ยายแดง คงหวัง
หลานคนหนึ่งของนายกลั่น ที่ศรัทธาในครูหมอปี่
แต่ในชีวิต ไม่เคยแตะปี่
เพราะกาหลอ เป็นดนตรี
ที่ห้ามผู้หญิงบรรเลง
สมุดไทยโบราณ
กับไม้ตีทนที่ถืออยู่ เป็นสมบัติชิ้นสำคัญของปู่
ที่ยังได้รับการเก็บรักษา
ไว้อย่างดี
|
|
อีกเพลงหนึ่งว่า พี่ทิดเหอ พี่ทิดโสธร ค่ำๆ พาน้องไปนอนที่หนำไร่ เสือหลบมาขบพี่ทิดตาย โอ้เจ้าเสือใจร้าย ใจร้ายแรงเหอ
ความหมายของเพลง พี่ทิดโสธร นี้บอกว่า คนที่เคยเป็นคู่ผัวตัวเมียกัน พากันไปอยู่ที่ขนำไร่ในที่เปลี่ยว บังเอิญมีเหตุต้องตายไปเสียคนหนึ่ง คนที่เหลืออยู่ก็จะต้องบ่นหา
และอีกเพลงหนึ่งที่ชื่อ นกกระจอกเต้น ร้องว่า นกกระจอกเหอ นางนกกระจอกเต้น พาลูกคาบรวงข้าวเล่น เที่ยวเต้นกลางนา กลางนาไหน กลางนาใคร กลางนาสยามเหอ
ความหมายเพลงนี้บอกว่า เมื่อก่อนนั้นผู้ตายเคยพาลูกไปเที่ยวเล่นในนา ทำงานด้วยกัน ไปเที่ยวไปไหนด้วยกัน แต่มาบัดนี้ไม่มีโอกาสอีกแล้ว นอนตายนิ่งอยู่ในโลง
เพลงที่ใช้ในงานส่งศพมี ๒ ประเภท คือเพลงคาถา และเพลงโทน
เพลงคาถาประกอบด้วยเพลง ไหว้พระ, ลาพระ, พ่อบัต, ขันเพชร, ไม้พัน, สุริยน, เมไร, เรื่อยาน, หยิว(เหยี่ยว)เล่นลม, ลาโรง
ส่วน ทองสี, นกกรง, นกเปล้า, พรายแก้ว, พรายทอง, ทอมท่อม, แสงทอง, ขอไฟ, จุดไต้ตามเทียน, พระพาย, นกกระจอกเต้น, กระต่ายติดแร้ว, พี่ทิดโสธร, สร้อยทอง, มอญโลมโลก เหล่านี้เป็นชื่อของ เพลงโทน
หมอผัน เล่าว่า พอเพลงปีกอหลอขับขานขึ้นผีสางดวงวิญญาณจากทั่วสารทิศจะเร่กันเข้ามาฟัง เสร็จแล้วหมอปี่ก็จะใช้บทเพลงขับกล่อม แผ่เมตตา และว่าคาถาส่งไปในเพลงปี่ ให้ดวงวิญญาณเหล่านั้นไปสู่ที่ชอบ
การบันทึกเสียงดนตรีใส่เทปไปเปิดที่อื่นต่อ จึงเป็นข้อห้ามเด็ดขาดสำหรับเพลงกาหลอ เพราะเสียงในเทปไม่มีคาถาส่งดวงวิญญาณ เมื่อปวงผีมารวมกันแล้วไม่ถูกควบคุมและส่งไปสู่ที่ชอบ ก็อาจก่อเหตุเภทภัยร้ายๆ ขึ้นได้ แต่มีข้อยกเว้นถ้าเป็นการเปิดในวัดหรือเพื่อการศึกษา
งานศพที่ตั้งบำเพ็ญกุศลในวัด สามารถตั้งโรงกาหลอตรงไหนก็ได้ แต่ชาวบ้านปักษ์ใต้บางส่วนนิยมตั้งศพที่บ้าน ในกรณีนี้มีข้อกำหนดว่าโรงกาหลอต้องตั้งอยู่นอกบริเวณบ้าน
เมื่อเข้าไปอยู่ในโรงกาหลอแล้ว มีพิธีการปฏิบัติที่เคร่งครัดมาก ระหว่างที่เล่นหมอปี่จะออกกลับไปบ้านไม่ได้ถ้าไม่มีเหตุจำเป็นอย่างที่สุด ต้องนอนเป็นที่ กินอาหารที่เหลือจากคนอื่นกินไม่ได้ ข้าวและกับถ้วยแรกของหม้อต้องตักมาให้หมอปี่ก่อน จะชักชวนให้คนอื่นเข้ามาร่วมวงกินด้วยก็ไม่ได้ ผู้หญิงสามารถเข้ามาในพิธีได้ แต่ห้ามส่งของต่อมือให้หมอปี่ และจะเรียกค่าราต (ค่าครู) จากเจ้าภาพได้ไม่เกิน ๓ ตำลึง (๑๒ บาท) กลับมาถึงบ้านก็ต้องให้ลูกหรือเมียเอาน้ำมาล้างเท้าให้ เพราะเชื่อว่ายังมีผีตามมาด้วย เมื่อมาเห็นลูกเมียปฏิบัติดีผีก็จะเกรงขาม แทนที่จะมาเบียดเบียนทำร้าย กลับชื่นชมให้พร
|
|