมสี่สิบปี แต่การตายของสองพี่น้องยังเป็นปริศนา
    และพอบอกให้เราทราบได้ว่า ทำไมพี่น้องเคนเนดี้ จึงเป็นคนที่อเมริกันชนรักมากที่สุด
    ออกจากโรงภาพยนตร์แล้ว พอจะเข้าใจว่า นักการเมืองผู้ยิ่งใหญ่นั้น เขาเป็นกันอย่างไร
 

วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์
Vanchai@Sarakadee.com
vanchait@hotmail.com