คำข้าว : เรื่อง
วายูร : ภาพประกอบ
พูดถึงไซโค คุณผู้อ่านอาจนึกถึงพ่อหนุ่มโรคจิต นอร์แมน เบทส์ จากหนังเรื่อง ไซโค ก่อนเป็นคนแรก
แล้วอาจคิดต่อไปถึงรายการคำศัพท์ภาษาอังกฤษในดิกชันนารีที่มีคำว่า psych- นำหน้าอีกยาวเหยียด
psycho มาจากคำว่า psyche ในภาษากรีก หมายถึง ลมหายใจ วิญญาณ สติปัญญา ชีวิต หลักการใช้ชีวิต
ผู้รู้บางคนเชื่อมโยงความหมายของคำนี้ระหว่าง ลมหายใจ กับ วิญญาณ ไว้ว่า ลมหายใจแรกที่มนุษย์สูดเข้าไปนั้นนำพาวิญญาณเข้าไปในร่างกาย
พอมาเป็นภาษาอังกฤษเข้าแล้ว กลับมีความหมายไปในทาง ความคิดจิตใจ (mind) เสียมากกว่า มีคนสังเกตว่าคำที่ใกล้เคียงความหมายเดิมก็เห็นจะมีแต่คำว่า psychic เท่านั้น
ในเทพปกรณัมกรีก ไซคี (Psyche) เป็นชื่อของมนุษย์สาวชาวดินที่ข้ามชนชั้นไปมีความรักกับเทพหนุ่มรูปงามนามอีรอสหรือคิวปิด (อ่านเรื่องของอีรอส ที่มาของคำ erotic ได้ใน สารคดี ฉบับที่แล้ว) แต่เรื่องของเธอก็อยู่ห่างจากความหมายต่าง ๆ ข้างต้น (หรือจะมีความหมายเชื่อมต่อกันอย่างไร ใครรู้กรุณาบอกด้วยจ้ะ)
ไซคีมีชีวิตคล้ายคลึงกับนางเอกละครทีวียุคปัจจุบันอย่างยิ่ง พิจารณาจากคุณสมบัติ ๑๐ ประการดังนี้ ๑. เป็นเจ้าหญิง ๒. งามล้ำสามโลก ๓. มีพี่สาวขี้อิจฉาสองคน ๔. ใสซื่อ ๕. แม่ผัวไม่รัก ๖. มีเหตุพลัดพรากจากสามี ๗. แม่ผัวกลั่นแกล้ง ๘. ยอมทำทุกอย่างเพื่อความรัก ๙ ได้กลับมาครองคู่กับสามีอีกครั้ง ๑๐. แม่ผัวยอมรับเป็นสะใภ้ในที่สุด
และต่อไปเป็นเรื่องย่อ :
ความงามของไซคีที่เลื่องลือไปถึงหูของอะโฟรไดท์ (วีนัส) จนบังเกิดจิตริษยา ส่งอีรอสบุตรชายไปเป็นมือปืนแผลงศรให้ไซคีหลงรักกับคนที่หน้าตาอัปลักษณ์ที่สุดในปฐพี ครั้นได้เห็น “เป้าหมาย” อีรอสก็กลับหลงรักเธอเสียเอง เขาจึงสร้างปราสาทหลังงามไว้ให้ไซคี และแอบมาหาหล่อนทุกคืน โดยมีข้อแม้ไม่ให้เธอแอบดูใบหน้าของเขา ต่อมาพี่สาวสองคนของไซคีมาเยี่ยม แล้วเกิดอิจฉาความอยู่ดีมีสุขของน้องสาว จึงยุยงให้ไซคีแอบดูหน้าสามี
เมื่อได้เห็นหน้าอีรอสเต็มตา ไซคีก็ตกตะลึงในรูปงามและเผลอทำน้ำมันตะเกียงหยดต้องกายสามี อีรอสตกใจตื่นและจากเธอไปโดยไม่พูดอะไรสักคำเดียว
ไซคีถูกทิ้งและเสียใจ บากหน้าไปหาอะโฟรไดท์หวังว่าจะได้พบสามี แต่กลับถูกแม่ผัวกลั่นแกล้งให้ทำงานต่าง ๆ นานาจนแทบจะถอดใจ แต่ในที่สุดทั้งสองก็ได้พบกันอีกครั้งด้วยความช่วยเหลือของซีอุส ไซคีได้รับชีวิตอมตะ คราวนี้อะโฟรไดท์ยอมรับเธอเป็นสะใภ้โดยดี
ชีวิตนางเอกแฮปปี้เอ็นดิ้งอย่างนี้ไง ท่านผู้ชมถึงชอบติดตามไม่รู้เบื่อ ไม่ว่าจะผ่านไปกี่ยุคกี่สมัยแล้วก็เถอะ
