Thai Traveler - เที่ยวทั่วไทยกับนายรอบรู้

	สาระเพื่อนักเดินทาง และการท่องเที่ยว อย่างเข้าใจและรอบรู้
	www.Thaitraveler.com

เที่ยวทั้วไทยกับ "นายรอบรู้" เดือนเมษายน


	นายรอบรู้ชวนเที่ยว : ดูสนุก ดูที่ไหน เที่ยวป่าหน้าฝน
	ได้เวลาเที่ยวป่ากันอีกแล้วนะ ไม่นานสายฝนก็จะโปรยปรายลงมาชุบชีวิตพงไพรให้ชุ่มชื้น และเขียวขจีอีกครั้งตามวัฏจักรธรรมชาติ ตลิ่งลำธารเปี่ยมล้นไปด้วยสายน้ำเต็มฝั่ง และยิ่งถูกใจเป็นที่สุดเมื่อกระแสน้ำไหลทิ้งตัวลงมาเป็นน้ำตกใหญ่ คุณ ๆ คงรู้ดีว่า ยามแหวกว่ายอยู่ในธารน้ำตกนั้น มันฉ่ำกายและเย็นใจเพียงใด แต่การเที่ยวป่าจะหมายถึงแค่การเล่นน้ำตก และถ่ายภาพกับจุดชมทิวทัศน์เท่านั้นหรือ ? คราวนี้ "นายรอบรู้" จึงขออาสาเป็นไกด์นำคุณเข้าป่าหน้าฝน เที่ยวศึกษาธรรมชาติที่เต็มไปด้วยเรื่องราวสนุกสนาน ของพืชและสัตว์กันบ้าง ถึงตอนนี้ หลายคนอาจตั้งคำถามว่า ต้องไปไกลแค่ไหน แล้วจะเข้าไปดูอะไรในป่า รกทึบออกอย่างนั้น ?

	จริงอยู่ ป่าไม้เมืองไทยไม่ค่อยมีสัตว์ป่าขนาดใหญ่ให้ดูกันง่ายๆ เหมือนอย่างซาฟารีในแอฟริกา ที่มีสิงสาราสัตว์ออกมาเพ่นพ่านกันเกลื่อนทุ่ง แต่ป่าดงดิบแบบนี้แหละ เป็นศูนย์รวมของความหลากหลายทางชีวภาพ ของทั้งพืชและสัตว์มากกว่าพื้นที่อื่นใด ทุกย่างก้าวในป่าเต็มไปด้วยชีวิตจำนวนมหาศาล จากพื้นดินขึ้นไปถึงยอดไม้ ไม่ว่าจะเป็นเห็ดทรงแปลกตา ดอกไม้สีสวย แมลงตัวจิ๋ว ผีเสื้อปีกบาง นกเสียงใส ฯลฯ ผืนป่าที่เหมาะและสะดวกที่สุด ก็คงเป็นอุทยานแห่งชาติ ที่ได้จัดทำเส้นทางศึกษาธรรมชาติไว้ ส่วนใหญ่เป็นเส้นทางระยะใกล้ไม่กี่กิโลเมตร สามารถเดินเที่ยวชมได้ด้วยตนเองโดยใช้เวลาไม่กี่ชั่วโมงจนถึงครึ่งวัน ตามเส้นทางนี้ มักมีป้ายสื่อความหมายธรรมชาติ ที่ให้ความรู้เกี่ยวกับสิ่งที่พบเห็นในป่า เช่น ชีวิตของต้นไทร วัฏจักรของป่า เถาวัลย์ เห็ด ฯลฯ ที่สำคัญไม่ควรเดินออกนอกเส้นทางที่จัดไว้ จะได้ไม่เหยียบย่ำธรรมชาติเสียหาย หรือหลงทาง คนที่หลงป่าส่วนใหญ่ ก็เพราะเดินออกนอกเส้นทางนี่ล่ะ ทันทีที่ย่างเท้าเข้าสู่ผืนป่า พึงระลึกไว้เสมอว่าต้องทำตัวให้เงียบที่สุด ลองคิดดูว่า ถ้ามัวเดินคุยกันหรือร้องเพลงดังลั่นป่า สัตว์ป่าคงแตกตื่นตกใจ พลอยให้โอกาสเห็นตัวแทบไม่มี ความเงียบยังช่วยให้เราได้ยินเสียงเพลงจากธรรมชาติ เช่น เสียงนก เสียงแมลง เสียงลม เสียงน้ำไหล คอยขับกล่อมสร้างความรื่นรมย์ไปตลอดทาง

	เวลาเดินให้ใช้ฝีเท้าปรกติ ไม่ต้องรีบจ้ำให้ถึงปลายทาง เพราะทุกตารางนิ้วรอบตัวคุณล้วนเต็มไปด้วยเรื่องราวให้ค้นหา ลองสอดส่ายสายตามองตั้งแต่พื้นดินขึ้นไปจนถึงยอดไม้ ยิ่งถ้าคุณมีอุปกรณ์บางอย่างก็จะช่วยให้สนุกมากขึ้น ที่ขาดไม่ได้คือ กล้องส่องทางไกลสำหรับส่องดูสิ่งที่อยู่ไกล เช่น ดอกไม้บนคบไม้สูง นก กระรอก ฯลฯ ถ้าเป็นวัตถุเล็กจิ๋ว เช่น เห็ด ไลเคน เกสรดอกไม้ ต้องใช้แว่นขยายช่วย ควรเตรียมสมุดบันทึกพร้อมปากกาดินสอไว้วาดภาพ หรือจดบันทึก พื้นฐานสำคัญก็คือความช่างสังเกตที่จะช่วยให้คุณพบเห็นสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติอย่างที่คุณไม่เคยคิดถึงมาก่อน ฤดูฝนเป็นช่วงที่ผืนป่ากลับคืนสู่ความเขียวขจี มีชีวิตชีวาเต็มที่ บรรดาใบไม้ เฟิน มอสที่เหมือนพรมนุ่มปกคลุมตามพื้นดินหรือก้อนหิน อิ่มเอมกับความชุ่มฉ่ำ ตามลำต้นต้นไม้หลังฝนตก หรือก้อนหินริมน้ำตก ยิ่งปรากฏรอยด่างดวงสีขาวบ้างน้ำตาลบ้างเป็นภาพศิลปะนามธรรมให้เห็นเด่นชัด นี่ละคือไลเคน สิ่งมีชีวิตที่เกิดจากรากับตะไคร่มาใช้ชีวิตร่วมกัน ลองสังเกตใกล้ๆ จะยิ่งค้นพบอะไรในไลเคนมากขึ้น แม้ภายใต้ดงทึบฤดูนี้จะมีไม้ดอกให้ชมไม่มากนัก ที่พบบ่อยมักเป็นกล้วยไม้ประดับตามลำต้นและคบไม้ แต่ความชุ่มชื้นของสายฝนช่วยเปิดโอกาสให้พืช จำพวกขิงข่าแทงดอกสีสวยสดขึ้นมาจากเหง้าใต้ดิน เช่น ดอกปุดใหญ่สีแดงสด ช่อกะทือและกระเจียว ว่านเพชรม้า ฯลฯ ซึ่งมีโอกาสเห็นได้เพียงช่วงหน้าฝนนี้เท่านั้น

	เห็ดเป็นสีสันอีกอย่างของป่าหน้าฝน พบได้ตามกองใบไม้และขอนไม้เปียกชื้นทุกซอกมุม ลองสังเกตดูรูปร่าง สีสัน และขนาดที่มีแตกต่างกันมากมาย ที่คุ้นเคยก็ทรงคล้ายร่มหรือหมวก บางชนิดคล้ายแก้วค็อกเทลสีสวย ปะการัง เข็มหมุด รูปดาว ทรงกระโปรงเป็นร่างแห ฯลฯ เห็ดเหล่านี้ใช่เพียงสิ่งสวยงามประดับผืนป่า แต่มันทำหน้าที่ย่อยสลายซากพืชให้เป็นปุ๋ยกลับคืนสู่ธรรมชาติ มาเดินป่าหน้าฝน ให้ทำใจไว้ก่อนว่าต้องเผชิญกับสัตว์กระหายเลือดชนิดหนึ่ง ที่คุณผู้หญิงรังเกียจมันนักหนา นั่นคือทาก แต่ทราบไหมว่า ถ้าไม่ใช่ป่าดงดิบที่สมบูรณ์และมีสัตว์ป่าชุกชุมแล้วก็จะไม่มีโอกาสพบทากหรอก เพราะทากจะคอยดูดเลือดสัตว์อื่นกินเป็นอาหาร และจะออกมาคืบคลานยั้วเยี้ยยามฝนชุก พอถึงหน้าแล้งพวกมันจะแอบหลบอยู่ใต้ดินนานถึง ๖ เดือนเพื่อรอคอยความชุ่มชื้นปลุกให้ตื่นขึ้นมาใหม่ หากไม่อยากโดนทากกวนใจ ให้หาถุงเท้ากันทากที่ทำจากผ้าดิบยาวถึงเข่า มาใส่ป้องกัน "นายรอบรู้" ไม่แนะนำให้ใช้สเปรย์ เพราะมันมีส่วนสร้างมลพิษให้ธรรมชาติ แม้โอกาสพบสัตว์ใหญ่จะมีไม่มากนัก แต่ถ้าอยากรู้ว่ามีสัตว์อะไรอาศัยอยู่ในบริเวณนั้นบ้าง ให้ลองไปสังเกตบริเวณริมห้วยที่มีดินอ่อนนุ่ม สัตว์ป่ามักทิ้งรอยตีนไว้ตอนที่ลงมากินน้ำ ถ้ามีคู่มือดูรอยตีนสัตว์มาด้วย ก็จะรู้ได้ว่าเป็นรอยตีนของใคร คุณอาจพบรอยเก้ง กวาง อีเห็น พังพอน หมาใน หรือแม้กระทั่งเสือโคร่ง ที่แนะมานี้เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการเที่ยวป่าให้สนุกมากขึ้น สิ่งที่คุณควรเสาะหามาเพิ่มเติม ก็คือหนังสือที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับชื่อและนิสัยของพืชและสัตว์ต่างๆ เพราะถ้าคุณรู้จักชื่อของสิ่งต่างๆ ที่คุณพบเห็น ก็จะเป็นบันไดขั้นแรกของมิตรภาพระหว่างคุณกับสิ่งมีชีวิตในธรรมชาติ ที่เราเชื่อแน่ว่าจะต้องสนิทสนมกันยิ่งขึ้น ขอเพียงคุณให้โอกาสตัวเองก้าวย่างสู่โลกของป่า อย่างตระหนักในคุณค่าของเพื่อนร่วมโลกใบนี้

	ดูที่ไหน
	อุทยานแห่งชาติใหญ่ๆ ที่ได้รับความนิยมจะมีศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ที่จัดแสดงข้อมูลพื้นฐานของพื้นที่ไว้เป็นความรู้เบื้องต้น ควรแวะเข้าไปเยี่ยมชมก่อนเข้าป่า หากต้องการเจ้าหน้าที่นำทางก็สามารถติดต่อได้ที่นี่เช่นกัน เขาใหญ่ จ.นครราชสีมา/ปราจีนบุรี/สระบุรี/นครนายก เป็นอุทยานแห่งชาติแห่งแรกของเมืองไทย มีเนื้อที่กว้างใหญ่นับล้านไร่และอยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพฯ จึงเป็นป่าดงดิบที่เดินทางไปถึงได้สะดวกที่สุด และมีแหล่งท่องเที่ยวมากมายกระจายทั่วพื้นที่ รวมทั้งเส้นทางศึกษาธรรมชาติทั้งใกล้และไกลหลายเส้น ป่าเขาใหญ่ยังพบสัตว์ป่าได้ง่าย แม้กระทั่งริมทางรถยนต์ แก่งกระจาน จ. เพชรบุรี/ประจวบคีรีขันธ์ เป็นอุทยานแห่งชาติที่มีเนื้อที่กว้างใหญ่ที่สุดในเมืองไทย และเป็นป่าดงดิบชื้นที่สมบูรณ์มาก จึงเป็นที่ชื่นชอบของผู้ที่ชอบเดินป่าระยะทางไกล ริมทางรถยนต์ในป่าตามเส้นทางสู่เขาพะเนินทุ่งก็เหมาะสำหรับเดินศึกษาธรรมชาติ ในป่าแก่งกระจานยังพบนกอาศัยอยู่กว่า ๔๐๐ ชนิด นับว่ามากที่สุดในเมืองไทย จึงเป็นแหล่งดูนกที่ได้รับความนิยมมาก

	เอราวัณ จ. กาญจนบุรี ความสวยงามของน้ำตกเอราวัณทั้ง ๗ ชั้น ทำให้ที่นี่เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่ได้รับความนิยมมานาน เส้นทางเดินขึ้นสู่น้ำตกชั้นต่างๆ ยังเหมาะสำหรับเดินเที่ยวชมศึกษาธรรมชาติ โดยเฉพาะเมื่อผ่านน้ำตกชั้นที่ ๒ ไปแล้ว สายน้ำยิ่งใสสะอาดท่ามกลางป่าสมบูรณ์มากขึ้นเรื่อยๆ และนักท่องเที่ยวไม่พลุกพล่าน น้ำหนาว จ. เพชรบูรณ์ มีจุดเด่นตรงเป็นศูนย์รวมของป่าไม้หลายประเภท ทั้งป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าสนเขา และป่าดงดิบ และมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติผ่านไปตามป่าเหล่านี้ โดยเส้นทางเลียบห้วยหญ้าเครือเป็นเส้นทางสายสั้นที่เต็มไปด้วยสิ่งน่าสนใจตลอดทาง เขาสก จ. สุราษฎร์ธานี ผืนป่าแดนใต้ที่รู้จักกันดีว่า เป็นแหล่งชมบัวผุด พันธุ์ไม้มหัศจรรย์ที่มีดอกใหญ่โตที่สุดในโลก จะบานในราวเดือน พ.ย.-ม.ค. เส้นทางเดินป่าเลียบคลองศกก็เหมาะสำหรับศึกษาธรรมชาติของป่าดงดิบชื้นภาคใต้ หรือจะเลือกไปตามเส้นทางสันยางร้อยที่มีระยะทางไม่ไกลก็สะดวกดี
	แนะนำหนังสือคู่มือของ สำนักพิมพ์ สารคดี
	คู่มือดูนก รุ่งโรจน์ จุกมงคล คู่มือผีเสื้อ เกรียงไกร สุวรรณภักดิ์ คู่มือกล้วยไม้ สลิล สิทธิสัจจธรรม และ นฤมล กฤษณชาญดี อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว ซูเปอร์มด ถั่วยักษ์ และแม่หมี พี่อ้อยและหมอหม่อง