เลี้ยงกุ้งกุลาดำในพื้นที่น้ำจืด
กุ้งกู้ชาติ หรือกุ้งสิ้นชาติ ?

(ร่วมแสดงความคิดเห็นของคุณ คลิกที่นี่)
เกษร สิทธิหนิ้ว : รายงาน / ชัยชนะ จารุวรรณากร : ถ่ายภาพ

      คำกล่าวที่ว่า "อาชีพที่ทำแล้วรวยเร็วที่สุดในประเทศไทย มีอยู่สองอาชีพเท่านั้น หนึ่งคือค้ายาเสพย์ติด อีกหนึ่งคือเลี้ยงกุ้งกุลาดำ"
      แม้จะเป็นเพียงคำเปรียบเปรยที่ชี้ให้เห็นว่า อาชีพเลี้ยงกุ้งกุลาดำสร้างรายได้ให้แก่ผู้ประกอบการมากมายเพียงใด แต่ถ้าหวนมาพิจารณาถึงความพยายามของเจ้าหน้าที่รัฐ และกลุ่มผู้ประกอบการ ที่ผลักดันให้มีการรื้อฟื้น และขยายการเลี้ยงกุ้งในพื้นที่น้ำจืดแปดจังหวัด (สุพรรณบุรี, นครนายก, นครปฐม, ราชบุรี, อยุธยา, ปราจีนบุรี, อ่างทอง, และนนทบุรี) กันอีกครั้ง คำกล่าวข้างต้นเห็นจะจริงเป็นแน่แท้
      ประเทศไทยมีการเลี้ยงกุ้งกุลาดำ มานานแล้ว โดยเลี้ยงในป่าชายเลนจังหวัดสมุทรสงคราม สมุทรสาคร และสมุทรปราการ แต่เลี้ยงได้ไม่นานก็เกิดปัญหาเรื่องโรค ผู้ประกอบการโดยเฉพาะรายย่อย ขาดทุนถึงขั้นล้มละลายกันไปหลายราย จึงเริ่มเคลื่อนย้ายมาเลี้ยงกันแถบชายทะเล เช่น นครศรีธรรมราช เป็นต้น โดยเปิดน้ำทะเลเข้ามาในนากุ้งโดยตรง แล้วขนน้ำจืดไปผสมเพื่อให้ได้ความเค็มในระดับ ๓๐ พีทีที (๓๐ ส่วนใน ๑,๐๐๐ ส่วน) ในช่วงนั้นพื้นที่แถบชายฝั่งทะเลจึงแปรสภาพมาเป็นนากุ้งเกือบหมด แต่ไม่นานนัก ก็พบว่าเกิดปัญหาอีกเช่นกัน ผู้ประกอบการเลี้ยงกุ้งจำนวนมาก จึงเลิกกิจการและทิ้งพื้นที่ไป
      ในขณะที่บางส่วนเริ่มรุกเข้าไปเลี้ยงในพื้นที่น้ำจืด ในจังหวัดทางภาคกลางบางจังหวัด (บางส่วนรุกเข้าไปทำในพื้นที่น้ำจืดตั้งแต่ปี ๒๕๒๙ แล้ว) มีการพัฒนารูปแบบการเลี้ยง โดยบรรทุกน้ำเกลือเข้มข้นจากนาเกลือ เข้าไปผสมกับน้ำจืด ในระดับความเค็ม ๓-๕ พีทีที ระบบการเลี้ยงด้วยความเค็มต่ำนี้ เริ่มแพร่หลายไปสู่จังหวัดต่าง ๆ แถบที่ราบลุ่มภาคกลาง และจังหวัดชายฝั่งทะเลทั่วไป
      การเลี้ยงกุ้งในพื้นที่น้ำจืดที่ขยายวงกว้างออกไปมาก ทำให้ผลกระทบจากการเลี้ยงกุ้งแผ่ขยายออกไปเป็นเงาตามตัว รัฐบาลในขณะนั้น จึงมีมติให้ศึกษาผลกระทบของการเลี้ยงกุ้งในนาน้ำจืดเป็นเวลา ๓ ปี
      ผลการศึกษาพบแนวโน้มการแพร่กระจายของเกลือ ซึ่งจะเป็นปัญหาต่อผืนดินในอนาคต รัฐบาลจึงมีมติเมื่อวันที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๔๑ ประกาศใช้มาตรา ๙ พ.ร.บ. ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๓๙ ให้ระงับการเลี้ยง
      กุ้งกุลาดำระบบความเค็มต่ำในเขตพื้นที่น้ำจืดทุกจังหวัด เป็นผลให้พื้นที่เลี้ยงกุ้งกุลาดำในพื้นที่น้ำจืดประมาณ ๗,๐๐๐ ไร่ถูกระงับไปในปี ๒๕๔๑
      อย่างไรก็ตาม ยังมีการลักลอบเลี้ยงในพื้นที่น้ำจืด และมีข้อเรียกร้องจากกลุ่มผู้ประกอบการว่า น่าจะมีการพิจารณาอนุญาตให้เลี้ยงได้ เพราะผู้เลี้ยงกุ้งหันไปใช้วิธีการเลี้ยงแบบระบบปิด ซึ่งจะไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม รัฐบาลจึงมีมติออกมาใหม่ว่า ให้ติดตามดูผลกระทบอีกครั้ง
      ระหว่างที่ยังไม่มีข้อสรุปผลใด ๆ ก็มีกระแสเรียกร้องให้สรุปผลการติดตามผลกระทบ และผลักดันให้มีการอนุญาตเลี้ยงกุ้งในพื้นที่น้ำจืดได้ ซึ่งหมายความว่า ถ้าผลสรุปออกมาว่าอนุญาตให้เลี้ยงได้ ก็เท่ากับว่าเป็นการยกเลิกมติคณะรัฐมนตรี วันที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๔๑ ไปโดยปริยาย
      ประเด็นหลักที่ทำให้กรมประมง, ชมรมผู้เลี้ยงกุ้งกุลาดำในพื้นที่น้ำจืดและกลุ่มผู้สนับสนุนอื่น ๆ ต้องการผลักดันในเรื่องนี้ เป็นเพราะกุ้งกุลาดำเป็นสินค้าที่มีราคาดี เป็นที่ต้องการของตลาดต่างประเทศ การที่ใช้เวลาเลี้ยงเพียง ๔-๖ เดือนก็สามารถนำออกขายได้ หมายความว่าสามารถเลี้ยงได้ปีละสองรุ่น ทำให้ผู้เลี้ยงสามารถคืนต้นทุนและได้กำไรในระยะเวลาอันสั้น ที่สำคัญ พวกเขาหวังว่า มูลค่าการส่งออกรวมทั้งประเทศที่มีประมาณ ๒ แสนล้านบาทต่อปี จะเป็นทางรอดของประเทศในการปลดเปลื้องหนี้สินและฟื้นฟูเศรษฐกิจได้ภายในเวลา ๕ ปี
      รายได้หลักแสนล้านบาทต่อปี น่าจะทำให้โครงการนี้ไปได้สวย
      ทว่าทันทีที่มีกระแสข่าวว่า กรมประมงเสนอโครงการกุ้งกู้ชาติ และจะผลักดันให้มีการเลี้ยงกุ้งกุลาดำ ในพื้นที่น้ำจืดแพร่ออกไป กระแสคัดค้านก็สะท้อนกลับมาทันควันเช่นกัน
      ๑๗ สิงหาคม ๒๕๔๔ เครือข่ายองค์กรพัฒนาเอกชน องค์กรนักศึกษาและประชาชน ยื่นจดหมายเปิดผนึก ถึงประธานคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ คัดค้านนโยบายการเลี้ยงกุ้งกุลาดำในพื้นที่น้ำจืด ด้วยเหตุผลว่า การเลี้ยงกุ้งกุลาดำในพื้นที่น้ำจืด จะก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะการใช้สารเคมี และการตกค้างและสะสมของเกลือในผืนดิน, ผลกระทบทางเศรษฐกิจ เพราะต้องใช้เงินลงทุนสูง เกษตรกรรายย่อยไม่สามารถทำได้นอกจากนายทุน ทั้งนี้ยังมองเห็นความไม่โปร่งใสทางการเมืองว่า เป็นการสนองผลประโยชน์กลุ่มทุนเท่านั้น, ไม่มีหลักประกันว่าจะสามารถติดตามและตรวจสอบผลกระทบที่จะเกิดขึ้นได้ และสุดท้ายอาจส่งผลกระทบทางสังคมในที่สุด
      แม้ในขณะนี้ การผลักดันเรื่องการเลี้ยงกุ้งกุลาดำในพื้นที่น้ำจืด จะถูกยับยั้งแล้ว แต่การถกเถียง และการรับฟังความคิดที่แตกต่างในเรื่องนี้ ควรต้องดำเนินต่อไป เพราะในสภาพเศรษฐกิจโลกที่เป็นอยู่เวลานี้ ไม่แน่ว่าโครงการกู้ชาติรอบสอง อาจหวนกลับมาอีกครั้งก็ได้

ร่วมแสดงความคิดเห็น สนับสนุน หรือ คัดค้าน !
คลิกที่นี่

ธำมรงค์ ประกอบบุญ อธิบดีกรมประมง		ดร. สุรพล สุดารา ประธานมูลนิธิสืบนาคะเสถียร
ส นั บ ส นุ น		คั ด ค้ า น
กุ้งเป็นสินค้าที่ช่วยเพิ่มผลผลิต และแก้ปัญหาเศรษฐกิจของชาติได้ การเลี้ยงกุ้งทำรายได้เฉลี่ยไร่ละ ๒ แสนบาทต่อปี ทำรายได้เข้าประเทศปีละ ๒ แสนล้านบาท แต่ทำนาข้าวได้ไร่ละ ๒,๐๐๐-๔,๐๐๐ บาทเท่านั้น ปัญหาเรื่องระบบการเลี้ยง ที่อาจส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม สามารถป้องกัน ด้วยระบบชลประทานน้ำเค็ม และเลี้ยงด้วยระบบปิด ไม่มีเกลือและสารตกค้าง ในระดับที่เกิดความเสียหายดิน และสิ่งแวดล้อม และไม่มีปัญหาเรื่องความขัดแย้ง ระหว่างชาวนาข้าว กับชาวนากุ้ง		จะเกิดการแพร่กระจายของเกลือ ทำให้เกิดปัญหาต่อผืนดิน และส่งผลกระทบต่อสังคมในระยะยาว ตลาดการค้ากุ้ง เป็นตลาดที่ไม่มีความมั่นคง และยั่งยืน เพราะต่างประเทศเริ่มเลี้ยงกันมากขึ้น เป็นการสร้างความขัดแย้ง ระหว่างผู้เลี้ยงกุ้ง กับชาวนาชาวสวน คนที่ผลักดันในเรื่องนี้ คือคนที่มีผลประโยชน์ จากธุรกิจเลี้ยงกุ้ง แต่คนที่เดือดร้อนคือชาวนา และความเสียหายระยะยาว จะตกอยู่กับคนไทยทั้งหมด
อ่านฝ่ายสนับสนุน คลิกที่นี่		อ่านฝ่ายคัดค้าน คลิกที่นี่

ชื่อ-สกุล:	*
E-Mail:
แสดงความคิดเห็นเพิ่มเติม:	*
		*

เลี้ยงกุ้งกุลาดำในพื้นที่น้ำจืด กุ้งกู้ชาติ หรือกุ้งสิ้นชาติ ?

ส นั บ ส นุ น

คั ด ค้ า น

เลี้ยงกุ้งกุลาดำในพื้นที่น้ำจืด
กุ้งกู้ชาติ หรือกุ้งสิ้นชาติ ?