.....เมื่อพบกล้วยไม้ เอกชัย จะวาดภาพกล้วยไม้ ทั้งด้านหน้า ด้านข้าง ด้านหลัง ทั้งดอกตูม และดอกบาน เสร็จแล้วจึงจะ "ผ่าตัด" แยกชิ้นส่วน ภายใน ของกล้วยไม้ ชนิดนั้น ๆ มาวาดว่า ไม่ว่าจะเป็น เส้าเกสร (column) เกสรเพศผู้ เพศเมีย ฯลฯ กับอีกภาพหนึ่ง จะเป็นภาพวาด กล้วยไม้ชนิดนั้น ในสภาพป่าที่ขึ้นอยู่ ว่ามีลักษณะเช่นไร ลักษณะ การ เกาะเกี่ยว อิงอาศัย บนไม้อื่น เป็นเช่นไร
.....รายละเอียดของสี ทึบ มัน วาว บาง ใส รอยหยักเว้า บิดงอ จำนวน จุด ขน กระ ลาย ด่าง ที่ปรากฏบนกลีบดอกกล้วยไม้ ไม่ว่ามันจะ มีขนาด เล็กแค่ไหน ล้วนเป็นสิ่งที่ เอกชัย จะต้องบันทึก ลงในภาพวาด ของเขา อย่างถูกต้อง ชัดเจน
.....เพราะนี่คือ การวาดภาพทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งมีพื้นฐาน อยู่บน ความจริง ซึ่งจิตรกรมืออาชีพอย่าง เอกชัย มองว่า นั่นมิใช่ ข้อจำกัด หากคือ การท้าทาย สำคัญ และเขารู้สึกสนุก ที่จะก้าวข้ามไปให้ได้
.....เมื่อวาดภาพเสร็จ เอกชัย จะส่งภาพนั้น มาให้ อาจารย์อบฉันท์ ตรวจ ความถูกต้อง และเพื่อให้ อาจารย์อบฉันท์ ให้ข้อมูลรายละเอียดว่า กล้วยไม้ ที่วาดนั้นเป็นชนิดใด โดยจะพิจารณาจาก บัตรบันทึกข้อมูล และกล้วยไม้ ที่จะถูกดองมาในแอลกอฮอลล์ ซึ่งผู้ช่วยนักวิจัย ที่ลงพื้นที่ ร่วมกับ เอกชัย จะเป็นผู้ส่งมาให้
.....ความยากของงานวิจัยชิ้นนี้ มิได้อยู่ที่ว่า นี่เป็นการบันทึกภาพวาด ทางวิทยาศาสตร์ ของกล้วยไม้ เป็นครั้งแรกของบ้านเราเท่านั้น แต่ ยังอยู่ที่ ระยะเวลาอันจำกัด ของการทำงานเพียง ๓ ปี ที่จะต้อง วาดภาพ กล้วยไม้ทั้ง ๓๐๐ ชนิด ๖๐๐ ภาพออกมาให้ได้ ยังหมายรวมถึง วันเวลา ของกล้วยไม้ ที่มนุษย์ ไม่อาจบังคับ ให้เบ่งบาน ได้ตามใจ กล้วยไม้ บางชนิดบานเพียงแค่ ๕ ชั่วโมง นั่นหมายความว่า เอกชัย จะต้อง วาด ภาพทั้งหมด ให้เสร็จเรียบร้อย ภายในระยะเวลา ๕ ชั่วโมงนั้นด้วย และ ที่สำคัญ ทีมวิจัยเล็ก ๆ นี้ ยังจะต้อง ทำงานแข่งกับ การสูญพันธุ์ไป ของ กล้วยไม้ชนิดต่าง ๆ อันเนื่องมาจาก สาเหตุ อันหลากหลาย อีกด้วย

เรื่อง: ขวัญใจ เอมใจ
ภาพ: บันสิทธิ์ บุณยะรัตเวช