Page 81 - Skd 381-2559-11
P. 81
เปล่ียน-วิธีเรยี น เปล่ียน-ใจ
อาจไม่ชัดเจนนักว่าท�ำไมประเทศไทยถึงขาดแคลนนวัตกรรม โครงการ ARKHumanity เกดิ มาจากแฮก็ กาทอน (Hackathon)
ทั้งที่เรากด็ นั ใหเ้ ดก็ ไปเรียนทางสายวทิ ยก์ นั อยา่ งคึกคัก วัฒนธรรมหนึง่ ในอเมริกา
เมื่อมองกลับไป พัทน์คิดว่าปัญหาของการศึกษาวิทยาศาสตร์ “แฮก็ (Hack) ในทน่ี ไ้ี มไ่ ดห้ มายถงึ การเจาะระบบ แตห่ มายถงึ
แบบไทยคือการเน้น “ความรู้” ซ่ึงเป็นผลลัพธ์ มากกว่าจะพูดถึง การแข่งเขียนโปรแกรม และโปรเจกต์ของเรามาจากเหตุท่ีว่าใน
“กระบวนการ” ในการเสาะแสวงความรู้ที่ว่าน้ัน แล้วท�ำให้เสน่ห์ของ สหรัฐอเมริกามีอัตราการฆ่าตัวตายสูง คือทุก ๆ ๑๓ นาทีจะมีคน
วทิ ยาศาสตร์หดเลก็ ลงเปน็ กลุ่มกอ้ นขอ้ มลู ท่ีต้องจำ� ฆ่าตัวตายหน่ึงคน เราจึงสร้างเทคโนโลยีที่สแกนโซเชียลมีเดียโดยใช้
natural language processing คือการวิเคราะห์ว่าในค�ำพูดหรือ
“เราไม่ได้เข้าไปในจินตนาการของคนที่ตั้งค�ำถามและค้นพบ ประโยคหนึ่งมีความหมายอะไรแฝงอยู่ แล้วใช้เทคนิคน้ีมาดูข้อมูล
เร่ืองพวกน้ีว่าพวกเขามีแรงบันดาลใจอะไร หรือมีกระบวนการคิด ทวิตเตอร์จ�ำนวนมากของคนที่ฆ่าตัวตาย เพื่อประมวลว่าท้ังหมดมี
อย่างไร เวลาที่เราเรียนหนังสือท่ีไทย ครูจะถามว่าเข้าใจไหม คือ รปู แบบอะไรทเี่ รามองไมเ่ หน็ น�ำมาสรา้ งเครอื่ งมอื สแกนหาคนทอ่ี ยใู่ น
ความรู้มัน ‘เข้าไป’ ในใจหรือเปล่า แต่เวลาท่ีเรียนในต่างประเทศเขา สภาวะเช่นนี้แล้วเช่ือมโยงคนเหล่าน้ันเข้ากับหน่วยงานท่ีอยากจะช่วย
จะถามว่า ‘make sense’ ไหม คือฟงั แล้วเปน็ เหตุเป็นผลหรือเปล่า” เช่นขณะน้ีเราประสานความร่วมมือกับ Teen Lifeline หน่วยงาน
ป้องกนั การฆ่าตัวตายในแอรโิ ซนา”
เมื่อรู้แน่แล้วว่าวิทยาศาสตร์ในแบบท่ีตัวเองรักนั้นหนักไปทาง
ไซไฟ และไปกันไม่ได้กับหลักสูตรที่เรียนกันอยู่ เขาตัดสินใจบินไป พทั นม์ เี พอื่ นรว่ มทมี ชาวตา่ งชาตหิ า้ คนไลเ่ รยี งตง้ั แตป่ รญิ ญาตรี
สหรฐั อเมรกิ า ประเทศทน่ี วนยิ ายวทิ ยาศาสตรไ์ มใ่ ชจ่ นิ ตนาการไรส้ าระ จนถึงปรญิ ญาเอก แตท่ ำ� งานเคยี งไหล่อย่างเพื่อนรว่ มทมี
แตค่ ือความฟุ้งฝันท่นี ำ� ไปสคู่ วามเปลยี่ นแปลงระดับโลก
“การทำ� งานกบั คนตา่ งชาตทิ �ำใหร้ วู้ า่ กระบวนการเปน็ สงิ่ ส�ำคญั
เปลย่ี น-วิทย์บริสทุ ธิ์ ถ้าประชุมแบบนี้ไม่มีประสิทธิภาพ ท่ีโน่นจะทดลองว่าเราลองยืนไหม
เพอื่ ใหท้ กุ คนเมอื่ ย แลว้ พดู สงิ่ ทจ่ี ำ� เปน็ เพอ่ื จะไดร้ บี กลบั เปน็ การทดลอง
พัทน์ไม่ได้เร่ิมรักวิทยาศาสตร์จากการผ่าดูต้นพืช แต่เร่ิมจาก ว่าท�ำอย่างไรให้งานมีประสิทธิภาพมากข้ึน ไม่ใช่แค่ให้ผลงานออกมา
การวาดไดโนเสาร์ สัตว์สูญพันธุ์ที่รู้จักกันได้แต่เพียงผ่านจินตนาการ ด”ี
อีกแรงบันดาลใจมาจากอาคารเรียนรูปทรงประหลาดในโรงเรียน มอ.
วิทยานุสรณ ์ หาดใหญ่ วิทยา Youth
“ผอู้ ำ� นวยการพดู ไวว้ า่ คนทจี่ ะเปน็ นกั วทิ ยาศาสตร ์ อยกู่ บั เซลล์ เราถามว่านอกจากพทั น์แลว้ นักวิทยาศาสตร์ไทยหายไปไหน
แบคทเี รีย โมเลกลุ ซงึ่ มีลักษณะประหลาด ถา้ ไมส่ ามารถค้นหาความ “ความรุนแรงเชิงโครงสร้างท�ำให้นักวิทยาศาสตร์ไทยไม่อาจ
งามในความจรงิ ของธรรมชาต ิ ก็ยากที่จะทำ� งานได้” แสดงความสามารถของตัวเองได้อย่างเต็มที่ เช่นงานเอกสาร ทำ� ให้
งานซง่ึ ทำ� เสรจ็ ไดภ้ ายใน ๑ ชว่ั โมงตอ้ งใชเ้ วลาเปน็ เดอื น ความเหนอื่ ยลา้
พัทน์ได้สัมผัสประสบการณ์ในโครงการพัฒนาอัจฉริยภาพ และแรงบนั ดาลใจกค็ ่อย ๆ หายไป”
ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีส�ำหรับเด็กและเยาวชน (JSTP) และ แลว้ มนั เปลย่ี นแปลงไดไ้ หม พทั นต์ อบมน่ั ใจวา่ เปลย่ี นไดส้ ิ แต่
ดูเหมือนว่าการผนวกวิทย์และศิลป์นั้นกลมกลืนได้ดีกับวัฒนธรรม ตอ้ งอาศยั ปจั จยั สนบั สนนุ ทงั้ เครอื ขา่ ยทแ่ี ขง็ แรงและเครอ่ื งมอื ทจี่ ะมา
วทิ ยาศาสตรท์ สี่ หรฐั อเมรกิ า เมอื่ คนไมไ่ ดม้ องสองศาสตรแ์ ยกกนั การ ขยายเสียงของตัวเองสู่วงกว้าง อย่างหน่ึงท่ีเขาเร่ิมท�ำแล้วคือการ
เรยี นคอื ความสนกุ บางวนั อาจนงั่ ทำ� งานในสตดู โิ อ แตอ่ กี วนั ไปทำ� งาน รวบรวมผลงานของตนเองลงในเวบ็ ไซต ์ www.patthai.org
อยู่ในแลบ็ “ผมเชอื่ ว่าเราตอ้ งสร้างกลุ่มคนอยา่ ง JSTP ซ่ึงมเี ครือขา่ ยทจี่ ะ
ชว่ ยระดมความคดิ เพอ่ื เปลยี่ นแปลงไปดว้ ยกนั เพราะการเปลยี่ นแปลง
แลว้ ทำ� ไมเราจงึ ตอ้ งทำ� ใหว้ ทิ ยาศาสตรเ์ สยี บรสิ ทุ ธ ์ิ พทั นต์ อบวา่ ไม่อาจเกิดได้ด้วยตัวคนเดียว และเพราะเราชอบฟังคนต่างชาติ
นน่ั คือนวัตกรรมของมนษุ ย์ในการมุ่งส่ชู ีวิตที่ดกี วา่ มากกว่าคนไทย ผมคิดว่าตัวเองต้องออกไปพิสูจน์อะไรหลายอย่าง
ให้ทั่วโลกเขาเห็นก่อน ถึงจะกลับมาประเทศนี้ได้”
“ในอนาคตเวลาเราจะสรา้ งอะไร เราไมค่ วรคำ� นงึ วา่ มนั เปน็ แค่ เขาชใ้ี หเ้ หน็ ค�ำวา่ “Liberal Arts” ในชอ่ื คณะทเ่ี ขาสงั กดั ไมใ่ ช่
วัตถุ แต่ควรมองว่ามันจะช่วยให้ชีวิตมนุษย์ดีขึ้นได้อย่างไร พอน�ำ แคว่ ทิ ยาศาสตรท์ เ่ี รยี นรจู้ ากธรรมชาต ิ แตค่ อื ศาสตรแ์ หง่ การปลดปลอ่ ย
วิทยาศาสตร์และศิลปะมาผสมกันก็ท�ำให้เกิดนวัตกรรมที่มีความงาม “ค�ำน้ีน่าสนใจมาก ลิเบอรัล หมายถึง เสรีภาพ เพราะฉะน้ัน
มีความจริง และน่าสนใจในตัวเอง เช่นแอปเปิลหรือไมโครซอฟท์ เขา มันอาจเป็นได้ท้ังวิทยาศาสตร์ ดนตรี ศิลปะ ฯลฯ อะไรก็ตามที่ทำ� ให้
มคี วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั มนษุ ยม์ าก มนี กั วจิ ยั ทที่ ำ� งานกบั มนษุ ย ์ มศี ลิ ปนิ คนมีอิสรภาพทางความคิด ต่อไปเราอาจมีหุ่นยนต์เป็นเพื่อนร่วมงาน
ทีท่ �ำงานกับนักสร้างเทคโนโลยี ท�ำใหเ้ ทคโนโลยขี องเขากลมกล่อม” ศาสตรน์ จ้ี ะไมเ่ พยี งผลติ คนตามความตอ้ งการของตลาด แตม่ งุ่ ผลติ คน
ท่ีจะก�ำหนดว่าโลกควรเดินไปในทศิ ทางไหน”
พฤศจิกายน ๒๕๕๙ 79
