เรื่อง : วรากร แก้วทอง
ภาพ : อมรกิตติยา สิทธิชัย
กระถางใบจิ๋วขนาดสองนิ้วจับถูกบรรจุดินสีดำลงไปแล้ว ก่อนเมล็ดพันธุ์จะงอกต้น กระถางใบเดิมใบนั้นได้รับการทะนุถนอมเป็นอย่างดี ละอองน้ำถูกพ่นเพิ่มความชุ่มชื้นให้ดิน แสงแดดถูกจัดบังด้วยร่มเงาของไม้ใหญ่
เวลาผ่านไปต้นอ่อนแห่งเมล็ดพันธุ์เริ่มชูลำเล็กขึ้นจากดินดำในกระถาง ความว่างเปล่าถูกเติมเต็มด้วยชีวิตน้อยๆ สีเขียวอ่อนที่เพิ่งจะรู้จักแสงแดดและสายลม การปลูกต้นไม้คือการได้เฝ้าดูความเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา
ปลูกต้นไม้ ปลูกความสุขในใจ
ไม้เลี้ยงจะเติบโตงอกงามต้องได้รับการดูแลเอาใจใส่ ดังที่คู่รักนักเพาะกล้า บอส-ชัยพร เวชไพรัตน์ และ เฟรม-รัตมา เกล้านพรัตน์ เจ้าของ miNATURE_c ร้านขายต้นไม้จิ๋ว ปรนนิบัติกับกล้าไม้ของพวกเขา ทั้งสองบอกว่า ต้นไม้จิ๋วเปรียบเสมือนงานคราฟต์ ขณะที่ได้ดูแลไม้แต่ละต้น ความสุขจึงเกิดขึ้นภายในใจ
“miNATURE_c” เป็นการผนวกคำว่า mini กับ nature เข้าด้วยกัน สื่อความถึงการทำสิ่งเล็กๆ เพื่อให้เห็นความยิ่งใหญ่ของธรรมชาติ
ร้านของเขาไม่ใช่เพียงขายต้นไม้ แต่เปรียบดั่งโรงเรียนที่ผู้ซื้อพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดกับผู้ขายได้ เพื่อค่อยๆ เรียนรู้จักไปทีละก้าว จนเจนจัดในการดูแลต้นไม้ ที่สำคัญผู้ซื้อจะได้รู้จักจิตใจตัวเองอย่างลึกซึ้งผ่านการบำรุงเลี้ยงต้นไม้อีกด้วย
การเพาะกล้าเป็นเรื่องสนุกสำหรับบอส ความสนุกที่ว่าคือขณะนั่งมองดอกใบจิ๋วๆ เหล่านั้น เขาก็ได้ทบทวนระบบความคิดของตัวเองไปด้วย ทั้งยังได้ฝึกความมีวินัยจากการรดน้ำและให้ปุ๋ย
เลี้ยงต้นไม้ เปลี่ยนแปลงตัวเอง
หญิงสาวคนหนึ่ง ลูกค้าของ miNATURE_c เธอไม่ชอบตื่นเช้า ไม่ใช่คนมีระเบียบวินัย แต่อยากเปลี่ยนแปลงตัวเอง และเลือกใช้ต้นไม้เป็นเครื่องมือ
ไม้สิบต้นที่ชอบแดดเช้าถูกส่งไปช่วยเธอคนนั้น คนขายลุ้น คนซื้อก็ลุ้น ว่าต้นไม้ทั้งสิบจะรอดไหม ผลก็คือ จากคนที่ไม่ชอบตื่นเช้าก็ต้องตื่นเพื่อมารดน้ำ จากไม่จำต้องมีระเบียบวินัยก็ต้องมีวินัยในการดูแลต้นไม้ก่อนออกจากบ้านและหลังกลับเข้าบ้านเป็นประจำทุกวัน
แล้วไม้สิบต้นที่เธอดูแล ก็เจริญเติบโตงอกงามมาได้ถึงแปดต้น
เฟรมบอกว่า นี่คือตัวอย่างของการปลูกต้นไม้เพื่อเปลี่ยนแปลงตัวเอง
จะว่าไปต้นไม้แต่ละต้นก็มีนิสัยส่วนตัวเช่นกัน นิสัยของต้นไม้ดูได้จากวิธีที่คนเลี้ยงต้องดูแล บางต้นชอบให้รดน้ำมากจึงจะผลิดอกผลิใบ บางต้นก็ชอบน้ำน้อย บางต้นชอบให้ปลูกอยู่ในที่รับแดดเช้า บางต้นชอบแดดบ่าย และนี่ก็เป็นเหตุผลที่คนซื้อต้องสำรวจตนเองก่อนตัดสินใจซื้อต้นไม้แต่ละชนิดไปเลี้ยง
ไม้จิ๋ว “small is more”
สัมผัสของไม้จิ๋วแตกต่างจากไม้ใหญ่ ความเล็กของลำต้น ใบ ดอก ทำให้การแตะต้องแต่ละครั้งต้องผสานความเอ็นดูของผู้เลี้ยงลงไปด้วย ความละเมียดในการสัมผัสแฝงไปด้วยความทะนุถนอม ด้วยกลัวถ้ารุนแรงเกิน เจ้าไม้จิ๋วก็อาจเฉาเอาได้
การเลือกดินที่เหมาะกับไม้จิ๋ว ต้องเป็นดินที่มีเม็ดดินเล็กๆ ผสมอยู่ แต่ไม่ถึงกับเป็นผงซึ่งจะทำให้ระบายน้ำยาก การใช้มือสัมผัสดินก่อนนำลงกระถางช่วยได้มาก หากดินแข็งไปจับดูก็จะรู้สึกได้ว่าแข็งเกิน ดินอุ้มน้ำเกินไปรากก็จะเน่า ส่วนถ้าดินแห้งเกิน รากไม้ก็จะถูกบีบรัด และทั้งหมดนี้ส่งผลให้ไม้จิ๋วตายในที่สุด
miNATURE_c เป็นร้านที่ทำต้นไม้ทีละต้น เมื่อตัดแต่งกิ่ง เปลี่ยนกระถาง ต้องใช้เวลาพักฟื้น 2 สัปดาห์เป็นอย่างน้อย และในช่วงนี้บอสกับเฟรมก็ต้องดูแลเจ้าไม้ต้นเล็กๆ แต่ละต้นเป็นพิเศษ จนเห็นว่าแข็งแรงดีแล้วจึงส่งออกขายต่อไป
อายุของต้นไม้จิ๋วแปรผันตามการดูแล บางต้นเป็นไม้ยืนต้น ถ้าดูแลผิดวิธี อายุก็อาจสั้น กลับกันบางต้นเป็นวัชพืช แต่หากดูแลดี อายุก็กลับยืนได้
“การทำต้นไม้ทีละต้นนั้นคือเกิดความสุขขึ้นแล้วภายในใจ นอกจากความสุข สิ่งที่เกิดตามมาคือสมาธิ และทำให้รู้ว่า การทำอะไรอย่างช้าๆ มันก็ทำให้ได้ทบทวนความคิดเช่นกัน” เฟรมบอกถึงผลลัพธ์ที่แตกกิ่งจากการปลูกไม้ต้นจิ๋ว
ขณะก้มหน้าดูแลไม้จิ๋วดูดินในกระถางใบขนาดสองนิ้วจับ อาจช่วยให้เราเห็นรายละเอียดของชีวิตที่เคยมองข้าม เช่นที่ร้าน miNATURE_c แห่งนี้ซึ่งมีจุดเริ่มต้นจากการเดินก้มหน้ามองพื้น จึงเห็นความงามของดอกหญ้า เห็นความสุขของแมลง ใครคนหนึ่งคนใดจึงอาจเห็นเกสรของความคิดที่รอวันผลิงามตกอยู่ในกระถางใบจิ๋วได้เช่นเดียวกัน
