วิชาสารคดี ๑๐๑ ศาสตร์ ศิลป์ เคล็ดวิธี ว่าด้วยการเขียนสารคดี
หลังจากผู้ผ่านการคัดเลือกเข้ารอบสัมภาษณ์จำนวน ๑๐๐ คน ได้มาพูดคุยทำความรู้จักกันไปเมื่อสุดสัปดาห์ก่อน ตอนนี้ค่ายสารคดี ปี ๒๕๖๒ ได้สมาชิกตัวจริงครบเต็มจำนวนที่ค่ายสามารถรองรับได้แล้ว รวม ๕๐ คน ซึ่งได้มาจากการเลือกซึ่งกันและกัน ระหว่างผู้ที่จะมาเรียนและผู้จัดค่าย
ค่ายสารคดี เดินทางต่อเนื่องมาถึง รุ่นที่ ๑๕ แล้ว จากจุดเริ่มต้นง่ายๆ ในยุคที่เมืองไทยยังไม่ค่อยจะมีค่ายอบรมการเขียน สารคดีเปิดค่ายเล็กๆ ชักชวนคนหนุ่มสาวราว ๒๐-๓๐ คน มาเข้าค่ายการเขียนสารคดีสะท้อนปัญหาสังคม รุ่นที่ ๑ และรุ่นต่อๆ มาปีละรุ่น
บางปีรับมามากแล้วค่อยๆ คัดออก แบบ “กำจัดจุดอ่อน” ก็ดูใจร้ายเกินไป จึงทำเพียงรุ่นเดียว
ผ่านไปราว ๕ รุ่น ค่ายเริ่มเป็นที่รู้จักและได้รับความสนใจกว้างขวาง บางรุ่นมีผู้สมัครเข้ามามากถึง ๔-๕ ร้อยคน แต่ค่ายมีที่รองรับได้เพียงรุ่นละ ๕๐ คนเท่านั้น การคัดเลือกผู้เข้าร่วมจึงเข้มข้นและจริงจังมากขึ้น
และในที่สุดก็พบว่าบ่อยครั้งที่ความเก่งกาจด้านฝีมือและการพิจารณาแต่เพียงงานเขียน ภาพถ่าย และคำบอกเล่าในใบสมัคร ไม่ใช่จุดลงตัวของการรับคนมาเข้าค่าย การได้มารู้จักกันก่อนจึงเป็นทางเลือกต่อมา หรือที่เรียกกันว่าเป็นรอบสัมภาษณ์ ซึ่งเริ่มมาจากค่ายรุ่นที่ ๑๐
ซึ่งปรากฏผลอย่างน่าพอใจ นับแต่นับแต่นั้นจำนวนผู้ผละจากค่ายก่อนจบมีน้อยมาก บางรุ่นสมาชิกอยู่ครบจนจบค่ายเต็ม ๕๐ คน
เป็นผลมาจากการได้มาทำความรู้จักกัน ได้รู้เขารู้เรา วางเป้าหมายและความคาดหวังอย่างสอดคล้องต้องกัน ให้ผู้เรียนมีโอกาสได้ชิมลองห้องเรียน คนที่พบว่าไม่ใช่หนทางที่เหมาะกับตนมีโอกาสเลือกที่จะไม่ไปต่อ เปิดทางให้คนที่มุ่งมั่นตั้งใจได้ไปต่อจนสุดทาง
สมกับที่คนสร้างค่ายเตรียมกระบวนการรองรับไว้อย่างทุ่มเท และคนเรียนก็มาด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจเต็มกำลัง
เยาวชนสมาชิกค่ายสารคดีรุ่นล่าสุดนี้มีจุดเด่นสำคัญตรงที่พวกเขามาจากหลากหลายสาขาวิชา ทั้งนิเทศ สื่อสารมวลชน ครุศาสตร์ ศิลปะ ภาพยนตร์ ฯลฯ ซึ่งมาด้วยเชื่อว่า “งานเขียนสารคดีจะเป็นประโยชน์เชื่อมโยงกับสาขาที่เรียนอยู่”
บางคนเขียนงาน Fiction อยู่ก่อนแล้ว แต่อยากมาเรียนสารคดีเพราะเห็นว่า “ในเรื่องแต่งมีเรื่องจริง และในเรื่องจริงก็สามารถใช้กลวิธีเรื่องแต่งได้”
ส่วนคนที่รู้จักงานสารคดีมาแล้ว มาเรียนด้วยความมั่นใจว่า “งานสารคดีสามารถส่งผลกระทบได้จริงๆ”
อีกบางคนบอกอย่างมั่นใจเมื่อได้รู้จักกันแล้วว่า “มาถูกทางแล้ว อยากมีครู”
เป็นคำมั่นจากวันแรกพบ
เมื่อค่ายจบเราจะมาทบทวนกัน
วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง
นักเขียนประจำกองบรรณาธิการ นิตยสาร สารคดี ที่มีผลงานตีพิมพ์ทั้งในนิตยสาร และตีพิมพ์รวมแล่มมากมาย อาทิ แผ่นดินนี้ที่อีกฟากเขา และแสงใต้ในเงามรสุม และ อีสานบ้านเฮา
