Page 94 - Skd 381-2559-11
P. 94
“ระบบความเชื่อและวิถีชีวิตของคนผูกพันอยู่กับป่า พึ่งพา ชำ� นาญไพร
อาศัยกัน ขาดสิง่ ใดสิ่งหนง่ึ ไม่ได้”
“ถ้าอยากรู้ว่าอาหารในป่าอร่อยแค่ไหน ต้องลองเข้าป่า”
หลงั จบิ นำ�้ เยน็ ผา่ นรมิ ฝปี ากเรยี วหนา เขาถา่ ยทอดเรอ่ื งราว อาปาเอ่ยปากชวนฉันเข้าป่าด้วยความใจดี รอยยิ้มท้าทายของเขา
ความสมั พนั ธใ์ กลช้ ดิ กบั ทรพั ยากรธรรมชาติ การใชป้ ระโยชนจ์ ากปา่ เปรียบเสมือนอาหารรสเด็ดที่เชอื้ เชญิ ใหฉ้ นั ตอบตกลง
มายาวนาน และภาพสงั คมอาขา่ ทรี่ กั ความสงบ แตแ่ ฝงไวด้ ว้ ยความ
รกั สนกุ สนาน ชายอาวุโสใช้เวลาเพียงไม่นานเตรียมข้าวของ กระบุง
เครื่องสานทรงสูง ขวดน้�ำพลาสติก สองมือจับเชือกที่ผูกกระบุงข้ึน
ชอบี เชอมือกู่ หรือท่ีเรียกกันว่า อาปา ชาวอาข่าร่างเล็ก สะพายหลังอย่างคล่องแคล่ว จากนั้นมัดเชือกผูกท่อน้�ำพีวีซีทรง
วัย ๖๑ ปี ร่วมสะท้อนชีวิตท่ีผูกพันกับป่าชุมชน “ลาชอ” จากการ สี่เหลี่ยมแบนซึ่งดัดแปลงส�ำหรับใส่มีดไว้ข้างล�ำตัว สวมรองเท้า
เข้าป่าหาอาหารตั้งแต่อายุเพียง ๘ ขวบ ป่าเปรียบเสมือนตลาดสด ยางพาราสีด�ำคู่เล็กกะทัดรัด ก่อนเอ่ยปากเรียกภรรยาคู่ชีวิตให้
ทส่ี ามารถหาอาหารมาเลี้ยงชวี ติ ได้ตง้ั แตเ่ กิดจนตาย ร่วมเดนิ ทางเข้าปา่ ดว้ ยกนั
การเข้าป่าหาอาหารถือเป็นวิถีด้ังเดิมที่ชาวอาข่ายังด�ำเนิน หม่ีเชอะ เชอมือกู่ หรือ อามาว หญิงร่างเล็กผิวขาวอายุ
มาตลอด ๕๗ ป ี สวมเสอ้ื ผา้ ฝา้ ยทอเนอ้ื แนน่ ยอ้ มสนี ้�ำเงนิ เขม้ เกอื บด�ำ รวบผม
ยาวสีด�ำสลวยไว้ขา้ งหลัง จากนน้ั หยบิ ผ้าลายสกอตโพกศีรษะ
ชายสูงวัยยกแก้วชาขึ้นจิบอย่างใจเย็น อธิบายถึงความสูง
และภมู อิ ากาศหนาวเยน็ ของดอยแมส่ ลองอนั มอี ทิ ธพิ ลกำ� หนดสภาพ “คนชาวเขาไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่ต้องเข้าป่าเป็น เพราะ
สังคมพืชในป่าเขา และความชุ่มชื้นที่ปกคลุมท�ำให้ป่าดิบเขาอุดม อาหารจากปา่ คอื สง่ิ หลอ่ เลยี้ งชวี ติ ใหเ้ ราโตมา” หญงิ รา่ งเลก็ พดู ขณะ
ดว้ ยพชื ชน้ั ตำ�่ ทอ่ี าศยั ยดึ เกาะกง่ิ ไมใ้ หญไ่ ปจนกระทง่ั พนื้ ดนิ เขาเลา่ สะพายถงุ ปยุ๋ ทเี่ ยบ็ เป็นย่ามไว้ใส่พืชผกั สมุนไพรในปา่
วา่ การเขา้ ปา่ ตอ้ งใชเ้ วลาอยา่ งนอ้ ย ๑ วนั เพอ่ื หาอาหาร หากลา่ สตั ว์
ตอ้ งใช้เวลา ๓-๔ วนั กนิ นอนในป่า เราเริ่มออกเดินเท้า สองข้างทางคือขุนเขาเขียวขจี ไร่
ข้าวโพดออกผลรอการเก็บเก่ียว สายลมพัดกระทบใบหน้าให้ความ
รู้สึกสดชื่นราวกับขุนเขาแห่งนี้เอ่ยต้อนรับ การเดินเท้าเร่ิมยาก
ล�ำบากข้ึนเรื่อย ๆ เมื่อเราเดินลึกเข้าไป ดินชุ่มฉ�่ำถูกเหยียบย�่ำเป็น
ทาง อาปาชักมีดที่ผูกไว้ข้างล�ำตัวมาตัดกิ่งไม้แหวกทาง ส่วนฉัน
ใช้สองมือยดึ ล�ำตน้ ไม้ใหญพ่ ยุงไมใ่ หล้ ื่นไถล
ล�ำธารเล็ก ๆ ซ่อนอยู่กลางหุบเขา
ในป่านี้มีผัก ใบไม้ พืชสมุนไพร ผลไม้
ที่เก็บกินได้ตลอดทาง
92 พฤศจกิ ายน ๒๕๕๙
