Page 106 - Skd 381-2559-11
P. 106
“ถา้ รกั ษาบคี ลไี่ วไ้ มไ่ ด ้ ปลาทงั้ เขอื่ นจะลม่ สลาย” คอื คำ� พดู เคร่ืองมือประมงผิดกฎหมาย เช่น เครื่องชอร์ตปลา ระเบิด ตาม
ของ ประเสริฐ มากทรัพย์ อดีตหัวหน้าหน่วยประมง ผู้เป็นแรง พระราชก�ำหนดประมงฉบับใหม่ปี ๒๕๕๘ จะมีโทษปรับถึง
บนั ดาลใจใหอ้ ำ� พลจดั ทำ� โครงการสนบั สนนุ งานปอ้ งกนั ฤดปู ลาวางไข่ ๑๐๐,๐๐๐-๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท
ขึ้นในปี ๒๕๕๔ ร่วมกับ “กลุ่มคนอาสาเพ่ือแผ่นดิน” ซ่ึงเป็นองค์กร
อสิ ระ ศนู ยบ์ รหิ ารจดั การประมงนำ้� จดื ภาคตะวนั ตก กรมประมง และ โครงการสนบั สนนุ งานปอ้ งกนั ฤดปู ลาวางไขจ่ งึ มภี ารกจิ หลกั
“กลมุ่ ใบไม”้ อาสาสมคั รรนุ่ ใหมข่ องนสิ ติ นกั ศกึ ษามหาวทิ ยาลยั ทเ่ี พงิ่ สามอยา่ ง หนงึ่ ประชาสมั พนั ธเ์ พอื่ สรา้ งความเขา้ ใจกบั ชาวบา้ นรอบ
เข้ามารว่ มทำ� งานกบั เจ้าหน้าทเี่ ป็นปแี รก เขอ่ื นเรอื่ งกฎหมายและความสำ� คญั ของการหลกี เลย่ี งจบั ปลาในชว่ ง
ฤดวู างไข ่ สอง การเกบ็ กตู้ าขา่ ยและอปุ กรณล์ กั ลอบจบั สตั วน์ ำ�้ ทผี่ ดิ
บคี ล่ีเป็นแหล่งวางไข่และเพาะพันธุป์ ลาน�ำ้ จืดทส่ี �ำคัญเปน็ กฎหมาย และสาม การออกลาดตระเวนป้องปรามการลักลอบจับ
อนั ดบั ตน้ ๆ ของประเทศ ตน้ แมน่ ้�ำบคี ลไ่ี หลมาจากเทอื กเขาทางฝง่ั สัตว์น�้ำท้ังเวลากลางวันและกลางคืน เพ่ือรักษาแหล่งปลาวางไข่ซึ่ง
เมืองพญาตองซู ประเทศเมียนมา ก่อนมาบรรจบกับล�ำน�้ำอีกสอง ครอบคลมุ พน้ื ทอี่ า่ งเกบ็ นำ้� ในเขอื่ นศรนี ครนิ ทรแ์ ละเขอื่ นวชริ าลงกรณ
สาย คอื แมน่ ำ�้ ซองกาเลยี และแมน่ ำ�้ รนั ตที ไ่ี หลมาจากผนื ปา่ ทงุ่ ใหญ-่ กินระยะเวลาราว ๔ เดือน ต้ังแต่วันที่ ๑๕ พฤษภาคมถึง ๑๕
นเรศวรฝั่งตะวันตก รวมกันเป็นสามประสบตรงบริเวณโบสถ์จมน้�ำ กันยายนของทุกปี เพื่อให้พ่อแม่พันธุ์ปลาได้ออกไข่ขยายพันธุ์ตาม
หรือวัดวังก์วิเวการามเดิม ล�ำน�้ำทั้งสามสายช่วยเติมเต็มผืนน�้ำ ธรรมชาติ
๒ แสนกวา่ ไรข่ องอา่ งเกบ็ นำ�้ เขอื่ นเขาแหลมซงึ่ ครอบคลมุ พนื้ ทใ่ี นเขต
อ�ำเภอสังขละบุรีไปจนถึงอ�ำเภอทองผาภูมิ ก่อนจะไหลไปรวมกับ “เป็นโครงการท่ีบังคับใช้กฎหมายเพ่ือประโยชน์อันยั่งยืน
แม่น้�ำแควน้อยลงสู่แม่นำ้� แม่กลอง นับว่าเป็นสายน�้ำท่ีหล่อเลี้ยงทั้ง ในความมนั่ คงทางอาหารแกช่ มุ ชนประมงทงั้ สองอำ� เภอรอบเขอ่ื น ให้
ชีวติ ปลาและปากท้องของคนอกี ทอดหนึ่งอยา่ งแทจ้ รงิ มีปลามากข้ึน ให้มีปลากินตลอดไป นั่นคือหลักการเพื่อชุมชนเอง”
อ�ำพลยำ้� อีกครั้งด้วยนำ้� เสยี งและแววตามงุ่ มั่น
จังหวะทป่ี ลาตดิ ข่ายไมไ่ ด้ไปวางไข่ อาจคือความ
ย่ิงในช่วง “ฤดูน้�ำแดง” ที่น้�ำฝนตกชะล้างหน้าดินพัดพา เราโดยสารเรือแล่นฝ่าความมืดมิดยามค�่ำคืนช่ัวโมงกว่า ๆ
ตะกอนและแร่ธาตุลงมาตามสายน้�ำ ท�ำให้น�้ำมีสีขุ่นแดงอุดมด้วย ก็มาถึงแพของเจ้าหน้าที่บริเวณหน้าเจดีย์พุทธคยา เจ้าหน้าที่และ
สารอาหารส�ำคัญของสัตว์น�้ำ สายน�้ำท่ีไหลแรงช่วยเพ่ิมออกซิเจน เหล่าสมาชิกกลุ่มใบไม้แยกย้ายกันเก็บของ เตรียมตัวออกปฏิบัติ
ในน�้ำ ขณะที่อุณหภูมิน�้ำลดต่�ำเป็นปัจจัยกระตุ้นให้พ่อแม่พันธุ์ปลา ภารกิจอย่างไมร่ ูง้ ว่ ง แม้เขม็ นาฬกิ าเดนิ ถึงเลข ๑ ของเช้าวนั ใหม่
และสัตว์น�้ำต่าง ๆ ผสมพันธุ์กัน เม่ือแม่ปลาเริ่มต้ังท้องและมีไข่
นับล้านรอการฟักตัว แม่ปลาจะอุ้มท้องว่ายทวนกระแสน้�ำไปวางไข่ “ถ้าท�ำได้ ค�ำท่ีว่า ‘ในน้�ำมีปลา ในนามีข้าว’ ก็จะเป็นจริง”
ยังต้นน�้ำตามเนวิเกเตอร์จากสัญชาตญาณความเป็นแม่ มันจะกะ หนุ่มใหญผ่ ู้ริเร่มิ โครงการกลา่ วอยา่ งมคี วามหวัง
ต�ำแหน่งวางไขใ่ นจดุ ที่เหมาะสม
ตาขา่ ยดกั ฝันกลางฤดฝู น
ฤดูน�้ำแดงจึงเป็นด่ังสวรรค์ของเหล่าสัตว์น�้ำ และเป็นเวลา
ทองของชาวประมงนำ�้ จดื รอบเข่อื น ระหว่างเรือโลดแล่นเหนือท้องน้�ำกว้าง เท่าที่ตาเล็ก ๆ ของ
ฉันมองเห็น มีตาข่ายเก่าชำ� รุดติดซากตอไม้จำ� นวนมากตลอดลำ� น้�ำ
ตามกฎหมาย การจับปลากินยังชีพนั้นยังคงท�ำได้ตลอด พ้นจากผิวน�้ำปลาอาจรอด แต่สัตว์ผู้ล่าปลาอย่างนกไม่อาจบินผ่าน
ทง้ั ปแี มใ้ นชว่ งฤดนู ำ�้ แดง ยกเวน้ บรเิ วณลำ� นำ้� ทห่ี า้ มเดด็ ขาดสามแหง่ ข่ายน้ันไปได้ โชคนิธิ คงชุ่ม หนุ่มร่างท้วมใจดีวัย ๒๗ ปี หัวหน้า
คือบริเวณสันเข่ือน ห้วยบ้านไร่ และห้วยบีคลี่ ซ่ึงห้ามล่าตลอดทั้งปี กลุ่มใบไม้ท่ีพาอาสาสมัครนับ ๑๐ คนมาร่วมงานนี้ เล่าให้ฟังว่า
แต่ก็เปิดโอกาสให้จับปลาด้วยเครื่องมือพื้นบ้านท่ีไม่ท�ำลายพันธุ์ ตลอดระยะเวลาที่ท�ำงานมาพบนกทั้งที่ยังมีชีวิตและซากนกหลาย
สัตว์น้�ำรุนแรง เช่น เบ็ด (ยกเว้นเบ็ดราว) สวิง ไซ อีจู้ โทง เป็นต้น ชนิดตดิ อยูก่ บั ขา่ ยตะคดั เหลา่ นั้น
ผู้ฝ่าฝืนมีโทษปรับตั้งแต่ ๕,๐๐๐-๕๐,๐๐๐ บาท และหากใครใช้
ส่วนใต้ผิวน้�ำลึกลงไปเกินกว่าตาเห็น เจ้าหน้าที่ใช้ตะกาว
ซ่ึงเป็นเหล็กคล้ายกับสมอเรือโยนลงน้�ำเกี่ยวตาข่ายข้ึนมา ท�ำให้เรา
พบว่ายังมีตาข่ายอีกหลายร้อยผืนท้ังข่ายเก่าและใหม่ลากยาวจาก
104 พฤศจกิ ายน ๒๕๕๙
