บางแสนในสถานการณ์โควิด-19

เรื่อง : อำพิกา สวัสดิ์วงศ์
ภาพ : วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง

เมื่อไวรัสโคโรนา หรือโควิด-19 ได้ย่างกรายเข้ามาในประเทศไทย รวมถึงได้แพร่ระบาดไปทั่วสยามประเทศอย่างรวดเร็ว จนกระทั่งมันกลายเป็นเหมือนภาพยนตร์เขย่าขวัญคนไทยไปในชั่วข้ามคืน และเมื่อโรคระบาดนี้ได้แผ่ขยายกิตติศัพท์แห่งความน่ากลัวคืบคลานเข้ามาถึงดินแดนที่ข้าพเจ้าอาศัยอยู่อย่างปรกติสุขที่คนทั่วไปรู้จักกันในนามว่า “บางแสน” นั้น ความเปลี่ยนแปลงในวิถีชีวิตของผู้คนก็เริ่มสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน

การประกาศหยุดการเรียนการสอนของสถานศึกษาต่างๆ ทั้งของภาครัฐและเอกชน มหาวิทยาลัยบูรพา ประกาศให้งดจัดการเรียนการสอนในทุกรูปแบบ ยกเว้นการจัดการเรียนการสอนแบบออนไลน์ ตั้งแต่วันที่ 18 มีนาคม 2563 ส่งผลให้การพบปะแลกเปลี่ยนเรียนรู้แบบปรกติในห้องเรียนที่คุ้นชินต้องปรับเปลี่ยน รวมไปถึงความจำเป็นที่ต้องจัดการสอบในรูปแบบออนไลน์ หรือใช้วิธีการนำข้อสอบไปทำนอกห้องสอบ (take-home exam)

นับจากวันที่ 18 มีนาคม 2563 ที่มีคำสั่งคณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัดชลบุรี ฉบับ 1/2563 เรื่อง มาตรการเร่งด่วนในการป้องกันวิกฤตการณ์จากโรคโควิด-19 ในพื้นที่จังหวัดชลบุรี และมีคำสั่งฉบับต่างๆ ทยอยไล่เรียงตามๆ กัน ทั้งนี้มาตรการต่างๆ ไปเป็นเพื่อสร้างความมั่นใจและควบคุมโรคให้กับชาวชลบุรี ซึ่งเป็นอีกหนึ่งจังหวัดของประเทศที่มีผู้ติดเชื้อและมีผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง

ส่งเสริมให้พนักงานของรัฐและเอกชนทำงานที่บ้าน (work from home) การตรวจวัดอุณหภูมิร่างกายของประชาชนก่อนเข้าไปในสถานที่ต่างๆ รวมทั้งให้สวมหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันโรค การปิดห้างสรรพสินค้า แหล่งนันทนาการ สถานบันเทิง งดขายสุราในท้องถิ่น จนกระทั่งการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินในทุกเขตท้องที่ทั่วราชอาณาจักร ตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม จนถึง 30 เมษายน 2563 ของรัฐบาล การประกาศเคอร์ฟิวห้ามออกนอกเคหสถานตั้งแต่ 4 ทุ่มถึงตี 4 ตามนโยบายรัฐบาลนั้น ล้วนแล้วแต่นำไปสู่การปรับตัวและต้องปรับใจให้เข้ากับสถานการณ์ เพื่อความปลอดภัยของตนเอง ครอบครัว บุคคลอันเป็นที่รัก พร้อมๆ กับเป็นการแสดงความรับผิดชอบต่อสังคม

มีคำกล่าวของผู้เชี่ยวชาญทั้งในประเทศจีนและประเทศอื่นๆ ที่แว่วเข้ามาในโสตสัมผัสของผู้คนอย่างไม่เป็นทางการให้ได้โจษจันกันว่า ไวรัสโคโรนา หรือโควิด-19 เป็นเชื้อโรคที่มนุษย์รังสรรค์สร้างขึ้นอย่างประณีตเพื่อใช้เป็นอาวุธชีวภาพในการบั่นทอนกำลังของประเทศที่กำลังก้าวล้ำรุดหน้าในเชิงศักยภาพอันได้เปรียบหรือมีทัศนคติในทางการเมืองระหว่างประเทศที่ไม่สอดคล้องกับประเทศตน

เมื่อถ้อยคำเหล่านี้แพร่สะพัดออกไปในสื่อสาธารณะต่อหน้าธารกำนัล จึงได้เกิดคำถามเพื่อหาคำตอบให้กับตัวข้าพเจ้าเองว่า มีความน่าจะเป็นจริงหรือไม่? ซึ่งเมื่อสืบหาองค์ความรู้มาบูรณาการประกอบแล้ว ก็คิดว่ามีส่วนเป็นไปได้อยู่ไม่น้อยเลยทีเดียว เนื่องจากมีองค์ประกอบเข้าข่ายของวัตถุประสงค์และลักษณะจำเพาะของอาวุธชีวภาพหลายอย่าง เช่น ใช้เพื่อทำลายเป้าหมายทางทหาร พลเรือน ปศุสัตว์ พืชผล เภสัชภัณฑ์ ฯลฯ อีกทั้งลักษณะจำเพาะของอาวุธชีวภาพมีลักษณะเด่น คือ เป็นจุลชีพที่มีพิษสูง ทนทานต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ ได้ดี เป็นจุลชีพที่ผลิตได้ในปริมาณมากรวมถึงแพร่กระจายได้ง่าย สามารถก่อโรคที่รุนแรง ชันสูตรยาก ไม่มียารักษาหรือยาที่มีก็รักษาไม่ทันการณ์ รวมทั้งสามารถก่อโรคที่ไม่มีวัคซีนและเวชภัณฑ์ในการป้องกันรักษา ซึ่งเมื่อพิจารณาโดยสามัญสำนึกตามที่วิญญูชนพึงระลึกได้แล้วข้าพเจ้าก็เห็นว่าเข้าข่ายอยู่หลายประการ

——

สิ่งหนึ่งที่ชาวชลบุรีหรือผู้คนที่อาศัยในตำบลแสนสุข ตลาดหนองมน เรื่อยเรียงมาบรรจบจนถึงชายหาดบางแสนไปจนถึงหาดวอนนภา ยังมิได้เคยประสบพบพานมาก่อนนับแต่ครั้งที่บรรพบุรุษของตนได้มาตั้งรกราก ณ ดินแดนบางสิบหมื่นแห่งนี้ นั่นก็คือการปิดชายหาดบางแสน หาดวอนนภา ทุกกรณี รวมถึงการงดเทศกาลงานสงกรานต์-วันไหลบางแสน อันเป็นการละเล่นที่โด่งดังไปทั่วประเทศ

สิ่งนี้คือแสนยานุภาพของไวรัสโควิด-19 ที่ได้กระทำต่อมวลมนุษยชาติเพื่อเป็นเครื่องสังวรระวังในการดำเนินชีวิตนับจากนี้ ว่าต้องพร้อมปรับตัวอยู่กับสิ่งที่คาดไม่ถึง

อีกทั้งเป็นสัญญาณเตือนว่าการดำรงเผ่าพันธุ์เพื่อก้าวข้ามเวลาไปสู่อนาคต อาจไม่ง่ายเหมือนในอดีตกาล

แม้ในยามที่โควิด-19 จะเป็นเสมือนมหันตภัยที่สามารถรุกล้ำเข้ามาสยบได้แม้แต่ชายหาดบางแสนที่เคยคึกคักคลาคล่ำด้วยผู้คนจำนวนมากมายมหาศาล เป็นดินแดนที่ไม่เคยหลับใหล จนทำให้ชายทะเลแห่งนี้ที่มีความสวยงามตามธรรมชาติและมีเทศกาลสงกรานต์-วันไหลบางแสนนามกระเดื่อง เหลือเพียงความเงียบเหงาแม้ในช่วงเวลาหนึ่ง

ยามนี้หากเดินเหยียบย่างไปยังบางแสนก็จะมีความรู้สึกว่าบางแสนกำลังหลับใหลเพื่อพักผ่อน หาดทรายที่ว่างเปล่าขาวสะอาด น้ำทะเล เกลียวคลื่น และสายลม ยังคงรอคอยให้ผู้คนกลับมาเสพสุนทรียรสแห่งธรรมชาติอีกครั้งหลังวิกฤตการณ์

ทว่าในวิกฤตก็มีโอกาส ในยามมีเภทภัยก็บังเกิดสิ่งสวยงาม เราได้พบเห็นน้ำใจของชาวชลบุรีที่เอื้ออาทรแก่กันยามทุกข์ยาก เป็นการปรับเปลี่ยนตำแหน่งทางสังคมอย่างมีนัยสำคัญ แพทย์ พยาบาล บุคลากรทางการแพทย์ กลายเป็นวีรบุรุษที่คอยปกป้องพี่น้องร่วมชาติให้พ้นภัย ตำรวจ-ทหาร พระสงฆ์ ประชาชน กลายมาเป็นกองพลาธิการ คอยสนับสนุนอุปกรณ์ อาหาร ให้นักรบในเสื้อกาวน์ และเอื้อเฟื้อพี่น้องชาวไทยที่ตกทุกข์ได้ยากในยามวิกฤต เป็นภราดรภาพที่เกิดจากมโนธรรมสำนึกกลั่นออกมาเป็นการกระทำ โดยมิต้องสำแดงเป็นถ้อยคำสำนวนฤๅมธุรสวาจาอันใดออกมาแม้แต่น้อย

สายลมทะเลที่พัดผ่านกระทบดงมะพร้าวหน้าชายหาดบางแสน จนบางครั้งเกิดเสียงกรายกรีดหวีดหวิวจากทางมะพร้าวอันบังเกิดจากพลังของลมที่ชำแรกบรรยากาศอันเงียบสงบ เป็นเหมือนเสียงกระซิบเพรียกหาวันวานที่เป็นวันชื่นคืนสุขของชาวบางแสนให้หวนกลับมาอีกครั้ง แม้วิกฤตโรคระบาดจะทำให้วิถีชีวิตผู้คนเปลี่ยนแปลงจนส่งผลต่อประเพณีและวัฒนธรรม แต่มนุษย์ก็พร้อมใช้องค์ความรู้และภูมิปัญญาแก้ไขปัญหาได้ในที่สุด

ไม่ว่าวันนั้นที่จะมาถึงจะยาวนานสักเท่าใดก็ตาม เชื่อว่าทุกคนยังมีความหวังและกำลังใจที่จะได้พบความหฤหรรษ์ดังเช่นวันวานดุจเดียวกัน