รู้หรือ (ไม่) รู้

วัวหนุ่มคอยใคร ในปราสาทหินพนมรุ้ง

ใครเคยไปปราสาทหินพนมรุ้ง ที่จังหวัดบุรีรัมย์ คงมุ่งไปดูทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์เป็นอันดับแรก ก่อนจะเดินดูรอบๆ ตัวปราสาท และเข้าไปด้านใน เคยสังเกตไหมว่ามีวัวตัวหนึ่งนั่งหันหน้าไปยังทิศที่ศิวลึงค์ตั้งอยู่ แล็วทำไมถึงมานั่งอยู่ในปราสาทแห่งนี้ได้
คำตอบคือเพราะมันเป็นพาหนะประจำตัวของพระศิวะ ซึ่งแสดงสัญลักษณ์ด้วยศิวลึงค์ที่ตั้งอยู่ห้องด้านในนั๋นเอง ตามความเชื่อของศาสนาฮินดู เทพเจ้าทุกพระองค์ต่างมีพาหนะประจำตัวทั้งสิ้น เช่น พระนารายณ์ทรงสุบรรณ (ครุฑ) บางครั้งก็เป็นพญานาค พระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ เป็นต้น

ชื่อเสียงเรียงนามของวัวตัวนี้มีทั้งนนทิ นันทิราช อุศุภราช ส่วนใหญ่จะคุ้นกับชื่อนนทิมากกว่า เป็นวัวเผือกเพศผู้ กำเนิดของโคนนทิมีเล่าไว้หลายทาง บ้างก็ว่าเป็นเทวดาองค์หนึ่ง นับถือกันว่าเป็นเทพเจ้าแห่งสัตว์จตุบาท มีวิมานอยู่บนเขาไกรลาส เมื่อพระอิศวรจะเสด็จ จึงเปลี่ยนร่างกลายเป็นโคให้พระองค์ทรงไป แต่บางคัมภีร์ก็ว่าเกิดจากแม่ซึ่งเป็นของวิเศษที่ได้จากการกวเกษียรสมุทร กับพ่อที่เป็นมหาเทพ ซึ่งได้ถวายลุกตนให้เป็นพาหนะของศิวะเจ้า
ในประเทศไทยมีโคนนทินั่งอยู่ที่ปราสาทหินพนมรุ้งเท่านั้น