เรื่อง : สุเจน กรรพฤทธิ์
ภาพ : บันสิทธิ์ บุณยะรัตเวช

เดวิด เฮอร์ลิฮี (David Herlihy) นักประวัติศาสตร์ชาวอเมริกัน ระบุว่าพนักงานจักรยานส่งเอกสารเป็นอาชีพเก่าแก่  ปรากฏครั้งแรกช่วงปลายศตวรรษที่ ๑๙ ตามเมืองใหญ่ในยุโรป อาทิ ตลาดหุ้นปารีสใช้พาหนะชนิดนี้ในการส่งเอกสาร บริษัทเวสเทิร์นยูเนี่ยนใช้จักรยานส่งเอกสารในนครนิวยอร์ก เนื่องจากคล่องตัวสูง เดินทางลัดเลาะไปในย่านการค้าและชุมชนต่างๆ ได้ง่าย และที่นิวยอร์กนี้เอง อาชีพพนักงานส่งเอกสาร (Messenger) ถือกำเนิดขึ้นเป็นครั้งแรก

ตั้งแต่ยุคแรกถึงยุคปัจจุบัน เมสเซนเจอร์ในนิวยอร์กส่วนมากใช้จักรยานฟิกซ์เกียร์ (Fixed Gear–Fixxie) เป็นพาหนะ โดยมีเป้ใส่เอกสารแบบสะพายเฉียงที่ออกแบบให้สวมง่าย มีช่องใส่ของรองรับแรงกระแทกระหว่างเคลื่อนที่ได้ดี บางใบจุได้ถึง ๕๐ ลิตร  กระเป๋ารุ่นปัจจุบันยังถูกออกแบบให้สามารถใส่วิทยุติดตามตัว โทรศัพท์มือถือ ในจุดที่หยิบขึ้นมาใช้ได้ง่ายระหว่างปั่น  นอกจากนี้ยังมีสายล็อกจักรยานที่ออกแบบมาสำหรับคล้องไว้ที่เอวเป็นอุปกรณ์ ประจำตัวอีกชิ้นหนึ่ง

ในเมืองไทย อาชีพ “Bikexenger” ถือกำเนิดครั้งแรกช่วงปลายปี ๒๕๕๓  จากแนวคิดว่านอกจากใช้จักรยานในชีวิตประจำวันแล้วยังเป็นอาชีพที่ช่วยโลกได้ ด้วย  ผู้ริเริ่มและคิดคำนี้คือกลุ่ม “จามจุรีสแควร์” กลุ่มคนรักจักรยานนำโดย นนลนีย์ อึ้งวิวัฒนกุล  หลังเลิกงานพวกเขาจะมารวมตัวกันปั่นจักรยานโดยเริ่มต้นจากลานจามจุรีสแควร์ กิจการ Bikexenger ทดลองดำเนินงานควบคู่กับการเปิดร้านค้าจำหน่ายอุปกรณ์จักรยานออนไลน์ “บุญไบค์” ในเว็บไซต์ Thaimtb.com โดยรายได้จากการจำหน่ายสินค้าส่วนหนึ่งจะนำไปทำการกุศล พวกเขาให้บริการส่งสินค้าตามออร์เดอร์ช่วงหลัง ๑๘.๐๐ น. ที่สมาชิกส่วนใหญ่เลิกจากงานประจำ

ไบก์เซนเจอร์จะใส่เครื่องแบบสีส้ม ด้านหลังเสื้อมีสัญลักษณ์ของ Bikexenger  ระหว่างจัดส่งสินค้าจะปั่นด้วยความเร็วเฉลี่ย ๒๕-๓๐ กิโลเมตร/ชั่วโมง  ถ้ารถติดก็จะมีความคล่องตัวสูงกว่ามอเตอร์ไซค์ ด้วยขนาดที่เล็กและเบากว่าทำให้ซอกแซกตามซอกซอยได้ง่ายกว่า  ปัจจุบันหลักกิโลเมตรที่ ๐ ของพวกเขาอยู่ที่ลานจามจุรีสแควร์  โดยคนที่จะมาทำงานนี้ทางกลุ่มต้องทดสอบจนมั่นใจว่ามีทักษะปั่นจักรยานใน เมืองมากถึงระดับหนึ่งเพื่อความปลอดภัยของคนทำงานเอง

ปัจจุบันถือเป็นระยะเริ่มต้น กลุ่มจามจุรีสแควร์มีไบก์เซนเจอร์ทั้งหมด ๑๑ คน (คัน) ทำงานเต็มเวลา ๑ คน  อัตราค่าบริการคือ เอกสารและสิ่งของจำกัดน้ำหนักไม่เกิน ๓๐ กิโลกรัม ระยะทางไม่เกิน ๒๐ กิโลเมตร กิโลเมตรแรกคิด ๕๐ บาท ต่อไปกิโลเมตรละ ๑๕ บาท  ยกเว้นสินค้าร้านบุญไบค์ไม่คิดค่าจัดส่ง ทั้งยังมีแพ็กเกจพิเศษสำหรับลูกค้าที่ใช้บริการส่งสินค้าประจำ  รายได้จากการจัดส่งหลังหักค่าใช้จ่ายร้อยละ ๓๐ จะถูกนำไปใช้ในกิจกรรมเพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อมตามคอนเซ็ปต์ “จัดส่งด้วยจักรยาน บริการเพื่อสังคม”

ในอนาคตไบก์เซนเจอร์จะดำเนินการทางธุรกิจอย่างเต็มตัว จะมีการขยายจำนวนไบก์เซนเจอร์และพื้นที่จัดส่งไกลขึ้นและรับงานมากขึ้น โดยคำนึงถึงกำไรที่คืนให้สังคมเป็นสำคัญ  ทั้งนี้นอกจากออกเอกสารในการรับ-ส่งสินค้าอย่างเป็นทางการแล้วจะรับประกัน ความเสียหายของพัสดุ/สินค้าที่จัดส่งด้วย

ผู้สนใจใช้บริการไบก์เซนเจอร์ ติดต่อได้ที่ ๐๘-๖๙๙๔-๑๓๐๑ หรือ www.facebook.com/BikeXenger, twitter.com/BikeXenger , BikeXenger@gmail.com หรือ www.thaimtb.com ในเพจร้านค้าออนไลน์

ขอขอบคุณ : คุณมนตรี ฉันทะยิ่งยง, ศิระ ลีปิพัฒนวิทย์, นนลนีย์ อึ้งวิวัฒนกุล, กลุ่มจามจุรีสแควร์, มูลนิธิโลกสีเขียว