Page 191 - Skd 381-2559-11
P. 191
“หอามรมาตณอ้ ์“”ขนั ” ที่หู
“ขัน” - พอมหี หู ิ้วก็คิดวา่ เปน็ ตะกรา้ ใบหน่งึ
แต่ชาวปักษใ์ ต้รกู้ ันวา่ คือ “หมาต้อ-ขนั น้ำ� ”
ทว่ั ถนิ่ ดา้ มขวานบา้ นเราแทบไมม่ จี งั หวดั ใดไรพ้ ชื ตระกลู ปาลม์ ยง่ิ ปลาย
ดา้ มขวานยงิ่ มมี ากเปน็ พชื ประจำ� ถน่ิ ชาวบา้ นจงึ คดิ ประดษิ ฐท์ รพั ยากรลน้ เหลอื
เป็นภาชนะตดิ บ้านไวต้ กั น้ำ� อาบ วกั นำ�้ รดตน้ ไม ้ วดิ น้�ำในเรือ ฯลฯ
โดยน�ำส่วนของพืชที่เห็นว่าเหมาะมาขึ้นรูป เช่น ใบชิง ใบจาก หรือ
กาบหมาก กาบหลาวชะโอน หากใชว้ สั ดใุ ดกเ็ รยี กชอ่ื ของพชื ชนดิ นนั้ พว่ งทา้ ย
เช่น หมาตอ้ จาก หมาต้อหมาก ฯลฯ
ท่ีเห็นในภาพคือ “หมาต้อชิง” ได้จากบ่อน�้ำศักด์ิสิทธิ์พ่อท่านคล้าย
อ�ำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบ ี่ โดยตัดใบอ่อนรูปพัดขนาดใหญ่จากยอดของ
“ต้นชิง” ซึ่งข้ึนตามป่าดอนในที่ช้ืนแฉะไปตากแดดพอหมาด แล้วน�ำมาคล่ีใบ
เพ่ือขึ้นรูปโดยสอดแต่ละใบสลับโคน-ปลายไปเรื่อย ๆ จ�ำนวนใบข้ึนกับขนาด
ขนั ทต่ี อ้ งการ (ในภาพใชใ้ บออ่ นสองใบ) จากนนั้ รวบปลายทงั้ สองขา้ งหอ่ เขา้ หา
กนั เป็นม้วนกลม มัดดว้ ยก้านใบชงิ เทา่ น้ีกไ็ ด ้ “ขนั น้ำ� มีหู” ให้ถอื วกั ถนดั มือ
อยากให้ห้อยเก็บได้ก็ใช้ก้านใบผูกท่ีหูจับเพ่ิมเป็นที่คล้อง ใช้งานเสร็จ
จะได้แขวนขึน้ ไม่เกะกะ
เปน็ ภมู ปิ ญั ญาทนี่ อกจากจะไมต่ อ้ งลงทนุ ซอ้ื วสั ด ุ ยงั มคี ณุ สมบตั เิ ขา้ ทา่
คือน้�ำหนักเบา สามารถตะแคงหรือคว่�ำตัวได้เองบนผิวน้�ำ สะท้อนวิธีคิด
ให้ส่ิงของสอดสัมพนั ธก์ บั การใช้งาน
“หมาตอ้ ” เหา่ ไมไ่ ด ้ แตม่ เี พศ
เสนห่ น์ ่ารกั ของขนั น�้ำอารมณ์ขนั
สงั เกตไดจ้ ากลักษณะหู-ปลายทถ่ี อื น่ันละ
หูทม่ี ัดปลาย “ไขว”้ คือ “หมาโผ้”
(ค�ำวา่ ผ ู้ สำ� เนยี งไทยถ่นิ ใต้ออกเสียง โผ)้
หูทีม่ ดั ปลาย “แนบ” คือ “หมาเหมยี ”
(ค�ำวา่ เมยี สำ� เนียงไทยถิ่นใตอ้ อกเสียง เหมยี )
ถ้าคณุ มีของพ้ืนบ้านสะท้อนภูมิปัญญาเท ่ ๆ เรายินดยี กพนื้ ทใี่ ห้ 189
เพียงถา่ ยภาพ+เขียนแนะนำ� ส้นั ๆ พรอ้ มชอื่ -ทอ่ี ย่-ู เบอร์โทร.ทางไปรษณยี ์
จ่าหนา้ ถงึ “คิด-cool” นติ ยสาร สารคดี เลขท ี่ ๓ ซอยนนทบรุ ี ๒๒
ถนนนนทบรุ ี (สนามบินน้ำ� ) ต�ำบลบางกระสอ อำ� เภอเมืองนนทบรุ ี
จงั หวดั นนทบรุ ี ๑๑๐๐๐
พฤศจิกายน ๒๕๕๙
