วิชาสารคดี ๑๐๑ ศาสตร์ ศิลป์ เคล็ดวิธี ว่าด้วยการเขียนสารคดี
ค่ายสารคดี รุ่นที่ ๑๕ เดินทางมาเกินครึ่งค่อนค่ายแล้ว นักสารคดีมือใหม่ได้ฝึกปรือฝีมือผ่านการทำงานจริงมาหลายชิ้นงาน จนคล่องแคล่วในด้านพื้นฐานกันพอสมควรแล้ว
ขั้นต่อไปคือการเข้าสู่เคล็ดลับเชิงลึกในการสร้างเสน่ห์ให้งานเขียน ซึ่งมีอยู่มากมายหลายข้อ ดังจะขอไล่เรียงบางส่วนไว้ในที่นี้
๑. เส้นเรื่อง คือช่วงเวลาหรือการดำเนินไปของเรื่องราวในเรื่องที่เล่า สารคดีที่มีเส้นเรื่องจะเหมือนภาพเขียนที่มีเส้นนำสายตา ซึ่งจะนำคนอ่านให้ติดตามไปตั้งแต่ต้นจนจบ เส้นเรื่องจะช่วยให้งานเขียนมีจุดดึงดูดความสนใจ ชวนติดตาม
๒. ผู้เล่าเรื่อง โดยพื้นฐานของเล่าทั่วๆ ไป มักเล่าผ่านน้ำเสียงผู้เขียน-โดยใช้สรรพนามบุรุษที่ ๑ ซึ่งเมื่อเขียนแบบนี้จนอยู่มือแล้ว นักสารคดีอาจลองเขียนเล่าเรื่องโดยผู้เขียนไม่ต้องอยู่ในเรื่องดูบ้างก็ได้ ให้ตัวละคร (แหล่งข้อมูล) เล่าเรื่องของเขาไปเอง
๓. ประเด็น ในงานสารคดีเรื่องหนึ่งควรมีประเด็นหลักอย่างชัดเจนประเด็นหนึ่ง ให้คนอ่านรู้สึกได้ว่าเมื่ออ่านจบเขาได้อะไรเพิ่มขึ้น จากการเสียเวลาอ่านงานชิ้นหนึ่ง
๔. ชื่อเรื่อง เป็นสิ่งแรกที่จับตาคนอ่าน ต้องเรียกร้องความสนใจให้คนอ่านเปิดเข้าสู่ตัวเรื่องได้
๕. ถ้าเปิดประเด็นหรือเปิดตัวละครใดไว้ในเรื่องแล้ว ต้อง “ตามเก็บ” ให้ครบ อย่าปล่อยทิ้งให้หายไปเฉยๆ เพราะจะกลายเป็นช่องโหว่ให้งานเขียนชิ้นนั้นมีจุดตำหนิ
ฯลฯ
ว่ากันคราละ ๕ ข้อนี้ก่อน ยังมีอีกมากมายหลายเคล็ดลับ ที่จะได้ค่อยๆ เรียนรู้กันต่อไป
