วิชาสารคดี ๑๐๑ ศาสตร์ ศิลป์ เคล็ดวิธี ว่าด้วยการเขียนสารคดี
ตลอด ๕ วันของสัปดาห์ที่ผ่านมา สำนักงานนิตยสาร สารคดี กลายเป็นห้องเรียนเฉพาะกิจของนักเรียน ๔ คน ในโครงการ “ทำ ก่อน ฝัน” ที่ สารคดี ทำร่วมกับทรูมา ๓ รุ่นแล้ว
เปิดโอกาสให้นักเรียนวัยมัธยมปลายที่สนใจงานเขียนและถ่ายภาพเข้ามาสัมผัสบรรยากาศการทำงาน รวมทั้งฝึกประสบการณ์ปฏิบัติในพื้นที่จริงกับนักเขียนและช่างภาพมืออาชีพ แบบรวบรัดในช่วงเวลา ๕ วัน
วันแรกว่าด้วยการทำความรู้จักกระบวนการทั้งระบบ ตั้งแต่แนวคิดจนถึงพิมพ์ออกมาเป็นรูปเล่ม
กับการทำความรู้จักโลกของงานเขียนและถ่ายภาพในภาพรวม ประเภทและเทคนิคการสร้างสรรค์งานแต่ละประเภทในทางทฤษฎี
วันที่ ๒ ทดลองทำ เริ่มฝึกการปฏิบัติจากชิ้นงานตัวอย่าง ฝึกถอดบทเรียนจากงานเขียนที่ชอบและไม่ชอบ แกะรอยงานเขียนและภาพถ่ายจากงานตัวอย่าง ฝึกการเขียนจากโจทย์ข้อมูล เพื่อฝึกซ้อมมือให้คล่อง ก่อนออกปฏิบัติการสร้างสรรค์งานของตัวเองในวันรุ่งขึ้นให้ออกมาสมบูรณ์ที่สุด ผิดพลาดน้อยที่สุด
วันที่ ๓ ลงพื้นที่ แถบชุมชนบ้านญวน สามเสน กรุงเทพฯ เรียนรู้ไปด้วยกันทั้งการเก็บข้อมูล สัมภาษณ์ ถ่ายภาพ รู้เรื่องราวที่แหล่งข้อมูลบอกเล่าไปพร้อมๆ กัน เพราะครูก็ไม่เคยลงพื้นที่แถบนั้นมาก่อน
นำข้อมูลที่ได้ มาเป็นวัตถุดิบการสร้างสรรค์ผลงานของตนในวันรุ่งขึ้น
วันที่ ๔ สร้างสรรค์งาน นักเรียนนักเขียนเขียนงานสารคดีขนาดสั้น ๑ เรื่อง นักเรียนถ่ายภาพสร้างงานเล่าเรื่อง ๑ ผลงานด้วยภาพชุด ๑ ผลงาน โดยมีครูเป็นที่ปรึกษา ให้คำแนะนำ แก้เกลา
วันที่ ๕ ตรวจงาน ปรับแก้ นำเสนอผลงาน
บันทึกกระบวนการของห้องเรียนการเขียนและถ่ายภาพแบบรวบรัดลัดสั้นครั้งนี้เอาไว้ เพื่อบอกเล่าประสบการณ์และการเรียนรู้ของผู้สร้างค่าย
เนื่องด้วยทั้งหลักสูตรและกลุ่มผู้เรียนถือว่าเป็นกลุ่มเรื่องใหม่และกลุ่มใหม่ของ สารคดี อาจยังมีที่ต้องปรับปรุงและพัฒนากันต่อไป
ส่วนนักเรียนผู้มีโอกาสได้ผ่านกระบวนการของห้องเรียนทดลองแห่งนี้ รวมทั้งผู้อ่านผู้อ่านทั่วไป ก็ยังหวังว่าจะได้ประโยชน์มากน้อยกันไปตามสมควรแก่เหตุปัจจัย
เป็นการเปิดทางเลือกให้คนวัยกำลังคุโชนไฟฝัน มีโอกาสได้รู้จัก เข้าใจ งานเขียนและการถ่ายภาพสารคดี
ส่วนว่าพวกเขาจะเลือกเป็นในสิ่งใดนั้น ยังมีเวลาอีกมากมายให้ตัดสินใจ
วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง
นักเขียนประจำกองบรรณาธิการ นิตยสาร สารคดี ที่มีผลงานตีพิมพ์ทั้งในนิตยสาร และตีพิมพ์รวมแล่มมากมาย อาทิ แผ่นดินนี้ที่อีกฟากเขา และแสงใต้ในเงามรสุม และ อีสานบ้านเฮา
