Page 170 - Skd 381-2559-11
P. 170
วา่ มสี ว่ นทำ� รา้ ยทะเลอยา่ งไร ตอ้ งรบั ผดิ ชอบอยา่ งไร สมาคมฯ ของ ได้ข่าวว่าประสบความส�ำเร็จเรื่องสนับสนุนให้ชาวบ้านท�ำ
เราเป็นสมาคมเล็ก ๆ หน้าที่ของเราคือต้องท�ำให้ชาวบ้านรู้ เมื่อ โครงการธนาคารปูและการเพิ่มพันธุส์ ตั ว์นำ�้
ชาวบ้านรู้ จากคนท้ังประเทศ ๖๐ ล้านคน ถ้ามีคนกินปลาสัก
๑ ล้านคนเข้าใจเร่ืองนี้ก็จะมาช่วยกันกดดันรัฐบาล หน่ึงในยุทธวิธี ธนาคารปูเป็นหนึ่งในกิจกรรมฟื้นฟูชุมชนประมงที่เราท�ำงาน
ของเราคือเพจเฟซบุ๊ก “รวมพลคนกินปลา” ซึ่งตอนนี้มีสมาชิก ด้วย เร่ิมต้นจากการปลูกป่าชายเลน แล้วมาท�ำบ้านปลาจากทาง
๙ หมน่ื กวา่ คน โพสตเ์ รอื่ งกนิ ปลา เรอ่ื งอาหาร บางทกี ม็ เี รอื่ งหลน่ั ลา้ มะพร้าว ความจริงสมาคมรักษ์ทะเลไทยไม่ใช่คนเริ่มท�ำธนาคารปู
บา้ งแทรกเขา้ ไป มันมีท่ีมาจากชาวบ้านเห็นว่าปูมีไข่ ก็จับมาใส่แกลลอนเพื่อปล่อย
เฟซบกุ๊ ชว่ ยงานรณรงคข์ องคุณอยา่ งไร ลูกปูลงสู่ทะเล ไม่นานประชากรปูก็มากขึ้น จากน้ันพัฒนารูปแบบ
มาเรอื่ ย ๆ เลยี้ งในทะเลยงุ่ ยากกเ็ อาขน้ึ มาบนบก เรยี นรเู้ รอ่ื งการน�ำ
ถ้าไม่มีเฟซบุ๊ก เราจะไม่มีสื่อในมือ เม่ือก่อนเราต้องรอ น�้ำเค็มมาพักในบ่อ ใส่แอร์ปั๊ม ดูลักษณะไข่สีเหลือง สีเทา สีด�ำ ว่า
หนงั สอื พมิ พ ์ รอทวี ี เราไมม่ โี อกาสเผยแพรข่ อ้ มลู แตว่ นั นไ้ี มใ่ ชแ่ ลว้ แยกกันอย่างไร ส่ิงท่ีเป็นหัวใจคือทุกพื้นที่ท่ีมีธนาคารปูท�ำให้พันธุ์
เราสามารถตอบโต้อย่างทันท่วงที ไม่ใช่รณรงค์เรื่องประมงอย่าง สัตวน์ ำ้� โดยเฉพาะปูม้าเพม่ิ จ�ำนวนมากข้นึ
เดียว ยังให้ข้อเท็จจริงเรื่องปัญหาของชาวบ้าน สมมติวันนี้สมาคม
ผู้ผลิตปลาป่นไทยออกมาบอกว่าก�ำลังจะส่งออกเท่าน้ันเท่าน้ี เราก็ การท�ำธนาคารปูเป็นหน่ึงในกิจกรรมที่สอดคล้องกับวิถีชีวิต
เอาขอ้ มลู ของปที แ่ี ลว้ มาตอบโตท้ างเฟซบกุ๊ ไดเ้ ลย คนชข้ี าดคอื สงั คม อย่างมาก ท่ีส�ำคัญคือมันกระตุ้นจิตส�ำนึก ยกตัวอย่างท่ีจังหวัด
เขาจะตรวจสอบเองว่าถูกหรือผิด แต่ถ้าเรารอส่ือมาเขียนบทความ ประจวบครี ขี นั ธ ์ เมอื่ กอ่ นชาวบา้ นไมเ่ คยมกี รรไกรออกทะเล เวลาพบ
ตอ้ งใชเ้ วลาเยอะและชา้ ทงั้ เฟซบกุ๊ หรอื ไลนเ์ ปน็ เครอ่ื งมอื เปลยี่ นแปลง แม่ปูไข่ติดอวนก็ดึงปูจนขาขาด ไม่ยอมให้อวนขาด แต่ตอนนี้เขา
ท่ีสำ� คญั ยอมสละอวนตัวเอง ใช้กรรไกรคีบตัดเพื่อไม่ให้แม่ปูช�้ำ จับมาใส่
แล้วจะโน้มนา้ วให้คนท�ำอวนรุน อวนลาก เลกิ ได้ไหม ธนาคารปใู หฟ้ กั ไขจ่ ะไดป้ ลอ่ ยลกู ปกู ลบั สทู่ ะเล แทนทจี่ ะหกั ขาปเู พอ่ื
รักษาอวนตัวเองเหมือนแต่ก่อน เราถือว่าน่ีเป็นการเปลี่ยนแปลงท่ี
คนท่ีด่าเราแรง ๆ จะบอกว่าเราไปท�ำลายอาชีพเขา เขาท�ำมา ยง่ิ ใหญ่ในเร่อื งจติ ส�ำนกึ ของชาวบ้าน
ตง้ั แตร่ นุ่ พอ่ รนุ่ แม ่ ความจรงิ กลมุ่ ประมงพน้ื บา้ นใชเ้ ครอื่ งมอื อวนรนุ
อวนลากจับสัตว์น้�ำเหมือนกัน บางหมู่บ้านมีอวนรุน ในทะเลสาบ ตามธรรมชาตแิ มป่ จู ะออกไขเ่ ยอะมาก ประมาณ ๗ แสนฟอง
สงขลาก็มีอวนรุน แต่ขนาดมันเล็ก อาจใช้ไม้ไผ่เป็นคันรุน ขณะที่ มีอัตรารอด ๑๐ เปอร์เซ็นต์ นอกจากถูกปลาอ่ืนกินก็ต้องมาตายกับ
ประมงพาณิชย์ใช้คันรุนขนาดใหญ่ เรือ ๒๐ ตันกรอสขึ้นไปอาจใช้ อวนรุน อวนลาก ส่วนท่ีท�ำท่าจะรอดตัวขนาดเท่าหัวแม่โป้งก็ถูก
คนั รนุ เทา่ ตน้ มะพรา้ ว เปน็ ทอ่ นเหลก็ ยาว ขา้ งหนง่ึ ราคาแสนกวา่ บาท กวาดไป ขนาดนเ้ี รากย็ งั หาปมู า้ กนิ ได ้ แลว้ ถา้ ไมถ่ กู กวาดจะมปี มู าก
ปะการงั เทยี มทก่ี รมประมงวางไวบ้ นพนื้ กเ็ อาไมอ่ ยู่ ขนาดไหน ดีไมด่ สี ่งออกนอกได้ กุ้งแชบ๊วยหรือพนั ธส์ุ ตั วน์ ำ้� อน่ื ๆ ก็
เหมือนกนั
คนที่ใช้อวนลาก อวนรุน จะบอกว่าเราท�ำลายอาชีพเขา แต่ คุณเชื่อว่าอาหารทะเลจะเป็นแหล่งอาหารที่ส�ำคัญของคนไทย
บางคนอนิ บอ็ กซม์ าคยุ ด ี ๆ กม็ ี เราใหข้ อ้ มลู ทเ่ี ขาปฏเิ สธไมไ่ ด้ ถามวา่ เปน็ ความมน่ั คงทางอาหาร แตร่ าคาหมรู าคาไกก่ ถ็ กู กวา่ อาหาร
เม่ือก่อนคุณออกทะเลไปกี่ไมล์ ใช้เรือกี่แรง ได้ปลากี่กิโล มาวันนี้ ทะเลมาก
คุณต้องเพิ่มเป็นเท่าไร ต้องเปลี่ยนเรือลากอวนจากเรือเด่ียวเป็น
เรือคู่เพราะอะไร เขาก็เล่าว่าตอนน้ีล�ำเดียวไม่พอ ปลาในทะเล อยา่ ลมื วา่ โลกนมี้ นี ำ�้ ถงึ สามในสส่ี ว่ น อาหารโปรตนี ทยี่ ง่ั ยนื ของ
น้อยลง วิธีท่ีจะจับปลาได้เท่าเดิมหรือมากขึ้นก็ต้องเพิ่มศักยภาพ มนุษย์คือสัตว์น้�ำ คืออาหารทะเล แล้วประเทศเราก็มีทะเล ลองดู
ของเครอ่ื งมือท�ำประมงให้แรงขนึ้ ด้วย ตวั เลขพนั ธส์ุ ตั วน์ ำ้� เมอื่ ป ี ๒๕๒๘ เราเคยสง่ ออกตดิ อนั ดบั ๑ ใน ๑๐
ของโลก น่ันหมายความว่าเรามีล้นจนต้องส่งให้ประเทศอื่นกิน แต่
นเี่ ปน็ สง่ิ ชวี้ ดั วา่ ทค่ี ณุ บอกวา่ เมอ่ื กอ่ นออกทะเลไป ๒๐ ไมลก์ ไ็ ด้ อยู่ ๆ มันก็ถดถอยลงจนต้องน�ำเข้าปลาทูจากศรีลังกา อินโดนีเซีย
ปลาแล้ว วันนี้คุณไม่ได้แล้วนะ แต่คุณแย้งว่าถ้าให้ใช้เครื่องมือ เพราะอะไร วนั นเี้ รารแู้ ลว้ วา่ เพราะเครอื่ งมอื ทำ� ลายลา้ ง ผมเชอื่ มน่ั
แบบเดิมจับ ลูกเมียจะกินอะไร หน้ีสินยังมี บางคนลูกน้องมีตั้ง ว่าถ้าเราจัดการตั้งแต่วันนี้ คนไทยจะมีอาหารโปรตีนจากทะเลพอ
๒๐-๓๐ คนจะใหเ้ อาไปไวท้ ีไ่ หน ถามว่าเราเปลีย่ นใจคนท�ำอวนรุน แต่ถ้าเราบอกว่าไม่มีความหวัง หันไปกินไก่ขาว ไปกินหมูขุน มันก็
อวนลากไดบ้ า้ งไหม กม็ บี างคนทเ่ี คยทำ� อวนลากตอนนม้ี าเปน็ แกนนำ� เข้าทางบริษัทอาหารสตั ว์ทีข่ ายหมู ไก่ ไข่
ของเรา คนท่ีเป็นไต๋เรืออวนลากมาก่อน บางคนเข้ามาสารภาพใน
เพจเฟซบกุ๊ “รวมพลคนกนิ ปลา” วา่ ผมเคยทำ� มานะ แลว้ กก็ ลายเปน็ เพราะคณุ เอาทะเลไปเปน็ แหลง่ วตั ถดุ บิ อาหารสตั ว์ แลว้ คณุ ก็
คนแจ้งข้อมูล คอยช้เี ปา้ ว่าตอนน้ยี ังมีใครท�ำ ทำ� ท่ไี หน ซอ้ื ไกก่ นิ วธิ คี ดิ แบบนท้ี ำ� ใหห้ ลายคนหมดหวงั ในทะเล ไมส่ เู้ รอ่ื งทะเล
เพราะคิดว่าสู้ไปก็ไม่มีหวัง แต่ส�ำหรับผมและชาวประมงพ้ืนบ้าน
เราท�ำงาน เรามีความหวัง เพราะเราพิสูจน์มาแล้วทีละหมู่บ้าน
เราเหน็ วา่ สตั วท์ ะเลกลบั มา ไมว่ า่ จะเปน็ แหลมผกั เบย้ี อา่ วประจวบฯ
อ่าวปัตตานี นครศรีธรรมราช สงขลา แล้วเราเห็นว่าเขาเลี้ยง
168 พฤศจกิ ายน ๒๕๕๙
