Change from Under
เรื่อง  ภัควดี วีระภาสพงษ์
สำรวจนวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ของสามัญชน
เพื่อการเปลี่ยนแปลงโลกจากเบื้องล่าง

เมื่อเดือนสิงหาคม ปี ๒๕๖๐ พายุเฮอริเคนฮาร์วีพัดถล่มเมืองฮิวสตันและชายฝั่งรัฐเทกซัส คร่าชีวิตผู้คน ๘๒ ราย มีผู้อพยพกว่า ๖ หมื่นคน และสร้างความเสียหายแก่เมืองฮิวสตันอย่างหนักทั้งจากลมพายุและน้ำท่วม หลังจากภัยพิบัติผ่านพ้น เมืองค่อย ๆ ฟื้นตัวได้บางส่วน แต่ชุมชนคนผิวสีและคนชั้นล่างยังต้องดิ้นรนโดยได้รับการสนับสนุนเพียงน้อยนิด หรือไม่ได้รับการเหลียวแลจากรัฐเลย  กระนั้นก็ตามสามัญชนหลายคนเริ่มสร้างองค์กรและเครือข่ายเพื่อให้ความช่วยเหลือกันเองและสร้างความสัมพันธ์ในชุมชนให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น

West Street Recovery

แอนดรูว์ คอบบ์ (Andrew Cobb) เกษตรกรและผู้สอนการทำปุ๋ยหมักอินทรีย์ วัย ๓๑ ปี ไม่เคยคิดจัดตั้งองค์กรใด ๆ มาก่อน  หลังจากเกิดพายุเฮอริเคน เขากับเพื่อน ๆ อีกสองสามคนแค่อยากช่วยเหลือคนอื่นที่ยังเดือดร้อน

โดยเฉพาะในย่านชุมชนคนผิวสีและคนเชื้อสายละติน เพราะพื้นที่เหล่านี้มักเป็นจุดแรก ๆ ที่ได้รับผลกระทบจากพายุและเป็นจุดสุดท้ายที่จะได้รับความช่วยเหลือจากภาครัฐ

พวกเขาเริ่มต้นด้วยการนำรถบรรทุกกับเรือยางออกไปช่วยเหลือประชาชนที่ติดอยู่ในพื้นที่น้ำท่วม ให้ที่พักอาศัยแก่คนที่บ้านเรือนได้รับความเสียหายอย่างหนัก  หลังจากช่วงเลวร้ายที่สุดผ่านไป คอบบ์และเพื่อน ๆ พบว่ามีปัญหาอีกมากมายตามมา ทั้งการซ่อมแซมบ้านเรือนที่เสียหายและปัญหาทางเศรษฐกิจที่หลายครอบครัวต้องเผชิญ ความช่วยเหลือจากองค์กรบรรเทาทุกข์ของรัฐก็ล่าช้าและต้องผ่านเขาวงกตของระบบราชการ

คอบบ์และเพื่อน ๆ จึงก่อตั้งองค์กรไม่แสวงหากำไรในชื่อ West Street Recovery ขึ้น เพื่อเป็นตัวกลางเชื่อมต่อเงินบริจาคจากในและนอกเมืองฮิวสตันให้แก่ชุมชนคนผิวสี ระหว่างแจกจ่ายอาหารและปัจจัยสี่แก่ครอบครัวต่าง ๆ พวกเขาก็สำรวจดูว่าบ้านหลังไหนบ้างที่ต้องการความช่วยเหลือเร่งด่วนในการล้างและซ่อมแซม จากนั้นก็ระดมอาสาสมัครเข้าช่วย รวมถึงช่วยเหลือด้านกฎหมายและหาทางให้ครอบครัวเหล่านี้ได้รับเงินชดเชยจากรัฐด้วย

West Street Recovery ไม่ได้มีเป้าหมายแค่การทำงานสังคมสงเคราะห์เฉพาะหน้า แต่ต้องการหนุนเสริมพลังของชุมชน  การทำงานขององค์กรไม่ใช่การให้เปล่า แต่เป็นการเรียนรู้ซึ่งกันและกันกับผู้คนในชุมชนด้วย ตัวอย่างที่ชัดเจนคือความสัมพันธ์ที่ West Street Recovery ผูกขึ้นกับเพตราและราอูล  สามีภรรยาคู่นี้อาศัยอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของเมืองฮิวสตันมานานกว่า ๓๐ ปี เพตราจึงรู้จักแทบทุกบ้านในย่านนั้น รู้ว่าบ้านหลังไหนต้องการความช่วยเหลือเร่งด่วนในเรื่องอะไรบ้าง  West Street Recovery ใช้ข้อมูลของเธอในการแจกจ่ายข้าวของจำเป็นแก่ผู้ประสบภัย จนต่อมาเพตราก็กลายเป็นอาสาสมัครคนหนึ่งในการกระจายความช่วยเหลือ

เพตรายินดีช่วยเหลือเพื่อนบ้านทั้ง ๆ ที่บ้านของเธอถูกน้ำท่วมอย่างหนัก เธอกับสามีต้องอาศัยนอนเต็นท์ตรงถนนหน้าบ้าน  หลังจากพายุผ่านไปแล้ว ๒ เดือน เธอก็ยังย้ายเข้าบ้านไม่ได้  เมื่อฤดูหนาวใกล้เข้ามา ทีมงาน มีเงินพอซ่อมบ้านให้เธอได้แค่ห้องเดียว แต่พวกเขาไม่มีประสบการณ์

โชคดีที่ราอูลมีความรู้และประสบการณ์ เมื่อเกือบ ๓๐ ปีก่อน บ้านของทั้งสองเคยเผชิญพายุใหญ่มาครั้งหนึ่ง ตอนนั้นราอูลซ่อมและสร้างบ้านใหม่ด้วยตัวเอง แต่บัดนี้เขาแก่และร่างกายอ่อนแอ การซ่อมบ้านเองกลายเป็นเรื่องยาก  ราอูลจึงทำหน้าที่เป็นครูและพี่เลี้ยงให้ทีมงานอาสาสมัคร  เขาคอยบอกและสอนวิธีการซ่อมบ้านจนเสร็จ  หลังจากนั้น ราอูลทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาในการซ่อมบ้านของครอบครัวอื่น ๆ ต่อไป

สนับสนุนธุรกิจท้องถิ่นของคนผิวสี

ตอนที่ West Street Recovery ระดมเงินบริจาคมากพอที่จะซื้อหาอาหารมาแจกจ่ายผู้ประสบภัย แทนที่จะไปเหมาอาหารราคาถูกจากซูเปอร์สโตร์อย่างวอลมาร์ตเหมือนที่พวกองค์กรการกุศลส่วนใหญ่ทำกัน พวกเขามีแนวคิดดีกว่านั้น  เงินที่ใช้ในการช่วยเหลือผู้ประสบภัยควรหมุนเวียนในท้องถิ่นมากกว่าไหลเข้ากระเป๋าธุรกิจขนาดใหญ่

West Street Recovery จึงติดต่อกับ คาร์เมน จูลส์ (Carmen Jules) ผู้อำนวยการของ NuWaters Co-op สหกรณ์ร้านขายของชำที่มีคนผิวสีเป็นเจ้าของ

NuWaters Co-op เพิ่งเปิดดำเนินการแค่ ๓ ปี เป้าหมายขององค์กรคือการแก้ปัญหาการขาดแคลนอาหารสดในย่านคนผิวสี สหกรณ์มีที่ดิน ๓ เอเคอร์ให้อาสาสมัครปลูกพืชผักอินทรีย์ และมีที่ดินอีก ๒ เอเคอร์ทำโครงการบ้านจิ๋วสำหรับคนไร้บ้านในชุมชน  ในช่วงที่เกิดพายุเฮอริเคน NuWaters Co-op
เป็นร้านขายของชำหนึ่งในไม่กี่ร้านที่ยืนหยัดเปิดบริการ  นอกจากเปิดสินเชื่อเพื่อขายอาหารให้ West Street Recovery แล้ว สหกรณ์เองก็แจกแซนด์วิช ๑,๐๐๐ ชิ้นให้คนในท้องถิ่นและจัดคอนเสิร์ตการกุศลระดมเงินช่วยเหลือครอบครัวที่ลำบากที่สุด ๑๐ ครอบครัว

West Street Recovery ยังได้รับความร่วมมือจากองค์กร Living Paradigm CDC องค์กรไม่แสวงหากำไรของคนผิวสี  องค์กรนี้ทำหน้าที่ระดมทุนเพื่อรวบรวมวัสดุก่อสร้างที่จำเป็นในการซ่อมแซมบ้าน ให้คำปรึกษาด้านการออกแบบ ซ่อมแซมและสร้างบ้านใหม่ รวมทั้งมีเป้าหมายระยะยาวในการสร้างที่อยู่อาศัยที่รับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม ใช้วัสดุท้องถิ่นและส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชน