Page 40 - Skd 298-2552-12
P. 40
โ ล ก ส ร ร พ สิ น ้ค า ถา่ นไฟฉาย เรอ่ื งและภาพ : ฐติ นิ ันท์ ศรีสถิต
ถา่ นไฟฉายเป็นแหล่งพลงั งานไฟฟา้ ขนาดเลก็ ทีใ่ ชก้ ับ ชวี ิตเดยี ว ส่วนนกิ เกลิ เมทลั ไฮดรายเป็นถ่านชารจ์ ที่พัฒนาตาม
อปุ กรณ์อิเล็กทรอนกิ สพ์ กพา อาทิ เคร่อื งเล่นซีดี กลอ้ งดจิ ิทัล มาในภายหลงั และเป็นทีน่ ยิ มใช้งานกันในปจั จุบนั สามารถกักเก็บ
เครอ่ื งเลน่ เอ็มพสี าม เครือ่ งเลน่ และบันทกึ เทป และอ่นื ๆ กระแสไฟฟา้ ได้ในปรมิ าณทม่ี ากกว่านิกเกิลแคดเมยี มประมาณ
๒-๓ เท่า (สงั เกตจากตัวเลขแสดงค่าความจไุ ฟฟา้ ซ่ึงมหี นว่ ย
ถ่านไฟฉายชวี ติ เดยี วหรอื ถา่ นไฟฉายใช้แลว้ ท้ิง เป็นมิลลิแอมแปร-์ ชว่ั โมงหรือ “mAh”) ท้ังยังเปน็ อนั ตรายต่อ
(disposable battery) ซ่งึ วางขายอยทู่ ่วั ไปมี ๒ ประเภท คอื สขุ ภาพและสง่ิ แวดล้อมน้อยกวา่ เพราะไม่มีสารพษิ อย่างแคดเมยี ม
ชนิดคารบ์ อน-สงั กะสีหรอื ถ่านไฟฉายธรรมดาทเ่ี ห็นจนคุน้ ตา เปน็ สว่ นประกอบ แตห่ ากชารจ์ ไฟท้งิ ไวโ้ ดยไมใ่ ช้งาน
ราคาถกู และอายุการใชง้ านส้นั และชนิดอัลคาไลน์ซ่ึงใช้งาน ถ่านไฟฉายแบบนกิ เกลิ เมทัลไฮดรายกจ็ ะคายประจไุ ฟฟ้าออกไป
ได้ทนทานกว่าแบบแรก แตร่ าคาก็แพงขนึ้ ตามไปดว้ ย เรื่อยๆ จนเกือบหมดภายใน ๓-๕ วัน
แมผ้ ูผ้ ลติ บางรายจะพฒั นาถา่ นไฟฉายอัลคาไลน์รุ่นพิเศษให้
ใชง้ านไดอ้ ึดสดุ ๆ แตส่ ารเคมที บี่ รรจุอยูภ่ ายในกย็ งั มโี อกาส การศกึ ษาผลกระทบส่งิ แวดล้อมเปรยี บเทยี บระหวา่ งถ่าน
รว่ั ไหลออกมาสร้างปญั หาสุขภาพและสง่ิ แวดลอ้ มไมต่ ่างจาก ไฟฉายหลายชวี ิตกบั ถา่ นไฟฉายใช้แลว้ ทง้ิ โดยวิเคราะหว์ งจร
ถ่านไฟฉายใช้แลว้ ทง้ิ ชนดิ อืน่ ๆ ชีวติ ท้ังหมดของผลิตภณั ฑ์ นับตัง้ แต่การผลิต การขนส่งและจดั
จ�ำหน่าย การใชง้ าน ไปจนถึงการกำ� จดั ซาก พบวา่ ถา่ นไฟฉาย
ถา่ นไฟฉายหลายชวี ิตหรอื ถา่ นไฟฉายประเภททห่ี มดพลงั หลายชีวิตสง่ ผลกระทบตอ่ ส่งิ แวดลอ้ มโดยรวมน้อยกวา่
แล้วยงั สามารถป้อนกระแสไฟฟ้าเขา้ ไปสะสมไวส้ ำ� หรับ ถ่านไฟฉายใชแ้ ล้วทิ้งประมาณ ๓๒ เทา่ ผลาญเชื้อเพลงิ ฟอสซลิ
การใชง้ านครั้งต่อไปได้ นยิ มเรียกกนั ส้นั ๆ ว่า ถ่านชารจ์ และแรธ่ าตุน้อยกวา่ ถ่านไฟฉายใช้แลว้ ท้งิ ประมาณ ๒๓ เทา่
(rechargeable battery) แบ่งออกเปน็ ๒ ประเภท คอื ทงั้ ยังมีแนวโนม้ ที่จะปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจกซ�้ำเติมวกิ ฤตโลกร้อน
นกิ เกลิ แคดเมยี ม (NiCd) และนกิ เกลิ เมทลั ไฮดราย (NiMH) น้อยกว่าประมาณ ๒๘ เทา่ และสรา้ งปญั หามลพษิ ในแหลง่ น�ำ้
นอ้ ยกวา่ ถ่านไฟฉายใช้แล้วทิ้งประมาณ ๑๒ เทา่ •
นิกเกิลแคดเมียมเปน็ ถา่ นชารจ์ รุ่นแรกๆ ทีป่ ระดษิ ฐ์คดิ ค้น
ขึน้ เม่อื ประมาณ ๕๐ ปีท่แี ล้ว เพอื่ ทดแทนการใช้ถ่านไฟฉาย
ทม่ี า : http://www.batterylogic.co.uk/docs/UNIROSS-Environmental-impact-of-batteries.pdf และข้อมลู จากกรมควบคมุ มลพษิ
แลจดกแแลถกม
เลกิ อุดหนุนถา่ นไฟฉายราคาถกู
จากประเทศจีน รายงานการตรวจวเิ คราะห์
ของกรมควบคมุ มลพิษระบวุ ่า ถ่านจากจนี
มมี าตรฐานต่�ำถงึ ต�ำ่ มาก วสั ดหุ อ่ หุ้มตัวแทง่ ถ่าน
บอบบางมาก สารเคมที ่อี ยู่ภายในไม่ว่าจะเป็น
ตะกัว่ ปรอท หรอื โลหะหนักอ่ืนๆ
จงึ สามารถร่ัวซมึ ออกสภู่ ายนอกไดง้ ่าย
แยกซากถ่านไฟฉายออกจากขยะทว่ั ไป โดยทง้ิ ถา่ นไฟฉาย
ชีวิตเดยี วลงถงั ขยะอนั ตราย เพราะตอ้ งผ่านขน้ั ตอนการ
บำ� บดั ทางเคมกี อ่ นส่งไปฝังกลบ สว่ นถา่ นชารจ์ สามารถ
รีไซเคลิ ได้ จึงควรหยอ่ นลงกลอ่ งรับคืนซากท่ีตง้ั ไว้
ตามห้างสรรพสนิ คา้
เลอื กซ้อื ครง้ั ตอ่ ไป ลองมองหาถ่านชาร์จ
พร้อมแทน่ ชาร์จ แมต้ อ้ งจา่ ยแพงในคร้ังแรก
แตถ่ ือเปน็ การลงทนุ ทค่ี ้มุ ค่า
เพราะชว่ ยประหยดั รายจ่ายในระยะยาว
08 ท้งั ของเราและของโลก
ไปพร้อมๆ กนั
40 นติ ยสารสารคดี ฉบับท่ี ๒๙๘ ธันวาคม ๒๕๕๒
