น้ำมันดิบ จากใต้ทะเลสู่โรงกลั่น

       กลางเดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ ท่าเรือแหลมฉบัง จังหวัดชลบุรี
       อากาศปลอดโปร่ง ลมทะเลพัดรวยรื่น ทว่าบนฝั่งมีความเคลื่อนไหวพลุกพล่าน บรรดาคนงานเดินไปเดินมาเพื่อขนถ่ายอุปกรณ์เครื่องมือต่าง ๆ นายช่างทั้งคนไทยและต่างชาติ หากไม่ได้สั่งงานอยู่ ก็จับกลุ่มยืนคุยกัน ต่างเพ่งมองไปยังแพขนานยนต์ที่ลอยลำในทะเลไม่ห่างจากฝั่งนัก จุดรวมความสนใจของทุกคนคือสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่บนแพ
       มันเป็นอาคารสี่เหลี่ยม ประกอบขึ้นด้วยโครงสร้างเหล็กสีเหลืองสด ไร้ผนัง มองเห็นถังโลหะทรงกลมลูกเล็กลูกใหญ่ และท่อโลหะวิ่งเป็นแนวสลับซับซ้อนอยู่ภายใน ด้านหนึ่งติดป้ายขนาดใหญ่ มีข้อความเห็นเด่นชัด" แท่นผลิตกลางน้ำมันดิบปลาทอง แท่นแรกที่ก่อสร้างในประเทศไทย ดำเนินการโดย ยูโนแคลไทยแลนด์"
       วันนี้เราได้มาร่วมสังเกตการณ์บริษัทยูโนแคลไทยแลนด์ ดำเนินการจัดส่งแท่นผลิตกลางน้ำมันดิบปลาทอง จากท่าเรือแหลมฉบัง เพื่อมุ่งหน้าลงทางใต้เป็นระยะทางร่วม ๔๐๐ กิโลเมตร ไปติดตั้งกลางทะเลอ่าวไทย ในบริเวณที่เรียกว่าแหล่งปลาทอง ซึ่งเป็นแหล่งผลิตปิโตรเลียมอีกแหล่ง ที่บริษัทยูโนแคลไทยแลนด์ดำเนินการขุดเจาะ
       บริษัทยูโนแคลไทยแลนด์ได้รับสัมปทานสำรวจแหล่งปิโตรเลียมในอ่าวไทยตั้งแต่ปี ๒๕๑๑ และพบแหล่งก๊าซธรรมชาติแหล่งใหญ่ในปี ๒๕๑๖ กระทั่งในปีนี้ (พ.ศ. ๒๕๔๕) จึงได้ร่วมทุนกับบริษัทคลัฟ (ประเทศไทย) จำกัด และบริษัทยูนิไทย ชิปยาร์ดแอนด์เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด ดำเนินการออกแบบจัดสร้าง แท่นผลิตกลางน้ำมันดิบขึ้นเป็นแท่นแรกในประเทศไทย เพื่อดำเนินการผลิตน้ำมันดิบในอ่าวไทยอย่างจริงจัง

       คงไม่อาจปฏิเสธได้ว่า น้ำมันคือทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญมากของโลกปัจจุบัน เพราะมันเป็นเชื้อเพลิงที่มีประสิทธิภาพสำหรับเครื่องยนต์ เครื่องจักรกล ยวดยานพาหนะ การผลิตไฟฟ้า และกระบวนการผลิตในระบบอุตสาหกรรม บรรดาสินค้าสำเร็จรูปหรือวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ไม่ว่าเครื่องนุ่งห่ม เครื่องใช้ไฟฟ้า คอมพิวเตอร์ ยารักษาโรค เคมีภัณฑ์ อาวุธยุทโธปกรณ์ แม้กระทั่งอาหารหรือสินค้าเกษตร เมื่อสาวไปถึงต้นตอจะพบว่ามีน้ำมันเป็นปัจจัยสำคัญในการผลิตทั้งสิ้น เมื่อเกิดวิกฤตการณ์น้ำมันขาดแคลนหรือขึ้นราคาอย่างรุนแรงแต่ละครั้ง สิ่งที่ตามมาคือความโกลาหลวุ่นวายทั่วโลก สินค้าขึ้นราคา เศรษฐกิจตกต่ำ เงินเฟ้อ การว่างงาน บางประเทศผู้คนเดือดร้อนถึงขั้นก่อเหตุจลาจล ยิ่งประเทศอุตสาหกรรมยิ่งต้องการบริโภคน้ำมันจำนวนมหาศาล จึงไม่แปลกที่ประเทศมหาอำนาจ จะพยายามแผ่อิทธิพล เข้าครอบงำประเทศเจ้าของทรัพยากรน้ำมัน สงครามระหว่างประเทศ หรือความวุ่นวายในประเทศต่างๆ ที่ผ่านมา หลายครั้ง โดยเฉพาะพื้นที่แถบตะวันออกกลาง แท้จริงมีเบื้องหลังอยู่ที่การแก่งแย่งผลประโยชน์ของแหล่งน้ำมัน
       สารคดี ได้รับการชักชวนจากบริษัทยูโนแคลไทยแลนด์ ให้เข้าเยี่ยมชมแท่นผลิตกลางน้ำมันดิบปลาทอง ภายหลังจากมันได้รับการติดตั้งเรียบร้อยแล้ว จึงเป็นโอกาสดีที่เราจะได้สำรวจกระบวนการผลิตเชื้อเพลิง ที่มีอิทธิพลต่อความเป็นไปของโลกชนิดนี้
       กำหนดเวลามาถึง เรือยนต์ด้านหน้าติดเครื่องแล่นออกไป ลากแพขนานยนต์บรรทุกแท่นผลิตกลางน้ำมันดิบ เคลื่อนไปในท้องทะเลท่ามกลางแดดจ้ายามเช้าของวัน ห่างออกไปเรื่อยๆ กระทั่งลับหายไปจากสายตาของทุกคนบนฝั่ง

๑.

๒.

๓.

๔.

๕.

๖.

๗.

เอกสารประกอบการเขียน