Contact Us
สาระเพื่อนักเดินทาง และการท่องเที่ยว อย่างเข้าใจและรอบรู้
www.Thaitraveler.com
ไปดูนกชายเลน ที่เกาะลิบง
ฤดูหนาวที่ผ่านมาหลายคนคงจะผิดหวังไปตามกัน เพราะสภาพอากาศที่ทำท่าจะหนาวกลับไม่หนาวอย่างที่คิด
"นายรอบรู้"
ก็มัวตระเวนไปตามหาอากาศหนาวทางภาคเหนือ จนไม่ได้แวะไปทักทายนกชายเลนเพื่อนเก่า ที่อพยพลงมาจากทางตอนเหนือของเอเชียเลย ไม่เป็นไร ช่วงนี้พวกเขายังป้วนเปี้ยนอยู่ในแถบบ้านเรา
"นายรอบรู้"
จะไปดักดูพวกเขาที่เกาะลิบง จ. ตรังสักหน่อย
เกาะลิบงเป็นเกาะขนาดเล็กอยู่นอกชายฝั่งของ จ. ตรัง ตรงข้ามกับหาดเจ้าไหม เกาะนี้โดดเด่นตรงที่เมื่อน้ำทะเลลดต่ำลง จะมีแนวหาดเลนยาวสุดสายตา และอุดมสมบูรณ์ไปด้วยสัตว์ตัวเล็ก ๆ ที่อาศัยอยู่ตามหน้าดิน เมื่อถึงฤดูกาลอพยพย้ายถิ่น นกชายเลนจำนวนมากจึงอาศัยที่นี่เป็นจุดแวะพัก และหากินเติมพลังงาน ก่อนจะบินอพยพลงไปทางใต้ต่อไป เกาะลิบงจึงเป็นแหล่งดูนกชายเลน ที่น่าสนใจที่สุดของภาคใต้ เพราะสามารถพบนกชายเลนได้แทบทุกชนิด รวมทั้งพวกที่หายาก ๆ ด้วย เช่นนกทะเลขาเขียวลายจุด เป็นต้น นอกจากนี้เมื่อสิบกว่าปีก่อน ก็มีรายงานการพบนกหัวโตกินปูเป็นครั้งแรกที่เกาะลิบงนี่เอง แม้ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา จะไม่มีข่าวคราวของนกหัวโตกินปูที่นี่อีก แต่ด้วยจำนวนชนิดนกชายเลนที่มีโอกาสพบได้ ก็คุ้มค่ากับการบุกบั่นมาดูนกที่เกาะลิบงแล้ว
นอกจากการเป็นจุดแวะพักสำคัญของนกชายเลนอพยพ น่านน้ำย่านนี้ยังเป็นแหล่งอาศัยของพะยูนอีกด้วย ส่งผลให้เกาะลิบงได้รับการประกาศเป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่าเกาะลิบง มีพื้นที่ประมาณ ๒๗๙,๖๘๗ ไร่ บนเกาะมีป่าดงดิบปกคลุมบนเนินเขาทางด้านตะวันตก ส่วนทางด้านตะวันออกเป็นที่ราบเรียกว่าแหลมจูโหย และเป็นที่ตั้งของสำนักงานเขตห้ามล่าฯ ตามชายฝั่งยังคงมีป่าชายเลนหนาแน่น ถัดมาเป็นป่าชายหาดและป่าพรุ ขณะเดียวกันบนเกาะลิงบงก็มีชุมชนขนาดใหญ่ ตั้งอยู่ทางตอนกลางของเกาะ
สำหรับจุดที่
"นายรอบรู้"
จะไปดูนกชายเลนนั้น อยู่นอกชายฝั่งด้านตะวันออกของเกาะลิบงไปไม่ไกล จุดนี้ลักษณะเป็นเกาะเล็กๆ เรียกกันว่า หาดตูบ ถ้ามาตอนน้ำขึ้นจะไม่เห็นเกาะ แต่พอน้ำทะเลลด ตัวเกาะก็จะโผล่ขึ้นมาเป็นหาดโคลน และเลนกว้างไกลจนเป็นพื้นที่ต่อเนื่องกับเกาะลิบง บางช่วงสามารถเดินข้ามไปมาได้
นกชายเลนที่หาดตูบมีมากมายหลายชนิด ทั้งพวกที่เดินหากินตามดินเลน เช่น นกชายเลนปากโค้ง นกคอสั้นตีนไว นกสติ๊นท์คอแดง นกชายเลนปากแอ่น พวกที่ดูเหมือนว่ามีจำนวนมากกว่าใครคือนกหัวโตต่าง ๆ เช่น นกหัวโตขาดำ ส่วนพวกนกอีก๋อยตัวใหญ่ ๆ มักเดินหากินตามชายน้ำเพราะมีขายาว ฝูงนกปากแอ่นหางดำและนกปากแอ่นหางลายก็มักพบตามชายน้ำ ลองสังเกตดี ๆ อาจพบนกซ่อมทะเลอกแดงที่หายากปะปนอยู่ในฝูงด้วย ส่วนดาวเด่นของที่นี่เห็นจะเป็นนกหัวโตกินปู แม้จะนาน ๆ มาที แต่ถ้าเขามาก็หาไม่ยากเพราะตัวใหญ่ หัวกลมโต ปากหนา และมีสีขาวสลับดำต่างจากนกชายเลนอื่น ๆ
นกนางนวลแกลบต่าง ๆ ก็น่ารักน่าชม ไม่ว่าจะเป็นนกนางนวลแกลบหงอนใหญ่ นกนางนวลแกลบหงอนเล็ก นกนางนวลแกลบปากหนา เป็นต้น ถ้าจู่ ๆ ฝูงนกชายเลนบินขึ้นพร้อม ๆ กันเหมือนกับตื่นตกใจอะไรบางอย่าง ลองแหงนหน้าขึ้น อาจได้เห็นนกออกหรือไม่ก็เหยี่ยวแดงบินร่อนอยู่บนฟ้า
นอกจากนกชายเลนที่หาดตูบแล้ว ทางเขตห้ามล่าฯ ยังจัดทำเส้นทางเดินผ่านป่าหลังบ้านพัก สำหรับเป็นเส้นทางศึกษาธรรมชาติระยะทางประมาณ ๑.๕ กม. ทำให้มีนกป่าให้ดูหลายชนิด ทางช่วงแรกจะผ่านป่าเสม็ดและทุ่งหญ้า ก่อนเข้าสู่ป่าชายเลนสภาพสมบูรณ์ ที่มีสะพานให้เดินดูนกและชมธรรมชาติได้สะดวก แล้วมาถึงป่าเสม็ดอีกครั้ง ก่อนจะลัดเลาะมาออกบริเวณด้านหน้าของเขตห้ามล่าฯ นกที่พบได้ตามทางศึกษาธรรมชาติเส้นนี้ ก็มีนกกะเต็นใหญ่ปีกสีน้ำตาล นกกินเปี้ยว นกหัวขวานสามนิ้วหลังทอง นกขมิ้นน้อยธรรมดา นกจาบคาคอสีฟ้า นกตะขาบดง นกแต้วแล้วป่าโกงกาง และนกเปล้าอกสีม่วงน้ำตาล ช่วงฤดูหนาวก็มีนกย้ายถิ่นเข้ามาสมทบอีกหลายชนิด เช่น นกคัคคูเหยี่ยวใหญ่ นกกระเต็นหัวดำ นกขมิ้นท้ายทอยดำ นกจับแมลงตะโพกเหลือง นกพญาไฟสีเทา และนกกระจิ๊ดหัวมงกุฎ เป็นต้น
สนใจจะมาดูนกแล้วใช่ไหม ถ้าไม่มาพร้อม
"นายรอบรู้"
เดือนนี้ จะมากันเองคราวอื่นก็ได้ ที่เกาะลิบงนี้จะมีนกชายเลนมากที่สุดอยู่สองช่วงคือ ช่วงที่ลงมาจากทางเหนือประมาณเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน และช่วงอพยพกลับราวเดือนมีนาคม-เมษายน โดยเฉพาะในช่วงที่ย้ายถิ่นกลับ จะมีพบนกแวะพักรวมอยู่เป็นจำนวนมาก แถมยังไม่ต้องกังวลว่าฝนจะตกหรือเปล่าด้วย
แม้จะไกลแต่การเดินทางก็ไม่ลำบาก จากกรุงเทพฯ มุ่งหน้าลงใต้ตามทางหลวงหมายเลข ๔ เมื่อถึง จ. ชุมพรเลี้ยวขวาสู่ทางหลวงหมายเลข ๔๑ จนถึง อ. ทุ่งสง จ. นครศรีธรรมราช ให้เลี้ยวขวาเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข ๔๐๓ จนถึง อ. ห้วยยอด จึงเลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข ๔ อีกครั้ง ผ่าน จ. ตรัง ไปจนถึง อ. กันตัง แล้วเลยต่อไปที่หาดเจ้าไหม จากนั้นลงเรือโดยสาร จากท่าเรือหาดยาวไปขึ้นฝั่งที่ท่าเรือบ้านพร้าวบนเกาะลิบง แล้วนั่งรถรับจ้างต่อไปยังสำนักงานเขตฯ ทางเขตฯ มีบ้านพัก พื้นที่กางเต็นท์ และร้านอาหารบริการ หรือจะซื้อของทะเลสด ๆ จากชาวบ้านมาปรุงรับประทานเองก็ย่อมได้
นอกจากนี้ชายฝั่งด้านตรงข้ามกับเกาะลิบง ยังเป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม ซึ่งมีหาดทรายที่สวยงามหลายแห่ง เช่น หาดปากเมง หาดฉางหลาง หาดหยงหลิง หาดเจ้าไหม และบนเขาแบนะยังมีจุดชมทิวทัศน์ที่สามารถมองเห็นชายหาด ท้องทะเล และเกาะแก่งแห่งทะเลตรังได้กว้างไกลสุดสายตา ถ้าโชคดีก็อาจได้เห็นพะยูนด้วย
