อาทิตย์ประทับใจ บทบันทึกเรื่องท้องถิ่น ภูมิปัญญา สิ่งหลงหูหลงตาคนคนรุ่นใหม่ ไม่ให้เลือนลับกับกาล
วีระศักดิ์ จันทรืส่งแสง
“ขี้หว่างขอน นอนเมียสาว กินข้าวขาว แทงนกร่วมพุ่ม กุมมือชู้ เปิดโปเห็นแดง”
เรื่องสุดสะใจของคนท้องถิ่นใต้ ที่ผู้เฒ่าชาวพรุดินนา กระบี่ เล่าให้ฟัง
ก็อมยิ้มให้กับเรื่องฟินๆ ของคนสมัยก่อน ที่เกิดได้กับเรื่องง่ายๆ ไม่ต้องดิ้นรนปรุงแต่งให้ยุ่งยากเลย
๖ เรื่องที่ได้ประสบแล้ว “ได้แรงอก” ของชาวบ้านป่าในยุคก่อนมีถนน ไฟฟ้า โรงสีข้าว เข้าถึงหมู่บ้าน ได้แก่
- ขี้หว่างขอน : ในยุคก่อนมีส้วมซึม ชาวบ้านยังต้องพึ่งป่า ทุ่ง เป็นที่ปลดทุกข์ ต้องใช้พื้นที่หมุนเวียนกว้างใหญ่พอควร ให้ของเก่าที่ปล่อยไว้ย่อยหมดจึงกลับไปใช้ซ้ำได้ คราวใดเกิดไปเจอไม้ขอนสองต้นวางเคียงเว้นช่องตรงกลางไม่กว้างเกินวางขาคร่อม เราวางเท้าข้างละขอน นั่งยองๆ ลงปล่อยของเสียลงพื้นอย่างสบายอุรา เป็นสุขาวดีที่สุดวิเศษ
- นอนเมียสาว : ข้อนี้ไม่ต้องมีคำอธิบาย คงไม่มี (ลูก) ผู้ชายตัวจริงคนไหนปฏิเสธ
- กินข้าวขาว : คนแต่ก่อนกินข้าวซ้อมมือ กว่าจะได้ข้าวสารมากรอกหม้อเป็นเรื่องยากลำบาก ต้องลงแรงตำด้วยครก-สาก จากข้าวเปลือกเป็นข้าวกล้อง แล้วต้องซ้อม(ตำ)ต่ออีกรอบจึงเป็นข้าวขาว คนสมัยก่อนจึงกินข้าวกล้องกันเป็นพื้น มีคุณค่าแต่ไม่อ่อนนุ่มเหมือนข้าวขาวที่นานๆ ได้กินที
- แทงนกร่วมพุ่ม : กลางคืนนักล่าจะใช้ยางดักนกพันปลายไม้ยาวๆ แล้วไปหาส่องนกที่เกาะนอนตามพุ่มไม้ เจอสักตัวก็ใช้ปลายไม้แทงแตะตัว จะได้นกติดมากับยางเหนียวนั้นคราวละตัว แต่คราวใดเจอแจ็คพ็อต มีนกนอนคู่เคียงกัน เราแทงปลายไม้เข้าไปตรงกลาง ติดมาทั้งสองตัว นั่นถือเป็นโชคใหญ่ได้สะใจกันสุดๆ
- กุมมือชู้ : คนแอบมีใจให้กัน แต่ถูกขวางกั้นด้วยจารีตและสังคมชาวบ้านอันแข็งแกร่ง ยากที่จะหาโอกาสดูดดื่มลึกซึ้ง แค่ได้แอบจับมือกันก็ฟินจนแทบจะละลายแล้ว
- เปิดโปเห็นแดง : โป เป็นการพนันเสี่ยงทายว่าจุดแดงจะออกด้านไหนใน ๔ ด้าน มีโอกาสที่จะถูกแค่ ๑ : ๓ ดังนั้นเกิดเจ้ามือเผลอ ลูกค้าแอบเปิดเห็นว่าแดงอยู่ด้านไหนก็ทุ่มกันแบบหมดหน้าตัก ก็ได้เฮกันสนั่นเมื่อเปิดออก
เป็นมุขปาฐะบ้านๆ ที่เล่าเล่นกันในวงเหล้า พอได้หัวเราะขำขัน อย่างที่กรุ๊ปไลน์ หรือ friend face book ทำไม่ได้
แต่ก็น่าหวั่นว่าจะเลือนหายในยุคสมัยที่โลกออนไลน์มาแรงเหลือเกิน
เมื่อผู้เฒ่าเล่าให้ฟังก็อาศัยหน้ากระดานออนไลน์นี่ล่ะ บันทึกเรื่องฟินพื้นบ้านไว้พอขำๆ
*ภาพโดย : Eiw Supranee
วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง
นักเขียนประจำกองบรรณาธิการ นิตยสาร สารคดี ที่มีผลงานตีพิมพ์ทั้งในนิตยสาร และตีพิมพ์รวมแล่มมากมาย อาทิ แผ่นดินนี้ที่อีกฟากเขา และแสงใต้ในเงามรสุม และ อีสานบ้านเฮา
