รู้หรือ (ไม่) รู้

ธรรมาสน์หรือคือสังเค็ด ?

ไปตามวัดวาอารามบางแห่ง มีธรรมาสน์ยาวแบบเตียงที่พระขึ้นสวดได้สามสี่คนตั้งอยู่ ไถ่ถามเพื่อนที่มาด้วยกันบ้างก็ว่าเรียก “สังเค็ด” บ้างก็ว่าเป็นธรรมาสน์ เมื่อไปมัสยิดเก่าแก่แห่งหนึ่ง เห็นโคมไฟเก่าสวยงาม ผู้ดูแลบอกว่าเป็นเครื่องสังเค็ดที่ได้รับพระราชทานมา ทำเอางุนงงว่าสังเค็ดคือธรรมมาสน์ หรือสิ่งใดกันแน่ จึงซักถามผู้รู้และค้นคว้าจากหนังสือต่า งๆ ได้คำตอบชัดเจนว่า

สังเค็ด คือ ทานวัตถุที่ถวายแก่สงฆ์ที่มาเทศน์หรือสวดบังสุกุลเมื่อเวลาปลงศพ เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ตาย ทานวัตถุนั้นอาจเป็นตู้ โต๊ะ ตั่ง เตียง หรือข้าวของเครื่องใช้อื่น ๆ ประเพณีทำสิ่งของถวายพระนี้ถือตามประเพณีไทยแต่เดิม เมื่อผู้ใดตาย ของใช้ประจำตัวผู้ตายอย่างที่นอน หมอน มุ้ง เสื้อผ้า ฯลฯ มักไม่เก็บให้คนอื่นในบ้านใช้ต่อไป หากพอจะถวายพระได้ก็ถวายไป ถ้าเห็นว่าถวายไม่ได้อาจให้ทานแก่คนยากจน แม้กระทั่งเรือนของผู้ตาย บางครอบครัวอาจรื้อถวายวัดไปด้วย สำหรับผู้มีอันจะกิน

นอกจากข้าวของส่วนตัวของผู้ตายแล้ว อาจอุทิศสิ่งของเพิ่มเติม เช่น ตู้ โต๊ะ เตียง สมทบไปด้วย เพื่ออุทิศให้ผู้ตายมีเครื่องใช้ไม้สอยบริบูรณ์ และเป็นการได้บุญแก่ผู้อยู่ เพราะฉะนั้นข้าวของต่าง ๆ ที่อุทิศในงานปลงศพจึงล้วนเป็นสังเค็ดหรือเครื่องสังเค็ดทั้งสิ้น หาใช่ธรรมาสน์แต่อย่างเดียว