สนับสนุน SUPPORT

สารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๒๐๔ เดือน กุมภาพันธ์ ๒๕๔๕


	นิตยสารสารคดี Feature Magazine	ISSN 0857-1538
	ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๒๐๔ เดือน กุมภาพันธ์ ๒๕๔๕

ประเทศไทย คนไทย กับ "ค่าความพร้อมจ่าย" ในการเพิ่มกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรอง

ส นั บ ส นุ น ดร. เทียนไชย จงพีร์เพียร ประธานอนุกรรมการ การพยากรณ์ความต้องการไฟฟ้า คณะกรรมการ พิจารณานโยบายพลังงาน จำเป็นต้องใช้พลังงาน ในการพัฒนาประเทศ ถ้าไฟฟ้าติด ๆ ดับ ๆ จะเกิดความเสียหายร้ายแรง คนที่มองว่า ไม่จำเป็นต้องเพิ่ม กำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองนั้น เป็นเพราะไม่เข้าใจเรื่อง "ภาระ" ที่แท้จริง ถ้าโรงไฟฟ้าหินกรูด - บ่อนอก และโรงไฟฟ้าของเอกชน อีกสามราย สร้างไม่ทันตามแผนที่วางไว้ ปลายแผนฯ ๙ กำลังการผลิตไฟฟ้าสำรอง จะลดต่ำลงมาก การนำโรงไฟฟ้าใหม่ เข้ามาในระบบ จะทำให้ค่าไฟฟ้าลดลง เพราะต้นทุนการผลิตต่ำลง		"ประเทศไทยจำเป็นต้องใช้พลังงานในการพัฒนาประเทศ เราเน้นอุตสาหกรรมการผลิตเพื่อทดแทนการนำเข้าและการผลิตเพื่อส่งออก ซึ่งส่วนใหญ่เป็นสินค้าพื้นฐาน เช่น อุตสาหกรรมสิ่งทอ อุตสาหกรรมผลิตอาหารกระป๋อง แม้จะเป็นอุตสาหกรรมที่ใช้พลังงานมาก แต่รายได้ประชาชาติของเรา ก็มาจากอุตสาหกรรมเหล่านี้ การก้าวกระโดดไปยังอุตสาหกรรมที่ใช้พลังงานน้อย แต่มูลค่าเพิ่มสูงอย่างอุตสาหกรรมไฮเทคทั้งหลาย ในระยะเวลา ๑๐ ปีข้างหน้าเราทำไม่ได้แน่นอน เพราะเรายังไม่มีเทคโนโลยีระดับนั้น นี่คือเหตุผลว่าทำไมเรายังจำเป็นต้องใช้พลังงานมาก ๆ ในการสร้างรายได้ให้ประเทศอยู่ "ฐานคิดในการจัดการไฟฟ้า คือ หนึ่ง เราต้องหาแหล่งผลิตพลังงานไฟฟ้า ให้มีปริมาณเพียงพอและมีความมั่นคง สอง ต้องจัดหาพลังงานไฟฟ้าที่มีต้นทุนต่ำที่สุดเท่าที่จะเลือกได้ สาม ต้องมีการกระจายความเสี่ยง ของการจัดหาพลังงานที่จะมาผลิตไฟฟ้า ให้มีความหลากหลาย และไม่ไปพึ่งพาพลังงานชนิดใดชนิดหนึ่งมากเกินไป สามเรื่องนี้เป็นแนวทางหลัก ยังมีข้อสี่คือ เราต้องการให้มีการแข่งขันเกิดขึ้นในธุรกิจการผลิต และการจำหน่ายกระแสไฟฟ้า ที่แต่เดิมเป็นการผูกขาดโดยองค์กรของรัฐแต่เพียงฝ่ายเดียว โดยให้เพิ่มบทบาทของภาคเอกชน ที่จะเข้ามาลงทุนในการผลิต และจำหน่ายพลังงานไฟฟ้าเพื่อให้มีความเสรีและเป็นธรรมมากขึ้น "การกำหนดปริมาณพลังงานสำรอง มีองค์ประกอบหลายอย่าง สิ่งแรกคือ ให้เกิดความมั่นคงในการผลิตกระแสไฟฟ้าของประเทศ ซึ่งเป็นการคำนวณเชิงสถิติว่า โอกาสที่จะเกิดไฟดับ จะต้องไม่เกินเท่าไร และถ้าจะไม่ให้เกิดไฟดับตามมาตรฐานที่กำหนดแล้วจำเป็นที่จะต้องทำอะไรบ้าง ประเด็นที่ ๒ คือ ต้นทุน เราต้องไม่สร้างโรงไฟฟ้ามากเกินไป เพราะเงินที่ต้องจ่ายให้แก่โรงไฟฟ้า ในการเตรียมกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรอง จะตกอยู่กับผู้ใช้ทั้งหมด โดยผ่านกระบวนการคิดค่าไฟต่าง ๆ "จากการประเมินของสถาบันวิจัยพลังงาน จุฬาฯ พบว่า ความสูญเสียโดยรวมต่อระบบเศรษฐกิจในทุก ๆ ครั้งที่ไฟดับไป ๑ หน่วย จะมีมูลค่าความเสียหายต่อระบบเศรษฐกิจทั้งระบบ ๖๐ บาท เพราะฉะนั้นถ้ามันหายไปเป็นแสนหน่วย ก็จะทำให้เกิดความเสียหายมากมายมหาศาล และถ้าเกิดไฟดับทั้งประเทศ เพราะวางแผนการผลิตไฟฟ้าและสำรองพลังงานผิดพลาด นั่นจะเป็นความเสียหายร้ายแรงอย่างยิ่ง โดยเฉพาะกับภาคการผลิต โรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งในบางขั้นตอนการผลิต เพียงแค่ไฟกะพริบนิดเดียว ยังไม่ถึงกับดับก็ทำให้สายพานการผลิตหยุดชะงัก อุตสาหกรรมบางประเภท ต้องทิ้งสินค้าช่วงสายพานนั้นทั้งหมด มันจะเกิดความเสียหายทั้งระบบ "ปัจจุบันมีข้อถกเถียงกันว่าปริมาณกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรอง ที่เหมาะสมควรเป็นเท่าไร ในอดีตเรามองว่ากำลังการผลิตไฟฟ้าสำรอง น่าจะอยู่ที่ร้อยละ ๑๕-๒๐ แต่มีอยู่ครั้งหนึ่ง เมื่อประมาณปี ๒๕๓๓ ซึ่งเป็นช่วงที่เศรษฐกิจเพิ่งขยายตัว มีการใช้ไฟฟ้าสูงมาก ปริมาณกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองเกือบไม่เหลือ ตอนนั้นไฟตก ติด ๆ ดับ ๆ สร้างความเสียหายให้เศรษฐกิจโดยรวมอย่างมาก จึงคิดกันว่ากำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองที่ร้อยละ ๑๕-๒๐ อาจจะไม่พอ จึงเพิ่มให้เป็นร้อยละ ๒๕ และใช้มาจนปีงบประมาณ ๒๕๔๕ แต่ในแผนการพัฒนากำลังการผลิตกระแสไฟฟ้า หรือ พีดีพี ฉบับปัจจุบัน การไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ เสนอว่า น่าจะลดลงเหลือร้อยละ ๑๕ ก็พอ เพราะโรงไฟฟ้าที่มีอยู่ปัจจุบันนี้มีขนาดใหญ่ มีระบบเชื่อมโยงที่ดี และอยู่ใกล้ผู้ใช้ ไม่จำเป็นที่จะต้องมีสำรองไว้มาก ๆ แต่ทาง สพช. มองว่าร้อยละ ๑๕ นั้นเหมาะสมถ้าทุกอย่างเป็นไปตามแผน ราบรื่น วางไว้อย่างไรก็เป็นไปตามนั้น แต่ที่ผ่านมา ระยะเวลาในการก่อสร้างโรงไฟฟ้าจนเสร็จสิ้น และสามารถนำเข้าระบบได้ มักใช้เวลามากกว่าที่วางแผนไว้เสมอ เพราะมีการประท้วงคัดค้านจากประชาชนมากมาย ทำให้แผนการก่อสร้างโรงไฟฟ้า ต้องเลื่อนออกไปเรื่อย ๆ จากที่เคยคิดว่าจะพร้อมเดินเครื่องและจ่ายเข้าระบบในปีนี้ มันก็ยืดเยื้อออกไป ติดปัญหาเรื่องทำอีไอเอบ้าง ต้องตอบคำถามทั้งหลายที่ประชาชนซักถามมาบ้าง ถ้าเศรษฐกิจฟื้นขึ้นมา ความต้องการใช้ไฟฟ้าพุ่งสูงขึ้น ทาง สพช. ก็เกรงว่าไฟฟ้าอาจจะขาด จึงคิดว่า ณ วันนี้ปริมาณร้อยละ ๒๐ น่าจะเหมาะกว่าร้อยละ ๑๕ "ตัวเลขกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองเกินร้อยละ ๔๒ ที่กลุ่มผู้คัดค้านยกมาอ้าง มีความไม่ชัดเจน เพราะเขาไม่ได้บอกว่าตัวเลขที่เขาได้มานั้น ได้มาอย่างไร วิธีการคืออะไร เขานำเสนอขึ้นมาโดยเอาผลมาให้เราดู แล้วบอกว่าของเขาถูกแต่ของเราผิด โดยที่ไม่บอกที่มาที่ไป เราก็ไม่รู้จะวิจารณ์อะไร สิ่งที่เขาพยายามนำเสนอคือ มันมีกำลังการผลิตไฟฟ้าเกินอยู่ประมาณ ๓,๐๐๐ เมกะวัตต์ ซึ่งข้อมูลของเขาผิด เพราะเขาเอาค่าความพร้อมจ่าย หรือต้นทุนในการสร้างโรงไฟฟ้าอย่างเดียวมานำเสนอ บางคนบอกว่ามีค่าความพร้อมจ่ายส่วนเกิน ๓ หมื่นกว่าล้านบาท ที่ต้องจ่ายให้โรงไฟฟ้าพวกนี้ฟรี ๆ เหมือนกับเราซื้อรถยนต์มาจอดไว้เฉย ๆ ส่วนข้อมูลอีกชุดที่พูดกันว่าต้องเสีย ๑๘๐,๐๐๐ ล้าน กรณีนี้เขาก็คิดจากการเอาโรงไฟฟ้าไอพีพีที่สร้างทั้งหมด ๗ โรง แล้วให้เดินเครื่องด้วย แต่ไม่ได้เอาไฟฟ้ามาใช้ เหมือนกับซื้อรถยนต์มาจอดที่บ้าน ไม่ได้ขับไปไหน แต่ติดเครื่องไว้เฉย ๆ ตลอดอายุการใช้งานของรถยนต์ ๗ คันนั้น มันก็จะได้ตัวเลข ๑๘๐,๐๐๐ ซึ่งมากกว่ากรณีแรกคือ ๓ หมื่นกว่าล้านบาท นี่คือตัวเลขส่วนเกินสองแบบที่เขาพูดกัน "แต่ถ้าคิดจากฐานของ กฟผ. ที่ว่า ควรมีกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองที่ร้อยละ ๑๕ ปริมาณกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองที่เกินอยู่ ณ วันนี้จะอยู่ที่ร้อยละ ๓๐ ไม่ใช่ ๔๒ ซึ่งร้อยละ ๓๐ อาจจะมากเกินไปสำหรับวันนี้ และปีหน้าจะยังอยู่ที่ร้อยละ ๓๐ เพราะยังมีโรงไฟฟ้าที่เผอิญได้สร้างไว้แล้วก่อนที่จะเกิดวิกฤต และกำลังจะนำเข้าระบบในปีนี้ หรือต้นปีหน้า คือ โรงไฟฟ้าบ่อวิน และโรงไฟฟ้าอีสเทิร์นเพาเวอร์ ซึ่งอาจจะทำให้ปริมาณกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรอง ยังคงสูงอยู่ โรงไฟฟ้าพวกนี้ยังสร้าางไม่เสร็จ แต่เนื่องจากได้เริ่มสร้างไปแล้ว ก็ต้องสร้างให้เสร็จ ดีกว่าทิ้งไว้ให้รกร้าง จึงทำให้พลังงานสำรองในปีนี้และปีหน้า อาจจะสูงถึงร้อยละ ๓๐ แต่หลังจากนั้นการใช้ไฟฟ้ามันเพิ่มขึ้นทุกปี ในปลายแผนฯ ๙ ซึ่งคาดว่าจะมีการขยายตัวทางเศรษฐกิจ และมีการใช้กำลังไฟฟ้ามาก กำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองที่เตรียมไว้ที่ร้อยละ ๓๐ ก็จะไม่ถือว่าสูงเกินไป ถ้าวันนี้เราลดกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองลง ในอนาคตก็อาจจะเสี่ยงเกินไป ไฟฟ้าอาจจะขาดได้เหมือนปี ๒๕๓๓ "ในปลายแผนฯ ๙ ซึ่งต้องใช้ไฟฟ้าเพิ่มขึ้น ปริมาณกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองที่วันนี้มีอยู่ร้อยละ ๓๐ จะถูกใช้ และลดลงเหลือร้อยละ ๑๕ พอดี ส่วนโรงไฟฟ้าบ่อนอก หินกรูด และ BLCP ซึ่งเป็นโรงไฟฟ้าที่ใช้ถ่านหิน ขณะนี้กำลังอยู่ในขั้นตอนการพิจารณาของรัฐบาล ว่าจะเอาเข้าระบบหรือไม่ ถ้าสามารถนำโรงไฟฟ้าสามโรงนี้ เข้ามาได้ และสร้างเสร็จทันตามกำหนด คือประมาณปี ๒๕๔๘-๒๕๕๐ ปริมาณกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองในปี ๒๕๔๙ จะอยู่ที่ร้อยละ ๑๕ พอดี แต่ถ้าโรงไฟฟ้าบ่อนอก หินกรูด ถูกเลื่อนออกไปอีก ในอีก ๕ ปีข้างหน้า กำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองของปี ๒๕๔๙ จะลดต่ำลงเหลือประมาณร้อยละ ๕ เท่านั้น ทั้งนี้อ้างอิงกับการขยายตัวทางเศรษฐกิจที่ร้อยละ ๔.๗ ซึ่งความต้องการใช้ไฟฟ้าจะเพิ่มขึ้นเฉลี่ย ๑,๒๐๐ เมกะวัตต์ต่อปี ปริมาณกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองที่ดูเหมือนเกินอยู่จะไล่ขึ้นมาทัน และในที่สุดก็จะใกล้กันมาก จนถึงขั้นลดต่ำลงกว่ามาตรฐานที่ควรจะเป็น ถ้าถึงตอนนั้นหากไม่มีโรงไฟฟ้ามากพอ ในปลายแผนฯ ๙ จะเกิดภาวะความไม่มั่นคงด้านพลังงานไฟฟ้า "คนที่มองว่าไม่จำเป็นต้องสร้างโรงไฟฟ้าเพื่อเพิ่มกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองไว้นั้น เขาไม่เข้าใจ เขามองอย่างเดียวว่า กำลังการผลิตไฟฟ้าสำรอง ที่มากเกินปริมาณที่ใช้จริงในแต่ละปีมันเป็นภาระ เพราะเขาไม่เข้าใจว่าความจริงแล้ว "ภาระ" นั้น ต้องเอาค่าไฟที่จะตกแก่ผู้บริโภค จากการที่สร้าง หรือไม่สร้างมาเปรียบเทียบกัน โรงไฟฟ้าบ่อนอก และหินกรูดเป็นโรงไฟฟ้าที่ใช้ถ่านหิน ถึงแม้ว่าค่าความพร้อมจ่าย หรือต้นทุนในการสร้างโรงไฟฟ้าที่เราต้องจ่ายทันที หลังจากที่โรงไฟฟ้าเหล่านั้นสร้างเสร็จ พร้อมนำเข้าระบบจะสูง แต่ค่าเชื้อเพลิงของมันต่ำมาก หมายความว่า หลังจากที่จ่ายค่าความพร้อมจ่ายสูงในตอนแรกไปแล้ว หลังจากนั้นเราไม่ต้องเสียค่าเชื้อเพลิงมาก เพราะถ่านหินเป็นเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟ้า ที่ราคาถูกมาก เมื่อดูค่าความพร้อมจ่ายและค่าเชื้อเพลิงด้วยจะพบว่า ตลอดอายุการใช้งาน ต้นทุนที่แท้จริงของโรงไฟฟ้าถ่านหินจะตกอยู่ที่ ๒๖๗,๒๗๖ ล้านบาท แต่โรงไฟฟ้าที่ใช้พลังงานก๊าซจะตกอยู่ที่ ๓๒๐,๖๑๔ ล้านบาท ดังนั้นถ้าอนุญาตให้สร้างโรงไฟฟ้าถ่านหิน ตลอดอายุของโรงไฟฟ้าจะประหยัดเงินไปได้ ๕๓,๓๘๘ ล้านบาท ประโยชน์จะตกแก่ผู้บริโภคเพราะค่าไฟจะต่ำกว่า "ดังนั้นการที่เราจะดูว่าจะเลือกอะไรหรือไม่เลือกอะไร ควรจะคิดในภาพรวมมากกว่าที่จะหยิบเอาบางส่วนมาพูด ผู้ที่คัดค้านมักจะหยิบเอาแต่ต้นทุนค่าสร้าง หรือค่าความพร้อมจ่ายที่สูงกว่ามาเป็นข้อโจมตี ไม่เคยพูดถึงต้นทุนโดยรวมเลย ถ้าจะให้เป็นประโยชน์กับประชาชนแล้ว ต้องเอาต้นทุนรวมที่ผู้บริโภคต้องจ่ายจริงมาดู ไม่ใช่หยิบต้นทุนตัวใดตัวหนึ่งมา แล้วก็บอกว่ามันไม่ควรจะสร้าง ซึ่งมันอันตรายอย่างยิ่งถ้าผู้บริโภคไปหลงเชื่อเข้า เพราะก็คงจะไปเลือกโรงไฟฟ้าที่ดูเหมือนจะถูก แต่พอจ่ายเงินแล้ว จะทราบเองว่าที่จริงแล้วค่าไฟมันแพงกว่า "ในการจัดคิวผลิตไฟฟ้า เขาจะเลือกให้โรงไฟฟ้าที่ต้นทุนต่ำสุดเดินเครื่องก่อน โรงไฟฟ้าที่ต้นทุนสูงสุดก็จะอยู่ในอันดับท้าย ๆ ดังนั้นโรงไฟฟ้าที่สร้างใหม่ทั้งเจ็ดโรง จะอยู่ในคิวอันดับต้น ๆ เพราะมันเป็นโรงใหม่สุด ประสิทธิภาพสูงสุด ต้นทุนต่ำสุด เหมือนรถยนต์รุ่นใหม่ เทคโนโลยีใหม่ทันสมัย กินน้ำมันน้อย ประสิทธิภาพมันดีกว่า ส่วนโรงเก่า ๆ ก็อยู่หางแถว ซื้อรถยนต์ใหม่เอี่ยมประสิทธิภาพสูงมาแล้ว ใครจะเอามาจอดไว้เฉย ๆ แล้วไปทนขับรถยนต์เก่า ๆ รุ่นโบราณ อายุ ๒๐ ปี ดังนั้นการนำโรงไฟฟ้าใหม่เข้ามาในระบบมันกลับจะทำให้ค่าไฟลดลง เพราะต้นทุนการผลิตมันต่ำลง "บางคนบอกว่าทำไมไม่ปรับปรุงโรงไฟฟ้าเก่าที่มีอยู่ ขอถามว่า คุณควรจะนั่งรถแท็กซี่ใหม่เอี่ยม หรือไปเอารถบุโรทั่งอายุ ๒๐ ปีมาทาสี ตัวถังผุ ๆ ผู้บริโภคได้ประโยชน์อะไร เพราะเสียค่าแท็กซี่เท่ากัน ใครอยากนั่งรถเก่าบ้าง แทนที่เขาจะได้ใช้ไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าใหม่ ๆ จ่ายเงินถูก ๆ เขาก็คงจะต้องไปจ่ายแพง ๆ หากยอมให้เอาโรงไฟฟ้าเก่า ๆ อายุ ๒๐-๓๐ปีมาปะผุ ต้องซ่อมบำรุงไป "มันเป็นคนละเรื่องกับโรงไฟฟ้าทางเลือก เพราะโรงไฟฟ้าพลังงานทางเลือกก็คือทางเลือก ไม่ใช่สิ่งที่เราจะเอามาทดแทนพลังงานหลักได้ แม้จะยอมรับว่ามันดีมาก แต่ต้นทุนก็แพงมาก และไม่ว่าจะเป็นพลังงานชีวมวล พลังงานลม และอื่น ๆ ต้นทุนแพงกว่าเยอะ ๒ บาทกว่าต่อหน่วยขึ้นไปทั้งนั้น เหตุผลที่ ๒ คือ แหล่งวัตถุดิบของพลังงานทางเลือกมันมีจำกัด เช่น พลังงานแกลบ ถ้าเก็บแกลบทุกเม็ดตามโรงสีทั้งประเทศมาผลิตไฟฟ้า มันก็จะได้ไฟฟ้าสูงสุด ๑,๐๐๐ เมกะวัตต์ ประเทศไทยใช้ไฟเพิ่มขึ้นปีละ ๑,๒๐๐ เมกะวัตต์ ต่อให้เก็บแกลบทั้งหมดมันก็ตอบสนองความต้องการได้แค่ปีเดียว ไม่ถึงปีด้วยซ้ำ พอถึงปีถัดไปก็ต้องหันมาใช้พลังงานหลักอยู่ดี นี่คือเหตุผลหลักว่าทำไมโรงไฟฟ้าพลังงานทางเลือกถึงไม่เกิด เพราะเทคโนโลยีมันยังไม่ก้าวหน้าพอ ที่จะให้เราสามารถผลิตไฟฟ้า จากพลังงานทางเลือกในราคาถูกได้ "โดยหลักการแล้วธุรกิจการผลิตไฟฟ้าโดยเอกชนแทบจะไม่มีช่องทางที่จะฮั้วกันได้เลย เพราะรัฐบาลเชิญชวนเอกชนเข้ามาโดยใช้ระบบประมูลอย่างเปิดเผย เงื่อนไขหนึ่งคือ ต้นทุนค่าไฟที่เสนอขายให้การไฟฟ้าฯ ต้องต่ำที่สุด ไม่มีใครรู้ว่าใครเสนออะไร เพราะมันเป็นการแข่งขันที่รุนแรงมาก สอง ตอนนั้นมีการต่อต้านว่าทำไมไม่ให้การไฟฟ้าฯ ทำเอง ความจริงก็คือ ถ้าให้เอกชนทำ กฎเกณฑ์ที่สำคัญที่สุดคือ ราคาที่นำเสนอมาจะต้องต่ำกว่าราคาที่การไฟฟ้าฯ ทำได้เอง นี่คือคำตอบว่าทำไมเมื่อไอพีพีเข้ามาราคาถึงต่ำกว่าที่การไฟฟ้าฯ ทำเองทุกโรง นี่คือประโยชน์ที่ประชาชนได้ ผมจึงไม่เชื่อว่าจะมีการฮั้วกันได้ "ฝากเรียนถึงกลุ่มคนที่ออกมาคัดค้านไม่ให้สร้างโรงไฟฟ้า ไม่ให้เพิ่มกำลังการผลิตไฟฟ้าสำรองว่า ถ้ายังไม่เข้าใจก็ให้ไปศึกษากระบวนการจัดลำดับในการผลิตกระแสไฟฟ้าให้ถ่องแท้ แล้วเขาจะรู้ว่าสิ่งที่เขาพูดมันไม่ใช่ จริง ๆ แล้วกลุ่มคนที่ออกมาคัดค้านก็เป็นคนที่ติดตามเรื่องนี้ เป็นผู้ที่ทำงานเกี่ยวข้องด้านการไฟฟ้ามาโดยตลอด ผมก็ไม่เข้าใจว่าทำไมเขาไม่เอาข้อมูลเหล่านี้มาพูด พูดแต่ข้อมูลที่ผิด ๆ สร้างความสับสนขึ้นมาอยู่เรื่อย"
		เดชรัต สุขกำเนิด คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ อ่าน (ฝ่ายคัดค้าน) คลิกที่นี่

แล้วคุณล่ะ สนับสนุน หรือ คัดค้าน !
ต้องการ แสดงความคิดเห็นเพิ่ม คลิกที่นี่