สารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๒๑๐ เดือน สิงหาคม ๒๕๔๕
สารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๒๑๐ เดือน สิงหาคม ๒๕๔๕ " เปิดแฟ้มคดีมด "
นิตยสารสารคดี Feature Magazine ISSN 0857-1538
  ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๒๑๐ เดือน สิงหาคม ๒๕๔๕  

จากบรรณาธิการ


 คลิกดูภาพใหญ่
ฉบับหน้า
๑๐ ตัวพิมพ์ไทยกับ
๑๐ ยุคสังคมไทย

     ระยะสองสามเดือนที่ผ่านมา มีข่าวเล็ก ๆ ข่าวหนึ่งปรากฎทางหน้าหนังสือพิมพ์บ่อยครั้ง
     ข่าวที่ว่านี้คือ กรณีตำรวจทางหลวงแถวอำเภอปากช่อง ยึดรถบรรทุกสิบล้อที่ขนนิ่มคราวละสี่ห้าร้อยตัวได้หลายครั้ง
     นิ่มหรือลิ่นเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมรุ่นดึกดำบรรพ์ มีเกล็ดหนาตามตัว เมื่อหลายสิบล้านปีก่อน บรรพบุรุษของมันหน้าตาเป็นอย่างไร ปัจจุบันก็ไม่ค่อยเปลี่ยนแปลง
     คนรุ่นใหม่ที่ไม่เคยเห็นนิ่มตัวจริง คงไม่ต้องแปลกใจ เพราะคนจำนวนมาก เคยเห็นนิ่มผ่านกรงในสวนสัตว์ หรือตามสารคดีโทรทัศน์
     โอกาสเห็นนิ่มตามธรรมชาติเป็นไปได้น้อยมาก 
     เพื่อนผมคนหนึ่งมีอาชีพเป็นช่างภาพสัตว์ป่า สิบกว่าปีมานี้ เขาใช้ชีวิตในป่ามากกว่าในเมืองเสียอีก แต่สารภาพว่าเดินป่ามาขนาดนี้ เจอสัตว์ป่าหายากนานาชนิด ไม่ว่ากระทิง วัวแดง ควายป่า เสือดาว เสือโคร่ง สมเสร็จ ฯลฯ แต่ยังไม่เคยเห็นตัวนิ่มในป่าเลย
     สาเหตุที่เป็นเช่นนี้เพราะ นิ่มซึ่งเป็นสัตว์หากินในเวลากลางคืน อาหารของเค้าคือปลวกและมดชนิดต่าง ๆ ในเวลากลางคืน กลางวันก็ขุดดินมุดลงรูไปพักผ่อน โอกาสที่คนทั่วไปจะเจอในป่าเป็นไปได้ยากยิ่ง
     แต่ไม่ยากสำหรับพรานนักล่านิ่มที่จับนิ่มขายเป็นอาชีพ และวิธีหานิ่มก็ไม่ยากเลย คือใช้หมาดมกลิ่น พอหมาเจอรูนิ่มแล้ว จะเห่าให้พรานมาขุดรู
     โดยธรรมชาตินิ่มมีวิธีป้องกันตัวเอง เมื่อเจอสัตว์ผู้ล่า นิ่มจะขดตัวเป็นวงกลม ภายใต้เกล็ดหนาอันเป็นเกราะป้องกัน นิ่มจึงอยู่รอดปลอดภัยมาได้ ตั้งแต่ยุคดึกดำบรรพ์ แต่นิ่มโชคร้ายที่ไม่อาจป้องกันตัวเองจากผู้ล่ารุ่นใหม่ได้
     พอนิ่มเจอพราน เค้าจะขดตัวเป็นวงกลมเพื่อความปลอดภัย แต่หารู้ไม่ว่านายพรานอุ้มน้องนิ่มขึ้นรถไปขายในตลาดได้อย่างง่ายดาย
     มีรายงานว่าสิบกว่าปีที่ผ่านมา จำนวนตัวนิ่มในประเทศลาว เขมร และเวียตนามที่เคยมีอยู่หลายพันตัวได้ลดลงอย่างรวดเร็ว จนแทบจะสูญพันธุ์อย่างสิ้นเชิง
     สาเหตุในการสูญพันธุ์ไม่ซับซ้อนอะไร เป็นเรื่องของอุปสงค์กับอุปทานเท่านั้นเอง 
     นิ่มจัดเป็นอาหารฮ่องเต้ของชาวจีน รสชาติโอชา แถมยังเป็นยาโป๊วชูกำลังด้วย ภัตตาคารจีนในฮ่องกง และจีนแผ่นดินใหญ่มียอดสั่งนิ่มตลอดเวลา โดยเฉพาะในช่วงสิบปีที่ผ่านมา เศรษฐกิจของจีนโตขึ้น ทำให้คนจีนมีคนรวยเป็นเถ้าแก่เพิ่มขึ้น แต่ละคนล้วนมีกำลังซื้อสูง โดยเฉพาะอาหารที่อยากลองลิ้มมานาน
     ล่ำลือกันว่าเนื้อนิ่มนั้นหวานและนุ่มลิ้นยิ่งนัก
     นิ่มจึงเป็นเหยื่อโอชะของคนจีนมาโดยตลอด เกล็ดและเลือดนิ่มไปทำยาจีน หนังนิ่มยังส่งไปทำรองเท้าบู้ทราคาแพงของอิตาลี ดังนั้นนิ่มจึงเป็นยอดปรารถนาของนักค้าสัตว์ป่าระหว่างประเทศ จนทำให้นิ่มมีราคาสูงถึงกิโลกรัมละพันบาท
       พอนิ่มแถบอินโดจีนสูญพันธุ์ นักล่าจึงเบนเข็มมาที่ประเทศมาเลเซีย อินโดนีเซียและทางตอนใต้ของไทย
     บรรดานักค้าตัวนิ่มถือเป็นขบวนการข้ามชาติใหญ่โต โดยเริ่มจากการจ้างชาวมาเลย์ หรืออินโดฯ ไปจับนิ่มเป็น ๆ ในป่าหรือสวนยาง พอรวบรวมได้จำนวนมากพอ ก็จะนำนิ่มใส่กล่อง ขึ้นรถบรรทุกเล็ดลอดข้ามชายแดนไทย-มาเลเซีย มุ่งหน้าสู่จังหวัดหนองคาย ที่เป็นแหล่งพักสัตว์ก่อนจะลงเรือ ข้ามฝั่งแม่น้ำโขงไปลาว เวียตนาม และสู่ประเทศจีน
     กรมป่าไม้มีรายงานว่าในปีนี้มีการจับตัวนิ่มได้เกือบเจ็ดพันตัว และหากนับรวมรถบรรทุกนิ่มที่ไม่ถูกตำรวจทางหลวงจับได้ จำนวนนิ่มที่บรรดานักล่านิ่มจับได้ในรอบปีที่ผ่านมา คงมีจำนวนสูงหลายหมื่นตัวแน่นอน
     สถานภาพของนิ่มจึงใกล้สูญพันธุ์เต็มที
     น่าเสียดายที่นิ่มเป็นสัตว์ที่ไม่ค่อยมีคนรู้จัก องค์กรอนุรักษ์ทั่วโลกจึงไม่ให้ความสนใจ 
     มีคนกล่าวว่า ชาติหน้าหากเกิดเป็นสัตว์ป่า ขอให้โชคดีได้เกิดเป็น ช้าง เสือ สิงโตทะเล ปลาวาฬ และหมีแพนด้า
     เพราะสัตว์เหล่านี้มีการวิจัยพบว่า เป็นสัตว์เซ็กซี่ที่คนทั่วโลกสนใจรักใคร่มากที่สุด จากลักษณะหน้าตา อากัปกิริยา และความสง่างามของมัน
     เงินบริจาคในการอนุรักษ์สัตว์เหล่านี้จึงหาง่ายกว่าสัตว์ชนิดอื่น ๆ
     สัตว์หลายชนิดแทบจะสูญพันธุ์ไปจากโลก แต่ก็ไม่ค่อยมีองค์กรอนุรักษ์สนใจจะช่วยเหลืออย่างจริงจัง เพราะหน้าตาไม่น่ารักพอ การขอเงินบริจาคจึงยากกว่า
     องค์กรอนุรักษ์ทั่วโลกจึงมักจะทำโครงการอนุรักษ์สัตว์เซ็กซี่เหล่านี้ มากกว่าสัตว์ชนิดอื่น ๆ อาทิ องค์กรอนุรักษ์ในเมืองไทยมักสนใจทำโครงการอนุรักษ์ช้าง และเสือมากกว่าการอนุรักษ์สัตว์ชนิดอื่น ๆ ที่ควรจะได้รับความช่วยเหลือเช่นกัน
     เกิดเป็นนิ่มแท้จริงจึงแสนลำบาก นอกจากจะถูกจับไปกินจนเกือบหมดทวีปแล้ว นักอนุรักษ์ยังไม่ค่อยเหลียวแลอีกต่างหาก
 

วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์
vanchait@hotmail.com