Contact Us
สาระเพื่อนักเดินทาง และการท่องเที่ยว อย่างเข้าใจและรอบรู้
www.Thaitraveler.com
รู้หรือ (ไม่) รู้
หลักบอกเขตอุโบสถ
เมื่อคุณเข้าวัด สามารถแยกแยะอุโบสถออกจากวิหาร หรือศาลาการเปรียญได้หรือไม่
สิ่งสังเกตที่เป็นเครื่องหมายชี้บอกเขตตัวอุโบสถก็คือ ใบเสมาหรือสีมา ซึ่งนิยมปักไว้รอบอุโบสถทั้งแปดทิศ เพื่อเป็นการบอกให้รู้ว่าบริเวณภายในวงล้อมของเสมาเหล่านี้ เป็นสถานที่สำหรับให้พระสงฆ์ทำสังฆกรรม หรือบางครั้งอาจขุดคูน้ำรอบพื้นที่ที่จะทำสังฆกรรมแทนก็ได้ เรียกว่า นทีสีมา หรือเสมาน้ำ ส่วนในวิหารก็เป็นสถานที่ประกอบกิจของสงฆ์ได้เช่นเดียวกัน แต่จะเป็นพิธีที่เกี่ยวเนื่องกับชาวบ้านด้วย
ในแต่ละวัดอาจมีจำนวนใบเสมาไม่เท่ากัน บางวัดทั้งแปดทิศทำเป็นใบเสมาคู่ บางวัดก็มีเพียงใบเดียว ถ้าวัดใดทำใบเสมาคู่มักเป็นวัดหลวง หรือเป็นไปได้ว่าอาจมีการปฏิสังขรณ์อุโบสถใหม่ แล้วจึงผูกพัทธสีมาซ้อนขึ้นอีกครั้ง ใบเสมาที่อยู่รอบอุโบสถนั้น มีใบหนึ่งที่มีความสำคัญ เรียกว่า ใบเสมาเอก ตั้งอยู่ด้านหน้าของอุโบสถ ผู้จะเข้าอุปสมบทต้องมาวันทาก่อนเข้าอุโบสถ ใบเสมาเอกนี้บางวัดสลักลวดลายวิจิตรพิสดารมาก
เสมามีหลายชนิด มีทั้งตั้งบนกำแพงแก้ว ตั้งอยู่ในซุ้ม หรือทำติดกับผนังอุโบสถด้านนอก บางแห่งก็ใช้แท่งหินจากธรรมชาติ ถ้าไปทางแถบอีสานจะเห็นใบเสมาหินขนาดใหญ่ ซ้ำบางใบยังสลักลวดลายพุทธประวัติ ชาดก และสัญลักษณ์ทางพุทธศาสนา บางใบมีอายุเก่าไปถึงสมัยทวารวดี คือราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒-๑๖
