จากบรรณาธิการ
นิตยสาร สารคดี ฉบับที่ 420 กุมภาพันธ์ 2563
วันที่ ๘ กุมภาพันธ์ วันพระใหญ่ มาฆบูชา
นายทหารปล้นอาวุธสงครามมากราดยิงประชาชนกลางเมืองโคราช
มีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บร่วมร้อยราย
ก่อนก่อเหตุเขาโพสต์ว่าถูกนายทหารชั้นผู้ใหญ่โกงเงิน และภาพสร้อยพระพันรอบลำกล้องปืนกับเขียนว่า “สิ่งศักดิ์สิทธิ์คงช่วยให้วันนี้ผ่านไปได้”
พระจะช่วยไหม – สำหรับเขาคงคิดว่าพระช่วยได้
ในช่วงทุกข์ไร้ทางออก ไม่รู้ชะตาอนาคต สิ่งศักดิ์สิทธิ์คือที่พึ่งทางใจของคนไทยมาแต่ไหน ขอพรขอโชคลาภ ขอความคุ้มครองให้พ้นอันตราย
…
เทศกาลตรุษจีนเมื่อปลายเดือนมกราคม เป็นธรรมเนียมที่เราลูกหลานเชื้อสายจีนต้องไปเยี่ยมเยียนผู้ใหญ่
ปีนี้พวกเราหลาน ๆ พากันไปเยี่ยมอากู๋ ซึ่งเป็นน้องชายของแม่
แต่ตอนนี้ถือเป็นพี่ใหญ่สุด เพราะพี่ชายคนโต พี่ชายคนรอง และแม่ผมต่างพากันไปอยู่สวรรค์หมดแล้ว
สามปีก่อนอากู๋เครียดหนักกับปัญหาถูกคนสนิทโกงจนเส้นเลือดสมองแตกต้องนอนติดเตียงอยู่นาน
หลายปีก่อนนั้นเจอกันทีไร อากู๋จะชอบเล่าเรื่องตลก ๆ ให้ฟังเสมอ คอยสอนลูก ๆ หลาน ๆ เรื่องความกตัญญูต่อพ่อแม่และบรรพบุรุษ ให้เราไหว้เช็งเม้งทุกปี แกเชื่อว่าที่ชีวิตมีฐานะมั่นคงก็เพราะบรรพบุรุษตอบแทนที่แกไหว้เช็งเม้ง
ช่วงที่อากู๋ป่วย ผมไม่ได้ไปเยี่ยมเลย มีแต่พี่ชายกับพี่สาวที่แวะเวียนไปหา ปีนี้แกแข็งแรงขึ้นมาก มีแรงลุกมานั่งพูดคุยและเล่าเรื่องตลกให้หลาน ๆ
เรื่องหนึ่งคือพระช่วย
อากู๋แนะหลานว่าให้เชื่อเถอะว่าพระช่วยเราได้ เวลาหาเงินมาให้เอามาซื้อทองทำกรอบพระสร้อยห้อยพระ พระอะไรก็ได้ศักดิ์สิทธิ์ทั้งนั้น พระจะช่วยเราทุกองค์ ได้เงินมาก็ให้ทำทีละองค์ ๆ ไปเรื่อย ๆ
แล้วพระช่วยยังไง แกตอบว่าถึงคราวอับจนหมดเงิน ก็ให้เอาพระไปจำนำ หรือขายเอาเงินคืนมา
นี่เรียกว่า “พระช่วย”
แกย้ำมุกพระช่วยหลายหน เรียกเสียงหัวเราะจากหลาน ๆ ที่หลงฟังว่าพระจะศักดิ์สิทธิ์อย่างไร
สรุปแล้วพระไม่ได้ช่วย ต้องฉลาดช่วยตนเอง เตรียมการป้องกันเตรียมแผนสำรองสำหรับชีวิตที่อาจต้องพบเวลายากลำบาก
…
ปีนี้ความตาย ความเจ็บป่วย ความรุนแรง ดาหน้ามาหา ทั้งฝุ่น PM 2.5 น้ำแล้ง คดีปล้นร้านทองอุกอาจจ่อปืนฆ่าคน จนมาถึงโคโรนาไวรัสที่อาจระบาดไปทั่วโลก แม้คาดว่าความรุนแรงอาจน้อยกว่าโรคร้ายอื่น ๆ ก่อนหน้านี้
คนไทยทั้งประเทศต้องอกสั่นขวัญแขวนแทบทุกวัน
แต่นอกจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์แล้วประชาชนตาดำ ๆ จะพึ่งอะไรได้
ทั้งรัฐบาล นักการเมือง ข้าราชการระดับสูง ดูมีประสิทธิภาพต่ำกว่าความคาดหวังของประชาชนในการบริหารจัดการท่ามกลางวิกฤตและภัยพิบัติ
ไม่นับความเงียบงันทางเศรษฐกิจที่แผ่ความอึดอัดไปทั่วจนบางคนตัดสินใจฆ่าตัวตายเป็นข่าวมาเรื่อย ๆ ตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว
เป็นปีที่สังคมไทยดูไร้ทางออกไร้ความหวัง
ที่ย่ำแย่ลงอีก คือการขาดความรู้ความเข้าใจถึงต้นตอสาเหตุและสภาพปัญหาต่าง ๆ ที่ประเดประดังเข้ามา ข่าวลือข่าวปลอมระบาดไปทั่ว ได้แต่ตามแก้ปัญหาที่ปลายเหตุแล้วรอให้มันผ่านไป จนกว่าเหตุร้ายจะปะทุขึ้นใหม่
…
อากู๋ที่เคยเข้มแข็งมองโลกแง่ดี บอกว่าทำใจแล้วกับเรื่องราวที่ผ่านมา แม้จะยังแทงใจหากเอ่ยถึงอดีต
โชคดีที่อากู๋มีภรรยาคอยอยู่เคียงข้างดูแลมาตลอด จนผมอดคิดไม่ได้ว่า “พระช่วย” แท้ ๆ ของอากู๋ที่จริงแล้วก็คืออากิ๋ม ภรรยาของแกนั่นเอง
บางทีความทุกข์ของคนเราอาจบรรเทาลงบ้าง เพียงมีใครช่วยรับฟังเขาอย่างตั้งใจ
บางทีความทุกข์ของประชาชนอาจบรรเทาลงบ้าง หากมีใครฟังเสียงประชาชนอย่างจริงจัง
สุวัฒน์ อัศวไชยชาญ
บรรณาธิการบริหารนิตยสารสารคดี
suwatasa@gmail.com
