ตามรอยเท้า ก้าวสู่ความพอกิน

เรื่องและภาพ: ธนาธิป นิ่มโอ
ผลงานจากนักเล่าเรื่อง “บางจากสร้างนักเขียนเยาวชน” ปี 7
เล่าเรื่องด้วยภาพ “ตามรอยศาสตร์พระราชา”
@แก่นมะกรูด อ.บ้านไร่ จ.อุทัยธานี

อากาศก็หนาว บรรยากาศตอนเช้าก็ดี๊ดี ธรรมชาติร่มรื่น มีพืชหลากหลายสายพันธุ์ แถมยังมีหมอกจางๆ (หรือควัน) ลอยต่ำเรี่ยภูเขา

บรรยากาศและกลิ่นอายแบบนี้ถ้าได้กาแฟสักแก้วคงจะดีไม่น้อยเลย

บ้านแก่นมะกรูด…จุดหนาวสุดกลางสยาม ในอำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี สถานที่ท่องเที่ยวและสถานที่ทำไร่เกษตรตามรอยศาสตร์พระราชา รัชกาลที่ 9 ของวันนบ ขอสุข เจ้าของไร่อุ๊ยกื๋อ ไร่เกษตรแบบพอเพียง ที่นำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ ทั้งยังนำแนวคิด “โคก หนอง นา” มาใช้ในพื้นที่อีกด้วย

ลุงนบได้เล่าให้ผมฟังว่า “ตอนเรายังเด็กๆ เราก็เคยโดนด่ามาประจำว่า…จะกินมึงยังไม่มีเลย ยังคิดทำนู่นทำนี่” เลยได้คิดว่ากลับมาทำของกินก่อนค่อยคิดจะทำอย่างอื่น เขาจึงได้เริ่มการทำเกษตรแบบโคก หนอง นา โดยเริ่มจากการทำฐานสี่ก่อน นั่นคือ “พออยู่ พอกิน พอใช้ และพอร่มเย็น”

หัวใจของโคก หนอง นา คือ “น้ำ” สิ่งสำคัญที่สุดของระบบนิเวศ แต่ “พื้นที่บนเขาบนดอยแบบนี้จะเก็บน้ำได้อย่างไร” เพื่อนร่วมเดินทางของผมคนหนึ่งกล่าวขึ้น ซึ่งคำตอบที่ได้ก็น่าตื่นเต้นเช่นกัน

“คลองไส้ไก่” ลุงนบตอบ งงกันล่ะสิ ทำไมต้องไส้ไก่ ทำไมถึงไม่ใช่ไส้หมู ไส้เป็ด ใช่ครับผมเองก็ยังคงงงเช่นกัน รู้เพียงแต่ว่ามันคือภูมิปัญญาชาวบ้าน ทำหน้าที่ส่งน้ำไปตามพื้นที่เพิ่มความชุ่มชื้นและกักเก็บน้ำไว้ในดิน นอกจากนี้ยังมีการขุดบ่อกักเก็บน้ำฝนที่ตกตามฤดูกาลอีกด้วย ทำให้ไร่อุ๊ยกื๋อมีน้ำใช้ทั้งปี พืชพรรณธรรมชาติก็อุดมสมบูรณ์ โห…สุดยอดไปเลย

นั่งฟังความรู้กันไปสักพัก ลุงนบก็พาพวกเราไปลงมือจำลองผังบ้านไร่และพื้นที่การเกษตรแบบฐานสี่ โดยใช้รถแบ็กโฮระบบมือ เอ๊ะ…แบ็กโฮระบบมือคืออะไร พอไปเห็นของจริงเท่านั้นละร้องอ๋อตามๆ กัน ที่แท้ก็จอบขุดดินดีๆ นี่เอง ว่าแล้วเราก็ได้ไปลงมือทำการจำลองแผนผังไร่เกษตรตามทฤษฎี และก็ต่อด้วยการหาผักหาปลามาทำอาหารเที่ยงกัน ปิดท้ายด้วยสะตอเมืองหนาว หรือสตรอว์เบอร์รีที่รสชาติเปรี้ยวอมหวานกำลังอร่อย เต็มอิ่มกันเลยทีเดียว อิ่มทั้งความรู้ อิ่มทั้งหนังท้อง จะว่าไปแล้วขอตัวแวะไปงีบสักแป๊บก่อนนะครับ