โดย ดร. นำชัย ชีววิวรรธน์
นอกจากเรื่องผลกระทบของแนวคิดจากหนังสือ The Origin of Species (กำเนิดสปีชีส์) ที่เป็นหนังสือเบสต์เซลเลอร์ในยุคนั้น (พิมพ์ครั้งแรก 1,250 เล่ม ขายหมดภายในวันเดียว!) ตัวหนังสือเองยังมีลักษณะหลายๆ ประการ พิลึก พิลั่นสิ้นดีอย่างไม่น่าเชื่อ
the origin of species ฉบับพิมพ์ครั้งแรก ปี 1859
-
แม้ว่าจะชื่อหนังสือกำเนิดสปีชีส์ แต่ดาร์วินไม่ได้ให้ “นิยาม” หรือข้อสรุปไว้ในหนังสือว่า “สปีชีส์” คืออะไร
- ดาร์วินอ้างชื่อบุคคลและพาดพิงผลงานวิจัยจำนวนมาก แต่ดาร์วินไม่ได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับบุคคลหรืองานวิจัยนั้นไว้ใน “เอกสารอ้างอิง” (references) หรือ “บรรณานุกรม” (bibliography) ดังธรรมเนียมปฏิบัติที่รายงานวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่ทำกัน ทั้งในยุคนั้นและในปัจจุบัน
- แม้จะมีการกล่าวถึงข้อมูลในตารางอยู่หลายแห่ง แต่ดาร์วินก็ไม่ได้ลงตารางใดๆ ไว้ในหนังสือเล่มนี้เลย
- แม้หนังสือกำเนิดสปีชีส์จะเน้นเนื้อหาเกี่ยวกับวิวัฒนาการ แต่ในหนังสือไม่มีคำว่า “วิวัฒนาการ” (evolution) ปรากฏอยู่เลย! นอกจากนี้ยังมีคำว่า “การกลายพันธุ์” (mutation หรือ mutations) หรือ “การกลายผ่าน” (transmutation) ที่เป็นคำสำคัญปรากฏอยู่เพียงเจ็ดครั้งในสี่บท คือบทที่ 9, 10, 11 และ 14
- แม้ดาร์วินจะไม่เชื่อเรื่อง “พระผู้สร้าง” แต่ในหนังสือกำเนิดสปีชีส์ เขาได้ใส่คำว่า The Creator ไว้ด้วยในบทสุดท้าย(บทที่ 14) ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นความพยายามลดแรงกดดันจากคริสต์ศาสนิกชนผู้เคร่งครัด
- ดาร์วินตั้งใจจะเขียนกำเนิดสปีชีส์ ในรูปของบทคัดย่อ (abstract) ของหนังสือฉบับสมบูรณ์ (ที่ไม่เคยทำได้สำเร็จตลอดชีวิต) ความยาวก่อนลงมือเขียนคาดว่าจะอยู่ที่ราว 12 หน้า แต่เมื่อลงมือเขียนแล้ว ข้อมูลต่างๆ ที่เขาสะสมมาถึง 20 ปี ก็หลั่งไหลพรั่งพรูออกมาจนทำให้หนังสือหนาขึ้นเรื่อยๆ กระทั่งในที่สุด มีความยาวกว่า 500 หน้า เขาตั้งใจจะใช้คำว่า “บทคัดย่อ” ในชื่อหนังสือด้วย แต่จอห์น เมอร์เรย์ (John Murray) ผู้จัดพิมพ์เกลี้ยกล่อมจนเขายอมถอนคำดังกล่าวออกในที่สุด
- ดาร์วินใช้เวลาเร่งเขียนกำเนิดสปีชีส์จนจบใน 10 เดือน แต่เมื่อเขาอ่านทวนต้นฉบับครั้งแรกสุดที่ผ่านการพิสูจน์อักษรแล้ว เขาเองถึงกับตกใจสำนวนที่แข็งกระด้างและ “ยากที่จะอ่านเข้าใจและไม่ติดขัด” จนในที่สุดเขาต้องยอมควักกระเป๋าเป็นค่าใช้จ่ายสำหรับการแก้ไขต้นฉบับ เนื่องจากต้องมีการเรียงพิมพ์ใหม่จำนวนมาก
- ชื่อเต็มของหนังสือกำเนิดสปีชีส์ในการพิมพ์ครั้งแรก ปี ค.ศ. 1859 ยาวมากคือ On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favored Races in the Struggle for Life (ว่าด้วยกำเนิดสปีชีส์ด้วยวิธีการคัดสรรตามธรรมชาติ หรือการดำรงไว้ซึ่งสายพันธุ์ที่เหมาะสมกว่าในการดิ้นรนเพื่อชีวิต)
- ภายหลังการตีพิมพ์หนังสือกำเนิดสปีชีส์ครั้งแรก มีการพิมพ์ซ้ำอีกห้าครั้งตลอดชีวิตของดาร์วิน และทุกครั้งที่ตีพิมพ์ใหม่มีการแก้ไขเพิ่มเติมเนื้อหาต่างๆ โดยผู้เขียนหนังสือทำยอดขายรวมราว 25,000 เล่ม โดยฉบับพิมพ์ครั้งที่ 6 นั้น ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1872 หรือ 10 ปี ก่อนเขาเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจล้มเหลวในวัย 73 ปี
- มีหลักฐานว่าต้นฉบับส่วนหนึ่งที่เดิมเขาตั้งใจไว้ว่าจะรวมในฉบับสมบูรณ์ของหนังสือกำเนิดสปีชีส์นั้น ต่อมาเขาเปลี่ยนใจจะนำไปดัดแปลงเป็นหนังสือเกี่ยวกับความผันแปรที่เกิดขึ้นในสัตว์เลี้ยง มีอีกมากถึงแปดบทครึ่งที่ไม่เคยมีใครได้พบเห็นอยู่นาน จนนักวิชาการชื่อ อาร์.ซี.สตอฟเฟอร์(R.C. Stauffer) ไปพบเข้า และนำมาเรียบเรียงใหม่เพื่อตีพิมพ์เป็นหนังสือเล่มใหม่ได้ในชื่อ Charles Darwin’s Natural Selection (การคัดสรรตามธรรมชาติของชาร์ลส์ ดาร์วิน)
- มีรายงานในปี ค.ศ. 1977 ว่า หนังสือกำเนิดสปีชีส์มีฉบับพิมพ์ที่แตกต่างกันอยู่ในขณะนั้นอย่างน้อยถึง 425 ฉบับ (ทั้งนี้ไม่นับรวมการพิมพ์ซ้ำของแต่ละฉบับ) ซึ่งในจำนวนนี้รวมทั้งฉบับภาษาญี่ปุ่น (15 สำนวน) ภาษาเกาหลี (4 สำนวน) ภาษาฮังการี (4 สำนวน) ภาษาฮีบรู ภาษาโรมาเนีย และภาษาลัตเวียอีกอย่างละ 2 สำนวน แต่ยังไม่เคยมีฉบับสำนวนไทยเลยแม้แต่สำนวนเดียว ขณะนี้มีคณะผู้แปลฉบับภาษาไทยอยู่อย่างน้อยหนึ่งกลุ่ม คาดว่าจะตีพิมพ์ได้ภายในปี ค.ศ. 2012-13*
- หนังสือกำเนิดสปีชีส์ เป็นผลงานที่ต่างจากผลงานการคิดค้นของยอดนักวิทยาศาสตร์คนสำคัญของโลกท่านอื่นๆ มาก ไม่ว่าจะเป็นกาลิเลโอ นิวตัน หรือไอน์สไตน์ เพราะเป็นหนังสือ ที่คนธรรมดาทั่วไปก็อาจอ่านทำความเข้าใจได้ และอันที่จริงแล้วหนังสือเล่มนี้ในฉบับพิมพ์ครั้งที่ 1 ด้วยยอดพิมพ์ 1,250 เล่มนั้น ได้รับความสนใจเป็นอย่างมากจนสามารถจำหน่ายหมดในวันแรกที่วางแผงเลยด้วยซ้ำ
*ปัจจุบันหนังสือ The Origin of Species แปลเป็นฉบับภาษาไทยในชื่อ “กำเนิดสปีชีส์” โดยคณะนักวิทยาศาสตร์หลายสถาบัน ดร. นำชัย ชีววิวรรธน์, ดร. อุบลศรี เลิศสกุลพาณิช, รศ. ดร. จันทร์เพ็ญ จันทร์เจ้า, ผศ. ดร. ต่อศักดิ์ สีลานันท์, ดร. ณัฐพล อ่อนปาน, ผศ. ดร. ศศิวิมล แสวงผล, ผศ. ดร. เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ จัดจำหน่ายโดยสำนักพิมพ์สารคดี และเปิดสั่งจองฉบับปกแข็ง จัดพิมพ์จำนวนจำกัด ดูรายละเอียดการสั่งจองได้ ที่นี่
