บทเรียนการขับรถในอเมริกา

เดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ผู้เขียนได้เดินทางไปประเทศสหรัฐอเมริกา และมีโอกาสขับรถในประเทศนี้เป็นครั้งแรกด้วยความตื่นเต้น

ปรกติการขับรถในบ้านเรา จะขับรถชิดเลนซ้าย พวงมาลัยรถอยู่ขวามือ แบบประเทศอังกฤษ ขณะที่ในประเทศอเมริกาจะขับรถชิดเลนขวา พวงมาลัยรถอยู่ซ้ายมือ

ตอนไปเช่ารถและขับมาตามท้องถนนในเมืองซีแอตเติ้ลนั้น ผู้เขียนต้องตั้งสมาธิดี ๆว่า ให้ขับรถชิดเลนขวาไว้ ยิ่งขับไปเจอสี่แยก เวลาจะเลี้ยวซ้าย หรือเลี้ยวขวาห้ามสติแตกเด็ดขาด มิฉะนั้นอาจจะมีโอกาสเกิดรถแหกเลนได้

ช่วงที่ดูจะตั้งใจมากเป็นพิเศษ ก็คือตอนขับรถเข้าไปในวงเวียน นอกจากจะขับเลี้ยวไปทางขวาแล้ว ยังต้องดูรถที่สวนทางเข้ามาให้ดีด้วย โดยปฏิบัติตามกฎอย่างเคร่งครัดว่า ให้รถที่อยู่ในวงเวียนไปก่อน พอขับรถมาได้สักพักหนึ่ง ก็พอจะคุ้นชิน โล่งอก โล่งใจ ขับไปได้เรื่อย ๆ และเมื่อขับได้ก็ติดนิสัยแบบคนไทย คือเร่งเครื่องให้รถเร็วขึ้น จนเพื่อนที่อยู่ในอเมริกามาก่อนต้องเตือนดัง ๆว่า นี่กำลังขับรถในประเทศ ที่เอาจริงเอาจังกับกฎจราจรมากที่สุด

เพื่อนบอกว่า การขับรถต้องคอยสังเกตป้ายบอกความเร็วข้างทางให้ดีและต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด มิฉะนั้นตำรวจตัวล่ำบึ๊กจะปรากฎตัวขึ้นพร้อมกับรถหวอที่ขับไล่หลังมา ป้ายข้างทางกำหนดความเร็วนั้น หากขับรถในเมืองจะมีป้ายเตือนให้ลดความเร็วลงเหลือประมาณ 25 ไมล์ต่อชั่วโมง (ประมาณ 40 กิโลเมตร 1 ไมล์เท่ากับ 1.6 กิโลเมตร) ยิ่งขับเข้าใกล้เขตชุมชนหรือใกล้โรงเรียน อาจจะเหลือ 15 ไมล์ ขณะที่ขับออกนอกเมือง หรือแล่นตามไฮเวย์ อาจจะเพิ่มความเร็วได้ถึง 70 ไมล์ในบางช่วง แต่เฉลี่ยแล้วขับบนทางหลวงจำกัดความเร็วไม่เกิน 50-60 ไมล์ต่อชั่วโมง

สังเกตว่าพอเราขับรถเข้ามาในเมือง รถข้างหน้าจะขับช้าลงโดยอัตโนมัติ ขบวนรถจะแล่นไปอย่างช้า ๆ ไม่มีใครกล้าแซงหรือเร่งเครื่องปาดหน้ารถข้างหน้าแบบในบ้านเรา เพราะกฎหมายลงโทษรุนแรงมาก แค่ขับรถด้วยความเร็วเกินกำหนด คุณอาจมีสิทธิ์โดนใบสั่งคิดเป็นเงินไทยเกือบหมื่นบาท โดยเฉพาะในเขตชุมชน โรงเรียน ยิ่งบริเวณที่มีการซ่อมถนนจะโดนโทษมากกว่าปรกติถึงสองเท่า ใครไม่ยอมไปจ่ายเงินค่าปรับหลายครั้ง วันดีคืนดีก็อาจจะถูกตำรวจเอารถยกมายึดรถที่ทำผิดกฎจราจรไปเลย แต่โทษหนักสุดคงเป็นพวกเมาแล้วขับ อันนั้นไม่มีการต่อรองใด ๆ นอกจากโดนปรับแล้วยังต้องติดคุกสถานเดียว

มีข้อพิสูจน์มาหลายกรณีแล้วว่า การจำกัดความเร็วบนท้องถนน การปฏิบัติตามกฎจราจรโดยเคร่งครัดจะสามารถลดอุบัติเหตุได้เป็นอย่างดี ระหว่างทางที่ผู้เขียนขับรถอยู่บนไฮเวย์ ได้สังเกตเห็นรถหลายคันที่ขับเร็วอยู่ชิดฝั่งซ้าย (กลับกันกับบ้านเราที่รถเร็วชิดขวา) ถูกตำรวจเรียกจับ เพราะขับรถเร็วเกินกำหนด เพื่อนบอกว่า ตามถนนมีเรดาร์หรือกล้องวงจรปิดแอบซ่อนอยู่จำนวนมาก เป็นเครื่องมือสำคัญที่ทำให้ตำรวจทราบได้ว่า รถคันใดทำผิดกฎจราจร

บางถนนมีสามเลน ในชั่วโมงเร่งด่วน เลนขวาสุดจะเป็นเลนคาร์พูล คืออนุญาตให้เฉพาะรถโดยสาร หรือรถที่มีผู้โดยสารสองสามคนขึ้นไป เพื่อให้อภิสิทธ์กับรถที่มีผู้โดยสารหลายคนไปก่อน ใครที่ขับรถมาคนเดียวและมั่วนิ่มเข้าไปขับเลนนี้ อาจจะโดนปรับมากกว่าสองร้อยดอลล่าร์สหรัฐ เพื่อนบอกว่า รถบางคันเอาตุ๊กตาขนาดเท่าคนมาไว้ข้างคนขับ เพื่อตบตากล้องว่ามีคนในรถสองคนเพื่อขับในเลนคาร์พูล แต่ก็หลอกไม่สำเร็จ ถูกจับได้อยู่เนือง ๆ

แต่สิ่งที่ประทับใจที่สุดของการขับรถในอเมริกา เห็นจะเป็นค่านิยมที่ว่า คนเดินถนนคือผู้มีอำนาจมากกว่าคนขับรถ หรือเป็นเจ้าถนนตัวจริงเสียงจริง ทุกครั้งที่เห็นคนจะข้ามถนนไม่ว่าจะเป็นทางม้าลายหรือก้าวลงจากฟุตบาท คนขับรถทุกคนจะต้องหยุดทันที เพื่อให้คนข้ามไปให้เรียบร้อยก่อน รถคันไหนไม่หยุดให้คนข้ามถนน ถือเป็นเรื่องแปลก ขณะที่บ้านเรา รถใครหยุดให้คนข้ามถนน ถือเป็นเรื่องแปลก

มีอยู่ครั้งหนึ่ง เรากำลังเดินไปที่จอดรถ และเห็นรถของฝรั่งคนหนึ่งกำลังถอยออกมาจากที่จอดรถห่างออกไปสี่ห้าเมตร เราก็หยุดเดินรอให้รถแล่นผ่านไปก่อน เท่านั้นเอง ฝรั่งคนนั้นพอเห็นเรา ก็ออกปากขอโทษเป็นการใหญ่ว่าไม่เห็นเรา มิฉะนั้นจะให้เราเดินไปก่อน การขับรถในประเทศนี้จึงต้องมีสติดูตลอดเวลาว่า มีคนเดินตามท้องถนนไหม หากมีคนเหล่านี้ต้องมีสิทธิ์ได้ใช้ถนนก่อน เพื่อนพูดติดตลกว่า บ้านนี้เมืองนี้ แค่เราคิดจะข้ามถนน แต่ยังไม่ข้าม รถมันก็หยุดให้แล้ว ช่างแตกต่างจากการข้ามถนนในประเทศไทย ที่พอคนจะก้าวลงจากฟุตบาทบนทางม้าลาย คนขับรถจะเร่งเครื่องให้พ้นทางม้าลาย เพื่อไม่ต้องเสียเวลากับการให้คนข้ามถนน

แค่การข้ามถนน คุณภาพชีวิตของสองประเทศนี้ก็ต่างกันลิบลับ

กรุงเทพธุรกิจ 19 สค. 53

• ภาพประกอบจาก StockSnap ใน Pixabay