สนับสนุน SUPPORT

สารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๒๐๕ เดือน มีนาคม ๒๕๔๕


	นิตยสารสารคดี Feature Magazine	ISSN 0857-1538
	ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๒๐๔ เดือน กุมภาพันธ์ ๒๕๔๕

ให้ คู่มือวัยใส สอนเพศศึกษา

(ร่วมแสดงความคิดเห็นของคุณ คลิกที่นี่)
เกษร สิทธิหนิ้ว : รายงาน / บุญกิจ สุทธิญาณานนท์ : ถ่ายภาพ

ส นั บ ส นุ น รุจน์ โกมลบุตร คณะวารสารศาสตร์ และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในประเทศไทยมีข้อมูลเรื่องเพศ อยู่สองชนิดเท่านั้น คือ ให้ความรู้เรื่องสรีระ และกระตุ้นความต้องการทางเพศ แต่ข้อมูลทั้งสองชนิด ไม่ได้ทำให้เด็ก มีวุฒิภาวะทางเพศเลย การสอนเพศศึกษา ที่ดีที่สุดคือให้ข้อมูลที่รอบด้าน ส่วนเด็กจะตัดสินใจ อย่างไรก็แล้วแต่เขา การสื่อสารที่ดี คือการสื่อสารที่เข้าถึง กลุ่มเฉพาะมากที่สุด ภาษาที่ใช้ใน คู่มือวัยใส ไม่ได้เสื่อมเสีย แต่เป็นหลักพื้นฐาน ในการสื่อสาร เนื้อหาไม่ได้เป็น การชี้โพรงให้กระรอก แต่ถ้าทำให้กระรอกลงโพรง ได้อย่างปลอดภัยและเท่าทัน ก็ควรทำ		"เรื่องการมีเพศสัมพันธ์นอกกรอบความคาดหมายของสังคมไทย น่าจะมีมาตั้งนานแล้ว ปรากฏการณ์การตั้งครรภ์โดยไม่พึงประสงค์ การทำแท้งหรือการติดเชื้อเอดส์ในกลุ่มคนต่าง ๆ โดยเฉพาะวัยรุ่น เป็นสิ่งบ่งบอกว่าเรื่องนี้มีปัญหาอยู่ สะท้อนถึงการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่พร้อม เราควรมาคิดกันว่าปัญหาที่มีมากขึ้นนี้เกิดจากอะไร ผมคิดว่าเป็นเรื่องของการขาดข้อมูล ถ้าลองดูในแง่การสื่อสาร เราจะพบว่า ในประเทศไทยมีข้อมูลเรื่องเพศศึกษา อยู่เพียงสองชนิดเท่านั้น "หนึ่ง คือ เรื่องเกี่ยวกับสรีระ เราอาจจะรู้ว่ามีหน้าอก มีขน แต่ไม่มีนัยยะเชิงสังคม ที่สามารถเชื่อมโยง หรือให้อะไรแก่ผู้เรียนได้เลย และข้อมูลในส่วนที่เป็นสรีระแบบนี้ มักจะมีการขีดเส้นใต้ ๕๐๐ เส้นบอกว่า อย่า จงอย่าทำ จงอย่าไปรู้จักมัน อย่าไปพูดถึงมัน อย่าไปลอง การห้ามอย่างนี้จะส่งผลอะไรนั่นเป็นสิ่งที่ต้องมาพูดกันอีกที "ข้อมูลแบบที่ ๒ คือ ข้อมูลที่กระตุ้นความต้องการทางเพศ เช่น หนังสือโป๊ต่าง ๆ ที่อยู่ใต้ดิน ข้อมูลใต้ดินมันเยอะมาก เด็กเข้าถึงตลอดเวลา ซึ่งผมก็ไม่เห็นว่ามันเสียหาย แต่เมื่อดูข้อมูลทั้งสองด้านแล้วจะพบว่า ข้อมูลด้านหนึ่งกระตุ้นอยู่ตลอดเวลา อีกด้านหนึ่งเป็นข้อมูลที่ไม่ให้ความหมายใดแก่ชีวิต ผลที่เกิดขึ้นก็คือ เด็กมีความต้องการทางเพศ และแสดงพฤติกรรมทางเพศออกมา เพราะถูกกระตุ้นมาก ขณะเดียวกัน ข้อมูลแบบที่ ๑ ที่จะช่วยให้เด็กมีวุฒิภาวะทางเพศ มันมีไม่มากพอ เพราะเราถูกบอกแต่เพียงว่าอย่าไปรู้เรื่องนี้ มันเป็นผลของอคติในการเรียนรู้เรื่องเพศ การห้ามว่าอย่าไปยุ่งกับมัน เป็นการห้ามจากภายนอก มันไม่มีพลัง เพราะไม่ได้เกิดขึ้นจากการที่วัยรุ่นคิดวิเคราะห์ด้วยตัวเขาเอง จากการทำวิจัยหลายๆ ครั้งพบว่า ข้อมูลใต้ดินเป็นการให้ข้อมูลเรื่องสุขภาพทางเพศที่ผิดพลาด "ผมเคยจัดกิจกรรมกับเด็ก ให้เขาคิดเองว่า การมีเพศสัมพันธ์ขณะที่ยังไม่พร้อม มีข้อดีอย่างไร เขาก็เขียนออกมาเป็นข้อ ๆ เลย แล้วข้อเสียล่ะ เขาก็คิดและเขียนออกมาเป็นข้อ ๆ อีก พอเห็นข้อมูลทั้งสองด้านแล้ว เด็กก็เลือกเองว่าจะเอาด้านไหน จำนวนหนึ่งตัดสินใจว่าจะไม่ทำ อีกส่วนหนึ่งอาจจะเลือกทำอยู่ แต่เราก็ไม่ก้าวก่าย เพราะเป็นสิ่งที่เขาคิด แต่เราก็ถามต่อว่า ถ้าทำจะป้องกันผลกระทบอย่างไร ก็เป็นการให้ข้อมูลเรื่องถุงยาง เรื่องการนับวันปลอดภัย เรื่องยาคุมกำเนิดชนิดต่าง ๆ สุดท้ายเราให้อาสาสมัคร ไปที่ร้านขายยาเพื่อซื้ออุปกรณ์พวกนี้ แล้วกลับมาเล่าบรรยากาศว่าเป็นอย่างไร น้องคนที่ไปซื้อถุงยางก็เล่าว่า ตัวเองไปด้อม ๆ มอง ๆ แถวร้านขายยาอยู่นาน ก็ไม่กล้าเข้าเพราะอาย รอจนร้านใกล้ปิดถึงเข้าไปซื้อถุงยาง ระหว่างนั้นมีคุณยายเข้ามาซื้อยาธาตุ พอเห็นว่าเด็กผู้หญิงซื้ออะไร ก็ตกใจ ปล่อยขวดยาธาตุตกแตก เด็กจะเรียนรู้ทันทีว่า ผู้ใหญ่ในสังคมคิดอย่างไร กับพฤติกรรมของเขา "ผมเชื่อว่า ถ้าเราเรียนรู้เรื่องอะไรให้มากขึ้น เราจะรู้จักมันมากขึ้น และเราจะสามารถเลือกได้ว่า เราน่าจะทำอะไร ไม่ทำอะไร ไม่ใช่มานั่งห้ามกัน คนที่ตัดสินใจจะมีเพศสัมพันธ์นั้น ยังไงเราก็ห้ามเขาไม่ได้ แต่จะมีอย่างปลอดภัยอย่างไร ผมเชื่อว่ามนุษย์ใฝ่ดีอยู่แล้ว การแลกข้อมูลกันเต็มที่แบบนี้ เด็กจะเริ่มเรียนรู้ว่า การมีเพศสัมพันธ์ขณะไม่พร้อมมันยุ่งมาก แม้ว่าเขาจะมีอย่างปลอดภัย ก็ยังยุ่งอยู่ เพราะต้องฝ่าด่านวัฒนธรรม ถูกผู้ใหญ่ตบตีด้วยสายตา การไม่มีข้อมูลบนพื้นที่สาธารณะ ที่หลากหลายรอบด้านมากพอ ทำให้เกิดปัญหา "การโจมตีว่าภาษาที่ใช้ไม่เหมาะสม มันสะท้อนถึงอคติที่มีต่อเรื่องเพศ ว่ามีมานานแล้ว อคติที่ว่าเรื่องเพศเป็นเรื่องไม่งาม ไม่ควรรู้ เพศศึกษาจึงกลายเป็นเรื่องที่คุยกันตรง ๆ ไม่ได้ ทำให้สื่อสารกันไม่ได้สักที ในการสื่อสารข้อมูลต้องชัดเจนว่าเรื่องนี้ เรากำลังทำงานอยู่กับกลุ่มเป้าหมายกลุ่มไหน เรากำลังสื่อสารกับใคร เราก็ต้องทำให้คนนั้นเข้าใจให้ตรงกับเรามากที่สุด ต้นฉบับหนังสือ คู่มือวัยใส ได้นำไปทดสอบกับกลุ่มเป้าหมายแล้ว รวมถึงหน้า ๑๗, ๑๘ ที่เป็นปัญหานั้น เด็กเขาก็ต้องการอย่างที่เราเห็น การวิพากษ์วิจารณ์ว่าภาษาไม่เหมาะสม เข้าใจว่าเขาคงคิดเป็นห่วงเป็นใย แต่ก็ต้องยืนยันว่า นี่คือสิ่งที่กลุ่มเป้าหมายบอกว่าเขาใช้สื่อสารกันได้อย่างเข้าใจ ถ้ามองในแง่ของการสื่อสาร ผมคิดว่าถูกต้องที่สุดแล้ว เพราะเรากำลังสื่อสารกับคนกลุ่มหนึ่ง ไม่ได้สื่อสารกับคนกลุ่มอื่น ๆ ที่เหลือ "การใช้ภาษาอย่างที่ คู่มือวัยใส ใช้สื่อสารเรื่องเพศศึกษากับเด็ก ไม่ถือว่าเป็นความเสื่อมเสีย และยืนยันว่า สื่อที่ดีที่สุดก็คือสื่อที่เป็นสื่อเฉพาะ มีกลุ่มเป้าหมาย ถ้าไม่มีกลุ่มเป้าหมายก็ไม่รู้ว่าจะสื่อถึงใคร พอไม่รู้ว่าสื่อกับใคร ความแม่นยำในการส่งข้อมูลออกไปก็ไม่มี การเขียนกว้าง ๆ อาจจะสามารถสื่อสารให้เข้าใจโดยทั่วไปได้ แต่ความเข้มข้นในการเข้าถึงใจของกันและกันจะต่ำ คนในวัยต่าง ๆ ก็จะมีปัญหาต่างกัน ดังนั้นยิ่งเขียนให้กว้างมากเท่าไร ก็ยิ่งเข้าไม่ถึง และไม่ได้อะไรจากสื่อนั้นเลย ดังนั้นประเด็นก็คือ เวลาจะผลิตสื่ออะไรขึ้นมา เราต้องวิเคราะห์กลุ่มเป้าหมายให้เจอ กลุ่มเป้าหมายที่เราจะสื่อสารด้วยนี้ มีปัญหาอะไรอยู่ เราต้องชัดเจนว่าสื่อที่เราทำ กำลังจะแก้ปัญหาของใคร ด้วยเหตุการณ์อะไร และด้วยข้อความอย่างไร ถึงจะช่วยแก้ปัญหาให้เขาได้ "ถ้าเรื่องเพศศึกษามีความหมายแค่การร่วมเพศ ไม่ต้องสอนก็ได้ เพราะมันเป็นเรื่องธรรมชาติ ถึงเวลามันเป็นเอง แต่ถ้าในมิติที่เชื่อมโยงกับเรื่องอื่นอีกเยอะมาก เช่น การมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย การเคารพตัวเอง เคารพผู้อื่น การรักษาสัมพันธภาพ การสื่อสารระหว่างเพศ ทักษะในการเข้าถึงอุปกรณ์ เพื่อลดความเสี่ยงต่าง ๆ เป็นเพศศึกษาที่ต้องสื่อสาร ต้องแลกเปลี่ยน ต้องเรียนรู้ร่วมกัน เช่นเรื่องถุงยางอนามัย ไม่ใช่รณรงค์เรื่องวิธีใส่ แต่รณรงค์เรื่องทัศนะคติ เพราะหลายคนยังมีความคิดว่าคนดี ๆ เขาไม่ใช้ถุงยาวกัน "มีการวิจัยชิ้นหนึ่งขององค์การสหประชาชาติระบุว่า การสอนเพศศึกษาที่ให้ข้อมูลรอบด้านแบบนี้ ทำให้การมีเพศสัมพันธ์ การติดเชื้อ การตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ การทำแท้ง ลดลง และอายุของการมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกช้าขึ้น คือถ้าไม่มีการสอนเรื่องเพศศึกษา อย่างตรงไปตรงมา อายุ ๑๖ ปีมีเพศสัมพันธ์แล้ว แต่หลังจากมีการสื่อสารกันอย่างเต็มที่ จะเลื่อนเป็น ๑๗-๑๘ ปี ก็เลยต้องถามใหม่ว่า การสอนเพศศึกษาอย่างตรงไปตรงมาอย่างใน คู่มือวัยใส นั้น เป็นการชี้โพรงให้กระรอกหรือเปล่า "โครงการที่ผมทำกับอาจารย์ที่โรงเรียนสวนกุหลาบ พบว่าก่อนโครงการเพศศึกษาไปลงที่โรงเรียนสวนกุหลาบ เด็กจะแอบคุยกันเรื่องโป๊ ๆ จนอาจารย์ได้ยิน และมีหนังสือโป๊เกลื่อนห้องเรียน แต่พอจัดโครงการนี้ เปิดให้เด็กคุยเรื่องเพศได้เต็มที่ คุยได้ทุกเรื่อง และไม่ใช่สื่อสารด้วยเนื้อหาแบบหนังสือใต้ดินเหมือนที่ผ่านมา แต่เป็นเนื้อหาใต้ดินบวกบนดิน บวกอะไรต่อมิอะไรทุกอย่างอีกมากมายที่ไม่เคยมีมาก่อน จับเรื่องใต้ดินมาวางไว้บนดิน แล้วก็สื่อสารกัน หนังสือโป๊หายหมดเลย ไม่ทราบว่าเป็นการชี้โพรงให้กระรอกหรือเปล่า "คนคิดเขาคงคิดในมุมว่า ถ้าไม่อยากให้มี ก็อย่าไปรู้จักมัน อย่าไปเรียนรู้เรื่องมัน เพราะเชื่อว่ารู้มากแล้วจะไปทำ ผมไม่เชื่อเช่นนั้น ผมเห็นแต่ว่ารู้มากแล้วไม่อยากทำ แล้วถามหน่อยว่า ถ้าไม่รู้นี่ สักวันจะทำไหม ถึงไม่รู้เรื่องเพศ สักวันก็ต้องทำ ไม่เร็วก็ช้าต้องทำ แต่อาจจะทำผิดหรือถูกก็ได้ แต่ถ้าให้เรียนรู้นี่ ยังไม่ทำก็ได้ หรือจะทำก็ได้ แต่ที่แน่ ๆ ถ้าทำ โอกาสทำถูกมี "ในอีกแง่หนึ่ง ผมมองว่าเด็กจะมีเพศสัมพันธ์ก่อนเวลาอันควรหรือไม่ ก็เป็นเรื่องของเขาและเธอเหล่านั้น ประเด็นคือ ต้องมีการตัดสินใจที่ดี คิดให้รอบคอบ บนพื้นฐานของข้อมูลที่รอบด้าน ถ้าคุณคิดว่าคุณจัดการผลกระทบทั้งหลายได้ และเขาเชื่อว่ามีแล้วดี ก็ช่างเขา เพราะเขาตัดสินใจแล้ว ซึ่งไม่ใช่เรื่องผิดที่เขาหาข้อมูลไม่ได้ แล้วเขาใช้อารมณ์เป็นหลัก ผมคิดว่ามันไม่ใช่เรื่องที่จะไปด่าเด็กว่ามั่ว ชิงสุกก่อนห่าม แต่ต้องมองย้อนดูว่า เราทำอะไรกับเขา เขาถึงเป็นแบบนี้ ถ้าจะว่ากันจริง ๆ ควรประเมินผู้ใหญ่มากกว่าถึงจะถูก ถ้าทำให้กระรอกลงโพรงอย่างปลอดภัย...อย่างเท่าทัน ผมว่าชี้ไปเลย ตราบใดที่เขามีข้อมูลตัดสินใจรอบด้าน กำหนดชะตาชีวิตเขาเองได้ แม้ว่าถ้าเราสอนเรื่องเพศศึกษาไปแล้วเด็กจะมีเพศสัมพันธ์เร็วขึ้น ผมว่าไม่เป็นไร แต่เราแน่ใจแล้วว่าเขาได้วิเคราะห์บนพื้นฐานข้อมูลที่รอบด้านแล้ว"
		ศ.นพ. นิกร ดุสิตสิน ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาเพศศาสตร์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อ่าน (ฝ่ายคัดค้าน) คลิกที่นี่

แล้วคุณล่ะ สนับสนุน หรือ คัดค้าน !
ต้องการ แสดงความคิดเห็นเพิ่ม คลิกที่นี่